چرا دچار همهچیزدانی رسانهای میشویم؟
- مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی نوشت: نتایج آخرین پژوهشها و مطالعات علمی نشان میدهد اطلاعاتی که انسان امروزی یعنی انسان عصر رسانههای نوین و فضای مجازی در طول یک روز از زندگیاش دریافت میکند برابر با همه اطلاعاتی است که انسان قرن هجدهم در طول عمرش دریافت کرده است. این اطلاعات با چنان سرعت و حجمی خودشان را بر ما که مخاطب آن اطلاعات محسوب میشویم تحمیل میکنند که مجال ارزیابی، تجزیهوتحلیل را از ما میگیرند و درنهایت ما میمانیم و سردرگمی در اقیانوس دانستههایی که عمق آن بسیار کم است.
پرسش اساسی و مهم این است که آیا ما بهعنوان مخاطب به این حجم از اطلاعات در حوزههای گوناگون نیاز داریم؟ آیا این حجم از اطلاعات مزیت است یا یک چالش بزرگ در عصر رسانهای امروز بهحساب میآید؟ اگر نگاهی به اطرافیانمان که در حال غوطه خوردن در اقیانوس دادهها و اطلاعات فضای مجازی هستند، بیندازیم متوجه میشویم که بسیاری از مخاطبان فضای مجازی دچار توهم دانایی یا همهچیزدانی رسانهای شدهاند؛ آفتی که اولین علت بروز و ظهورش حجم بالای اطلاعات دریافتی و رد و بدل شده در طول شبانهروز است. اطلاعاتی که درباره موضوعات مختلف در اختیار ما قرار میگیرد به شکلی صاعقهوار تأثیری کوتاه از خود بهجای میگذارد و بعد هم به فراموشی سپرده میشود. مسئله اصلی این است که آیا واقعاً ما به این حجم از اطلاعات نیاز داریم؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت مصرف رسانهای باید متناسب با نیاز و احتیاج ما باشد و از پرخوری در فضای رسانهای باید پرهیز کنیم. همچنین برای دوری از سطحی شدن در دنیای آنلاین باید همیشه چند قدم از این فضا فاصله بگیریم و ورودیهای ذهنمان را محدود کنیم. قرار نیست ما در تمام کانالها، گروهها و صفحات عضو باشیم. باید قبول کنیم که تمرکز بر یک یا چند موضوع محدود، قطعاً بهتر از نگاه سرسری به تعداد زیادی موضوعات مختلف و غیرکاربردی است. فکر کنید اگر همین الآن بعضی از کانالها و گروههایی که در آن عضو هستید را ترک کنید چه اتفاقی میافتد؟ چند درصد از مطالبی که میخوانید تکرار مطالبی است که در کانالهای دیگر هم مشاهده میکنید؟ چه ضرورتی دارد که اجازه ورود برخی اطلاعات و محتواها را به ذهنتان بدهید؟ آیا نیاز نیست که اطلاعات ورودی به ذهنتان را دروازهبانی کنید؟ آیا میدانید سرانجام شلوغی ذهنی ناشی از دریافت گسترده اطلاعات چیست؟ آیا میدانید که اطلاعات دریافتی چقدر شما را آگاه و چقدر افسرده و ناامیدتان میکند؟
پاسخ به این سؤالات شما را با تصویری واقعیتر از مصرف رسانهای مواجه میکند و به شما میگوید دقیقاً در کدام نقطه ایستادهاید. بهتر است برای آغاز غربالگری رسانهای خودتان در فضای مجازی حتماً به این سؤالات پاسخ دهید.