لزوم تفسیر انقلاب در شرایط واقع‌بینانه

- بنا به اعلام روابط موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، چهارمین پنل تخصصی همایش ملی بازنمایی گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر بیانیه گام دوم با موضوع زمینه‌های نظری تحقق تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظما (ارواحنافداه) امروز سه‌شنبه ۲ شهریور ماه در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

محمدرحیم عیوضی در این نشست ضمن تسلیت ایام محرم، راهبرد‌های آینده انقلاب اسلامی جهت دستیابی به تمدن نوین انقلاب اسلامی، گفت: انقلاب اسلامی را باید در شرایط واقع‌بینانه تفسیر کرد و از این طریق می‌توان نگاه‌های دلسوزانه ارائه داد. نگاه واقع‌بینانه نسبت به انقلاب اسلامی دستاورد‌های آن را نشان می‌دهد. این روز‌ها انقلاب مورد حملات ناجوانمردانه از سوی دشمن و دوستان نادان قرار گرفته است.

عضو هیئت علمی همایش ملی بازنمایی گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر بیانیه گام دوم در مورد راهبرد‌های آینده انقلاب اسلامی، تصریح کرد: ما همیشه از حکمرانی خوب سخن می‌گوییم و مطرح می‌کنیم که اگر حکمرانی خوب باشد، همه چیز خوب است در صورتی که باید جامعه خوب باشد و از دل جامعه خوب، حکمرانی خوب پدید آید.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: نفس انقلاب اسلامی تمدن سازی است و اقدام دشمن هم جهت خنثی‌سازی آن است. باید به فرآیند ساخت تمدن توجه شود. نکته حائز اهمیت این است که تمدن سازی باید برپایه دانایی و پویایی تمدن شکل بگیرد، همچنین باید تمدن پروری و تمدن سازی در سطوح خود شکل بگیرد. تمدن سازی در سطح مختلف اعم از مردمی، معنوی و مواردی از این قبیل صورت می‌گیرد. تصمیم‌گیری راهبردی برای تمدن سازی بسیار مهم تلقی می‌شود؛ لذا باید نگاه واقع‌بینانه به آینده داشت.

 

تفاوت‌های دولت سکولار و اسلامی
 ابوالفضل رفیع در ادامه نیز در رابطه با ارائه الگوی حکومتی در گفتمان انقلاب اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی، گفت: حکومت در اسلام به صدر اسلام و حکومت نبی مکرم اسلام برمی‌گردد. در اسلام محمدی جدایی در دین و سیاست وجود ندارد. چرا که اسلام دین تک بعدی نیست و به همه ابعاد زندگی انسان مشرف است. نگرش سکولار بعد از رنسانس به همه دنیا سرایت کرده که براساس آن توصیه می‌شود همانطور که کلیسا خود را از سیاست جدا کرده است، اسلام هم همین وضعیت را پیدا کند.

وی افزود: نکته قابل توجه این است که تفاوت‌های اساسی بین اسلام و مسیحیت وجود دارد. غرب بعد از رنسانس پیشرفت‌های فراوانی داشته و قابل کتمان نیست، اما موضوع مهم این است که معرفی دین به عنوان امری فردی و شخصی عوارضی داشته که یکی از آن‌ها تضعیف اخلاق و معنویت است.

 

در مقابل نگرش سکولار، نگرش اسلامی است که هم به نیاز مادی و هم معنوی پاسخ می‌دهد. در واقع حکومت اسلامی حکومت غیردینی سکولار را نفی می‌کند. ممکن است در الگوی حکومت اسلامی از برخی دستاورد‌های تمدن غرب استفاده شود، اما این مسئله باعث نمی‌شود نقاط ضعف آن‌ها را نادیده بگیریم. اگر قرار باشد تمدن نوین اسلامی شکل بگیرد، باید در این تمدن الگوی حکومتی نیز وجود داشته باشد.

رفیع ضمن اشاره به تفاوت‌های دولت سکولار و اسلامی با یکدیگر، تصریح کرد: حکومت اسلامی را می‌توان در قالب اسلام‌گرایی مورد بررسی قرار داد. اگر قرار باشد فردی مسلمان باشد و احکام شخصی را رعایت، اما معتقد باشد اسلام در سیاست نقشی ندارد، آن فرد به سکولاریسم غربی نزدیک شده است. الگوی حکومتی اسلامی در مقابل لیبرال دموکراسی قرار می‌گیرد و این باور وجود دارد که دین می‌تواند پاسخگوی همه نیاز‌ها باشد نه اینکه دین پاسخگو نیست.

وی ادامه داد: مؤلفه اصلی حکومت اسلامی جدایی ناپذیری دین از سیاست محسوب می‌شود و مبنای مشروعیت آن الهی است البته مردم در آن جایگاه دارند. در اینجا لازم است که گفته شود رضایت اکثریت مردم در نظر گرفته می‌شود، در حکومت اسلامی الگو آرمانی جستجو می‌شود که آن نظام آرمانی توسط امام عصر(عج) عملیاتی خواهد شد، اما به این معنی نیست که تا قبل از ظهور عملیاتی نشود.

 

دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد حکومت اسلامی
رفیع با اشاره به دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد حکومت اسلامی اظهار کرد: بنابر منویات مقام معظم رهبری، حکومت اسلامی بهترین وسیله برای دخالت مردم در امور اداره کشور است. در این نظام رأی و نظر مردم در نظر گرفته می‌شود، علاوه بر اینکه حکومت اسلامی هیچگونه منافاتی با اسلام ندارد.

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: در حال حاضر نظام اسلامی است و باید دولت اسلامی تشکیل شود. منظور از دولت اسلامی این است که مسئولین مشخصه‌های اسلامی بودن را داشته باشند و عمل آن‌ها باعث شود کشور به معنای واقعی کلمه یک کشور اسلامی شود. در صورت تحقق دولت اسلامی، به تمدن اسلامی دست خواهیم یافت. در حقیقت اگر به سمت دولت اسلامی گام برداشته شود، کارآیی نظام اسلامی افزایش پیدا می‌کند و این نوع حکومت، می‌تواند به الگوی موفقی برای سایر کشور‌ها تبدیل شود.

 

الزام تحقق تمدن فردا
غلامرضا گودرزی در ادامه این نشست در مورد کارآمدی امروز، الزام تحقق تمدن فردا، گفت: اگر معنای تمدن پاسخ کلیدی به سوالات ذهن انسان است، تمدن حاضر در جهان که منظور تمدن غرب است، در این زمینه ناکام مانده است. از این منظر تمدن سازی بسیار اهمیت دارد.

 

بسیاری بر این باورند که توانایی تمدن سازی وجود ندارد و به نوعی ضرورت این اقدام را زیر سوال می‌برند، که این موارد برخاسته از نگاه سلبی نسبت به تمدن سازی است، در مقابل نگاه ایجابی مطرح است که رویکردی ملزم بر تمدن سازی دارد.

وی افزود: البته در تمدن سازی ابتدا باید مشکلات را حل کرد. حل بسیاری از مشکلات امروز کشور در گرو کارآمدی است که اگر به آن برسیم مشکلات حل خواهند شد. اندیشه‌ای می‌تواند در تمدن سازی موفق شود که همراهی مردم را به دنبال داشته باشد. البته حرکتی که انقلاب شروع کرد، مبتنی بر کارآمدی بود.

گودرزی با اشاره به راهکار‌های تمدن ساز، تصریح کرد: مسئولین، مردم و نخبگان بپذیرند که کارآمدی امروز زمینه‌ساز تمدن فردا است. اگر پذیرش صورت بگیرد، سیاستمداران کارآمدی را در اولویت برنامه‌های خود قرار می‌دهند. البته کارآمدی بدون توجه به مبارزه با فساد و رانت‌ها موفق نمی‌شود.

 

دولت اسلامی یکی از حلقه‌های تمدن اسلامی
مهدی نادری در ادامه این همایش ضمن ارائه توضیحاتی در مورد الگوی حکمرانی تراز تمدن اسلامی گفت: دولت اسلامی یکی از حلقه‌های تمدن اسلامی است اگر سیر شکل‌گیری تمدن اسلامی را در نظر بگیریم، دولت اسلامی سومین حلقه محسوب می‌شود. در امر حکمرانی اسلامی، حکمرانی موفق پیامبر و امام علی همواره باید مدنظر قرار بگیرد، همچنین در این نوع حکمرانی باید مواردی نظیر سازه‌های فکری در نظر گرفته شود. فرآیند دولت اسلامی در حال شکل‌گیری است و در این مسیر باید پازل‌ها را تکمیل کرد. الگوپذیری حکومت اسلامی متاثر از باور اسلامی است، اما نکته حائز اهمیت این است که در مقوله حکومت اسلامی گذر از دولت اسلامی چگونه محقق می‌شود.

عضو هیئت علمی همایش ملی بازنمایی گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر بیانیه گام دوماظهار داشت: نگاه امام علی علیه السلام به دولت اسلامی بسیار ویژه و خاص است. منظور از تراز حکمرانی این است که می‌توانیم براساس تعالی اسلامی خود را به مرز‌های عصمت نزدیک کنیم؛ بنابراین منظور از تراز این که جهت‌گیری به سمت حکومت پیامبر و امام علی علیه السلام باشد. مسئله حکمرانی در جمهوری‌اسلامی با الگوی تراز فاصله دارد لذا برای صدور انقلاب لازم است که دولت اسلامی شکل بگیرد، البته برخی دولت‌ها در پیش‌برد وظایف خود ناکارآمد بودند.