تقویم تاریخ؛ از اشغال ایران توسط متفقین تا آغاز جنگهای صلیبی
_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی (سوم شهریور) به شرح زیر است:
اشغال ایران توسط متفقین
۸۰ سال پیش در چنین روزی، سوم شهریور سال ۱۳۲۰ هجری شمسی؛ در جریان جنگ جهانی دوم، نیروهای متفقین کشور ایران را اشغال کردند. در آن سال، پیشروی سریع ارتش آلمان نازی در خاک شوروی، موجب نگرانی شدید آمریکا، فرانسه و انگلیس شده بود، زیرا در صورت غلبه آلمان بر شوروی، منافع غرب در خاورمیانه و خاور دور به خطر میافتاد و احتمال پیروزی آلمان در جنگ به شدت افزایش مییافت. به همین دلیل، این سه کشور تصمیم گرفتند از طریق ایران به شوروی اسلحه و آذوقه برسانند. در سپیده دم سوم شهریور ماه سال ۱۳۲۰ هجری شمسی، علیرغم اینکه دولت ایران، اعلام بی طرفی کرده بود، ارتش شوروی از شمال غربی و شرق و نیروهای انگلیسی از جنوب، ایران را مورد حمله هوایی، زمینی و دریایی قرار دادند. به دلیل بی کفایتی رضاخان، حاکم مستبد ایران، تعدادی از پادگانهای نظامی منهدم و نیروی دریایی ایران در آبهای خلیج فارس نابود شد. نیروهای انگلیس و شوروی پس از در هم شکستن مقاومتهای پراکنده ارتش ایران، بیست روز بعد تهران را اشغال کردند. بر اساس توافق لندن و مسکو، رضاخان از سلطنت خلع و تبعید شد و پسرش محمد رضا به جانشینی وی برگزیده شد.
دستگیری عبدالقادر الجزایری، مبارز ضد فرانسه
۱۸۳ سال پیش درچنین روزی، شانزدهم محرم سال ۱۲۶۰ هجری قمری امیر «عبدالقادر الجزایری» پس از ۱۵ سال مبارزه پیگیر علیه فرانسویهای اشغالگر، سرانجام دستگیر شد. ازجمله علل شکست امیر عبدالقادر این بود که در داخل الجزایر پایگاهی برای استقرار و مبارزه نداشت و سراسر این کشور تحت اشغال فرانسویها بود، در نتیجه عبدالقادر ناچار بود در مناطق مرزی الجزایر و مراکش با فرانسویها مبارزه کند. ولی حاکم مراکش نیز که تحت سلطه فرانسویان بود، پس از چندی به امیر عبدالقادر اجازه استفاده از مناطق مرزی مراکش را نداد و او را از خاک این کشور بیرون راند.
این موضوع باعث شد که فرانسویها بتوانند امیر عبدالقادر را که در اندیشه ایجاد حکومتی یکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفریقا و بیرون راندن استعمارگران از الجزایر بود، شکست دهند. عبدالقادر ۹ سال در زندان فرانسه بود و سپس وی را به شرط آنکه به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
آغاز جنگهای صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان
۹۲۶ سال پیش درچنین روزی، بیست و پنجم اوت سال ۱۰۹۵ میلادی؛ سلسله جنگهای صلیبی میان مسیحیان و مسلمانان آغاز شد. صلیبیون، به ظاهر با هدف تسخیر بیت المقدس، اما در واقع به منظور تسلط بر سرزمینهای پهناور اسلامی و استثمار مسلمین به سوی شرق حرکت کردند. پیروان کلیسا در این جنگها از علامت صلیب سرخ بر روی شانه و لباس خود استفاده میکردند. از این رو این جنگها به جنگهای صلیبی مشهور است.
صلیبیون پس از نبردهای متعدد با مسلمانان، سرانجام به بیت المقدس رسیدند و این شهر را درسال ۱۰۹۹ میلادی تصرف کردند و به کشتار مردم و غارت شهر پرداختند، اما در اواخر قرن دوازدهم میلادی، صلیبیون در جنگهایی دیگر با قوای مسلمانان به فرماندهی صلاح الدین ایوبی، شکست خوردند و بیت المقدس در سال ۱۱۸۷ بازپس گرفته شد. جنگهای صلیبی تا سال ۱۲۷۰ میلادی ادامه یافت و سپاهیان صلیبی در بیشتر حملات خود شکست خوردند و سرانجام نتوانستند بیت المقدس را در اشغال خود نگه دارند. با این حال، جنگهای صلیبی، به خاطر آشنا شدن غربیها با تمدن اسلامی، تاثیرات فرهنگی، اجتماعی و علمی مهمی بر اروپای قرون وسطی داشت.
درگذشت نیچه
۱۲۱ سال پیش، در روز بیست و پنجم اوت سال ۱۹۰۰ میلادی؛ «فردریش ویلهلم نیچه» (Friedrich Wilhelm Nietzsche)، فیلسوف آلمانی درگذشت. وی در سال ۱۸۴۴ در خانوادهای متولد شد که پدر کشیش و اجداد مادرش نیز کشیش بودند. نیچه تا اوایل جوانی فردی مذهبی بود، اما مسیحیت را رها کرد و در رشته زبان شناسی موفق به دریافت دکترا شد و در دانشگاه لایپزیک شروع به تدریس کرد.
دیدگاههای وی در طول زندگی اش تغییرات زیادی کرد و در ده سال آخر، وی عملاً عقل خود را از دست داد. این متفکر آلمانی ابتدا پیرو «آرتور شوپنهاور» فیلسوف هموطنش بود، اما بعدها از افکار وی به شدت انتقاد کرد. نیچه با تاریخ و فرهنگ ایران باستان نیز آشنایی زیادی داشت. از آثار وی میتوان به «تولد تراژدی»، «چنین گفت زرتشت» و «فراسوی نیک و بد» اشاره کرد.
سالگرد استقلال بلاروس
۳۰ سال پیش، در روز بیست و پنجم اوت سال ۱۹۹۱ میلادی؛ روسیه سفید در شرق اروپا از اتحاد جماهیر شوروی جدا و مستقل شد. روسیه سفید از قرن چهاردهم میلادی تحت کنترل لیتوانی و از سال ۱۵۶۹ میلادی در تسلط لهستان بود. با تجزیه لهستان در اواخر قرن هجدهم، روسیه سفید به اشغال روسیه درآمد. پس از جنگ جهانی اول، روسیه سفید بین لهستان و شوروی تقسیم شد، اما پس از پیروزی شوروی در جنگ جهانی دوم، این کشور تمامی خاک روسیه سفید را اشغال کرد.
در پی اصلاحات سیاسی در شوروی، همچون سایر جمهوریهای شوروی، جنبش استقلال طلبانه مردم روسیه سفید، تشدید و منجر به استقلال روسیه سفید شد. روسیه سفید با بیش از ۲۰۷ هزار کیلومترمربع مساحت، در همسایگی کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی و لاتویا قرار دارد.