آرایش دفاعی جدید علیه کرونا
_ رسالت نوشت: همه آمدهاند پای کار تا طرحی نو دراندازند و کرونای سرکش را مهار کنند و از تعداد قربانیان روزانه و مبتلایان رو به فزونی بکاهند. براساس خبرهایی که از سراسر کشور مخابره میشود، ایران از شدت ناخوشاحوالی، بدترین روزها را سپری میکند و برایناساس مقام معظم رهبری در سخنان تلویزیونی درباره وضعیت و طغیان بیماری کرونا، آن را مسئله اول و فوری کشور خواندهاند و لازمه مقابله با تغییر شکل و جهش ویروس را بهکارگیری آرایش و شیوههای دفاعیِ جدید و محکم عنوان کردهاند.
موضوعی که اکنون بیش از هر زمان دیگری احساس میشود و باید سیاستهای منفعلانه را کنار گذاشت و به فکر چاره واقعی بود. بیمارستانها دیگر ظرفیت ندارند. مراکز تزریق واکسن آنقدر شلوغ و پرازدحام است که جای نفس کشیدن نیست و صفهای دریافت دارو آنقدر عریض و طویل است که خود به محلی برای انتقال ویروس تبدیلشده و همه اینها آنچنان کشور را در شرایط بدی قرار داده که مقام معظم رهبری را به هشدار و توصیه خطاب به مسئولان واداشته است.
اختلافنظرها و دیدگاههای بعضا متناقض در ماجرای کنترل بیماری هم اوضاع را ازآنچه هست بدتر کرده و گاهی سخنانی از سوی مقامات بهداشتی مطرح میشود که حواشی را پررنگ کرده و جایی برای پرداختن به متن باقی نمیگذارد. مسئله اصلی کشور فعلا مدیریت و مهار کروناست و باید اشتباهات و خطاهای گذشته اصلاح شود و از این پس، یادآوری و تکرار آنها کمکی به حل صورتمسئله کرونا نخواهد کرد. ما یک سال و نیم است که به همین حواشی پرداختهایم و از مدیریت بیماری غافل شدهایم. این غفلت حالا خودش را در کمبود داروهای کرونا و پر شدن ظرفیت تختهای بیمارستانی نشان داده است و بخوانید از قول شبنم طهرانی- متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری بیمارستان لبافینژاد که میگوید: «مردم تا زمانی که خودشان به بیمارستانها مراجعه نکنند متوجه شلوغی، ازدحام و تعداد بالای بیماران نمیشوند. هرروز تعداد بسیار بالایی از بیماران به کلینیکهای ما مراجعه میکنند که قاعدتاً درصدی از آنان به بستری احتیاج پیدا میکنند، اما وقتی این افراد به اورژانس مراجعه میکنند اصلاً تختی برای بستری آنان وجود ندارد، حتی صندلی خالی در راهروها وجود ندارد که مریض روی آن منتظر خالی شدن تخت اورژانس بنشیند.» فقدان امکانات لازم در بیمارستانها برای بستری بیماران و اختلال در شبکه توزیع دارو، مواجهه با کرونا را دشوارتر کرده و در همین زمینه، حیدر محمدی، مدیرکل امور دارویی وزارت بهداشت، گفته است که مصرف داروی رمدسیویر در تیرماه ۶۰۰ هزار تومان بود، اما در دو هفته اول مرداد به دو میلیون و ۲۵۰ هزار تومان رسید که با محاسبه کامل این ماه افزایشی هشت برابری نشان میدهد.
او وعده داده که مشکل داروهای کرونا حل شده و پنج میلیون فاویپیراویر شامگاه پنج شنبه توزیع شده است. در همین حال علی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان، علت کمبود داروها در کشور را به دلیل افزایش شدید تقاضا در موج جدید شیوع کرونا قابل پیشبینی دانسته است.
بازدید سرزده رئیسجمهور از داروخانه ۲۹ فروردین/ میزان واردات واکسن افزایش مییابد
اتخاذ راهکاری برای حل مشکل تأمین دارو، رئیسجمهور را پنج شنبه گذشته به داروخانه ۲۹ فروردین ارتش کشاند تا از نزدیک اوضاع را رصد کند. حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی در جریان این بازدید تأکید کرده است که مسئولیت ایجاب میکند ما با درد مردم، دردمان بگیرد، الآن مشکلی است که مردم گرفتار آن شدهاند، همه دستاندرکاران باید کمک کنند که بتوانیم ازلحاظ وضعیت فوتیها، ان شاءالله به سمت صفر شدن پیش رویم و از طرف دیگر بتوانیم وضعیت ابتلا را نیز به حداقل ممکن برسانیم و این امکانپذیر است.
رئیسجمهور در خصوص واردات واکسن نیز خاطرنشان کرده میزان واردات در اسرع وقت افزایش مییابد و هیچ مسئلهای در کشور که نیازمند تخصیص ارز باشد، مهمتر از مسئله کرونا نیست که ما بتوانیم واکسن وارد کنیم. خط تولید جدید نیز بازشده و واکسن برکت و واکسنهای دیگر هم در حال انتقال به خط تولید هستند.
آیت الله رئیسی روز گذشته هم در جلسه کمیتههای تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر این که صفهایی که در رابطه با واکسیناسیون و تهیه دارو شکل میگیرد باید سریعاً جمع شوند و با مدیریت مناسب شاهد اینگونه صفها نباشیم، بیان کرده: دارو بهاندازه کافی وجود دارد و روند واکسیناسیون نیز سرعت خواهد گرفت.
او تأکید کرده برای اختصاص ارز به واردات واکسن کرونا هیچ مشکلی وجود ندارد و واردات واکسن، همزمان با تولید واکسن داخلی سرعت گرفته است و این جزو اولویتهای دولت است که معاون اول رئیسجمهور با جدیت پیگیری میکند و امیدواریم با وارداتی که انجام میشود در زمان کوتاهی شاهد واکسینه شدن درصد زیادی از مردم باشیم..
بهجای پیدا کردن مقصر، واکسن وارد کنید
اکنون تنها راه باقیمانده برای برونرفت از وضعیت فعلی، انجام واکسیناسیون و افزایش سرعت آن در کشور است. درحالیکه با گذشت بیش از پنج ماه از آغاز واکسیناسیون علیه کووید در کشور، مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت اعلام کرده، تاکنون ۱۴ میلیون و ۴۴۵ هزار و ۶۴۲ نفر دز اول واکسن کرونا را دریافت کردهاند.
سه میلیون و ۶۱۰ هزار و ۷۷۵ نفر نیز دوز دوم را تزریق کردهاند و مجموع واکسنهای تزریقشده در کشور به ۱۸ میلیون و ۵۶ هزار و ۴۱۷ دوز رسیده است.
بررسی آماری واکسیناسیون روزانه در کشور نشان میدهد که در شبانهروز گذشته شاهد توقف روند افزایشی واکسیناسیون بودهایم و فقط ۲۹۶ هزار و ۱۵۵ دز تزریق صورت گرفته است؛ بنابراین آمارهای ارائهشده از سوی وزارت بهداشت، نشانگر پیشرفت قابلملاحظهای در این حوزه نیست و موضوعی که افکار عمومی را متأثر کرده، این است که بهجای همدلی و همفکری مسئولان برای خروج از بحران، مقامهای دو وزارت بهداشت و خارجه یکدیگر را در وارد نشدن واکسن مقصر دانستهاند.
علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران که گفته میشود سخنانش بهصورت تقطیع شده در رسانهها منعکسشده، گفته «اجازه خرید واکسن ندادند، چون فکر میکردند گران است.» و «سفرای ایران به دنبال خرید واکسن نبودند.»، اما از سخنان محمدجواد ظریف اینطور برداشت میشود که وزارت بهداشت پیشنهاد اولیه برای واردات ۲۰ میلیون واکسن از اروپا را رد کرده و ظریف درباره واردات واکسن از چین نوشته: «چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟»
به نظر میرسد وزارت بهداشت با واردات واکسن رایگان از چین در ازای تست بالینی سینوفارم در ایران مخالفت کرده و رسول موسوی، دستیار ظریف، نیز در واکنش به سخنان زالی نوشته که وزارت بهداشت «اعتبار ۱۵۰ میلیون دلاری هند را که با تلاش وزارت خارجه برای واردات دارو تخصیص یافت جذب نکرد.»
این اظهارات در حالی مطرح شده که سعید نمکی، وزیر بهداشت، شامگاه چهارشنبه در مشهد درباره واردات واکسن گفته: «کسانی که با ما ادعای دوستی میکردند وسط قتلگاه ما را رها کردند.»
او روز پنج شنبه نیز در نشست مشترک با فرماندهان سپاه خاطرنشان کرده: «این مقوله [واکسن]هم گفتنیهایی دارد که اگر بگوییم به بعضی از مناسبات خدشه وارد میشود.» حالا که پرونده دولت دوازدهم بسته شده، معاون اول رئیسجمهور در دولت سیزدهم بدون پرداختن به حواشی از اولویت اول و اصلی امروز کشور گفته که کرونا و تسریع در روند واکسیناسیون است و تأکید کرده، تحقق این هدف با تأمین واکسن موردنیاز از طرق تقویت تولید داخل و افزایش واردات با جدیت پیگیری میشود.
محمد مخبر واردات ۲۰ میلیون دز واکسن کرونا تا پایان شهریور را اولویت بعدی برای استمرار واکسیناسیون در کشور دانسته و به مسئولین ذیربط از وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی، جمعیت هلالاحمر و وزارت امور خارجه مأموریت داده تا با جدیت موضوع واردات واکسن کرونا را دنبال کنند تا همزمان با سرعت گرفتن تولید واکسن داخلی، شاهد واکسیناسیون هرچه سریعتر گروههای هدف و قطع زنجیره انتقال بیماری باشیم.
بازآرایی نوین برای مقابله با کرونا
به هر شکل، در حال حاضر باید به بازآرایی نوین برای کنترل بیماری در پیک پنجم توجه کنیم تا به گفته علیرضا زالی- فرمانده ستاد ملی مقابله با کرونا با اتکا بر تجارب موفق و دستاوردهای ارزنده طرح شهید سلیمانی، شاهد بیماریابی، کاهش ورودی به بیمارستانها، تسریع فرآیند واکسیناسیون و پوششهای غربالگری باشیم. نکات مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز همین مسائل را شامل میشود.
رهبر انقلاب با تأکید بر لزوم گسترش آزمایشهای بیماریابی به هزینههای سنگین آزمایشهای تشخیص کرونا اشاره و خاطرنشان کردهاند: «دولت و بیمهها کمک کنند تا بیماریابی و آزمایشهای تشخیص بهصورت رایگان و وسیع در اختیار همه مردم قرار بگیرد.»
ایشان در توصیه بعدی به مسئولان، مسئله تأمین گسترده واکسن را مورد تأکید قرار داده و تصریح کردهاند: «واکسن چه از راه واردات و چه با تولید داخلی باید با تلاش مضاعف و به هر شکل ممکن تأمین شود و در اختیار همه مردم قرار بگیرد.»
ایشان در خصوص مسئله تأمین دارو برای بیماران و حضور جدی و قوی نیروهای مسلح نیز عنوان کردهاند: «باوجود کمبود یا نبود دارو در داروخانهها و بیمارستانها، گفته میشود همان داروها در بازار آزاد با قیمت چند برابری فروخته میشود که این نشاندهنده مشکل در شبکه توزیع است و این مشکل باید حل شود و نیروهای مسلح اکنون نیز مشغول هستند، اما باید با همه توان به کمک مردم بیایند.»
کرونا برای مسئولان، اولویت شماره یک نیست!
در همین زمینه «حمید سوری» - رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید و رئیس گروه واکنش سریع کووید ۱۹ مباحثی را مطرح کرده و در باب مواجهه مؤثر و تغییر آرایش دفاعی میگوید: «مشکل ما در مدیریت کرونا در همان موارد و فرازهایی خلاصه میشود که مقام معظم رهبری مطرح کردهاند و هنوز هم این بیماری بهعنوان مسئله شماره یک برای مسئولان اجرایی کشور تعریفنشده است و وزارت بهداشت در این ماجرا بسیار تنهاست و بدون مشارکت تمامی سازمانها، مبارزه ما با کرونا به بنبست خواهد رسید. از سوی دیگر، استراتژی اصلی باید بر پیشگیری معطوف باشد نه درمان و باید تجارب موفق در حوزه بینالمللی و داخلی را به کار ببندیم، مثل طرح شهید سلیمانی و تجربه موفقی که در سیستان و بلوچستان داشتهایم. نکته دیگری که باید موردتوجه قرار داد این است که باید هم در پروتکلها بازنگری شود و هم این پروتکلها متناسب با شرایط متنوعی که در کشور از جهات مختلف فرهنگی، اجتماعی و علمی وجود دارد، بومیسازی شود و این امکان فراهم باشد که استانها بتوانند متناسب با شرایط خود، ضمن رعایت اصول، تغییرات و اصلاحات لازم را درزمینهٔ پروتکلها انجام دهند. این را هم باید مدنظر قرار داد که مدیریت واکسیناسیون باید بهعنوان مهمترین اصل در قطع زنجیره انتقال، ساماندهی شود و باید روند واکسیناسیون از آن حالت صنفی و شغلی خارج شود. توجه و اولویت ما در این بخش باید برپایه کاهش بار بیمارستانها و مرگومیرها باشد و گسترش واکسیناسیون در شرایطی که هنوز بیش از ۳۰ درصد جمعیت پرخطر واکسینه نشدهاند، اقدام درستی نیست و در این وضعیت توسعه واکسیناسیون برای گروههایی با سنین پایینتر صلاح نیست. باید ابتدا واکسیناسیون گروههای پرخطر که بیماری زمینهای دارند را کامل کنیم و تا هنگامیکه اینها را نتوانیم بهصورت ۹۰ درصدی پوشش دهیم، تزریق واکسیناسیون برای گروههای سنی پایینتر بهجز آنکه ما را از بیماران زمینهای غافل کند، هیچ نتیجه دیگری ندارد. نکته دیگر اینکه طرح شهید سلیمانی باید باتوجه به موفقیتهایی که داشته دوباره احیا شود.»
بخشنامههایی که ضمانت اجرایی ندارد
سوری اضافه میکند که «ما گام ششم این طرح را بهعنوان تیم واکنش سریع مقابله با اپیدمی آماده کردهایم و امیدواریم که دولت و وزیر بهداشت جدید به این موضوع توجه کرده و از تجربیات موفق، حداکثر استفاده را ببرند. البته تجربیاتی که به دست آوردهایم و کسانی که در بحث کرونا بهطور مستقیم درگیر بودهاند، تعداد معدودی هستند. اینها الزاما افرادی نیستند که واجد پستهای سازمانی بالا باشند. فراخوان تجربیات صرفا با مکاتبات سازمانی امکانپذیر نیست و باید این افراد شناسایی و سخنانشان شنیده شود تا نقاط ضعف برطرف و نقاط قوت تقویت شود. بهعنوانمثال در طرح شهید سلیمانی استفاده از فناوریهای نوین اصل بود، اما به آن توجه نشد و منابع لازم هم تأمین نشد و مشارکت بین بخشی باید تقویت میشد که نشد و بسیاری از آیتمهایی که در طرح شهید سلیمانی دیده شده، عملیاتی نشده است. یا برای مثال یکی از مشکلات اساسی ما، دستورالعملها و مقررات و بخشنامههایی است که در ارتباط با کرونا صادر میشود، اما ضمانت اجرایی ندارد و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اگر جایی نیاز است باید شدت عمل به خرج داد. اینکه اعلام کنیم سفرها ممنوع و یا فلان شهر قرمز است، ولی هیچ نشانهای از اجرای این دستورالعملها نداشته باشیم، بهغیراز اینکه حرمت قانون شکسته شده و مقررات بیاثر شود و اهمیت خود را از دست بدهد، هیچ نتیجه دیگری به دنبال ندارد. تعطیل کردن شهرها هم اقدام پرهزینهای است که احتمال دارد اثربخشی موقت داشته باشد و اگر همراه با سایر سازوکارها نباشد با شکست روبهرو خواهد شد. در مسائل دیگری مثل بازگشایی مدارس و بازگشت به شرایط عادی، باید به مؤلفههای مرتبط با اپیدمی توجه شود که این هم امری تخصصی است و باید از ظرفیت متخصصان استفادهشده و تیمهای تحقیقاتی مشارکتهای جدی داشته باشند و مشاوران هوشیار و آگاه به مسئله در کنار تصمیمگیرندگان باشند تا این تصمیمات به شکل منطقی اتخاذشده و بتواند مؤثر باشد، وگرنه اعتماد عمومی بیشتر سلب خواهد شد و ادامه کار دشوارتر خواهد بود. اکنونکه دولت جدید روی کار آمده انتظار میرود هوای تازهای در جامعه دمیده شود، در غیر این صورت اگر فرصتها را از دست بدهیم و دوباره به آزمونوخطا روی بیاوریم، بازگشت اعتماد مردم بهنظام سلامت و قوه مجریه در اداره و کنترل اپیدمی ممکن نیست و نتیجهای نخواهیم گرفت.»
افرادی که تضارب منافع ندارند در تصمیمسازیها نقش داشته باشند
رئیس گروه واکنش سریع کووید ۱۹ توضیح میدهد: «ستاد ملی مبارزه با کرونا نیاز به پشتوانه تصمیمسازی و اتاق فکر دارد تا بتواند پیشنهادات علمی را با استناد به مستندات علمی تدارک ببیند و ستاد براساس نگاه کلیای که دارد آنها را به اجرا دربیاورد. اینکه عدهای افراد حقوقی جمع شوند و تصمیماتی برمبنای تجربیات خام بگیرند، بدون اینکه مستندات علمی قویای پشت تصمیمات باشد و یا ضمانت اجرایی پشت این تصمیمات باشد، هیچ اثری نخواهد داشت. در ستاد ملی مبارزه با کرونا هم اگر در دوره جدید، بنا به مصلحتی که هست اعضای اصلی آن افراد خبرهای نیستند، حداقل باید تیمهای تحقیقاتی قوی و افرادی که تجربه و تبحر در این زمینه دارند و تضارب منافع هم ندارند، در تصمیم سازی و کمک به تصمیمگیری وارد عرصه شوند. تضارب منافع مسئله بسیار مهمی است. متأسفانه کسانی در تصمیمگیریها نقش دارند که در نوع واکسن و فروش دارو و پست و منصب مدیریتی تضارب منافع دارند. طبیعتا باید هوشیارانهتر با موضوع برخورد کرد. اینکه ما با سادهاندیشی نامهای را به فلان وزارتخانه و فلان دانشگاه بنویسیم و بگوییم دو نفر را معرفی کنید، چاره کار نیست. قوه مجریه آنقدر پشتوانه و نیرو دارد که بگردد تا افرادی که میتوانند نقش مهمتر و مؤثرتری دارند را به خدمت بگیرد، اما اگر بخواهیم صرفا با مکاتبه مسئله تصمیم سازی و کمک به تهیه پاسخهای علمی برای پرسشهای اصلی و سیاستگذاری را بهپیش ببریم به هیچ نتیجهای نخواهیم رسید. مهم است که ما از بضاعتهای موجود استفاده حداکثری را داشته باشیم و در انتخاب افرادی که میتوانند به ما کمک کنند، خست به خرج ندهیم و طبیعی است که افراد با نفوذ و دارای اسمورسمهای بزرگ حتی در حوزه علوم پزشکی الزاما به این معنا نیست که اینها میتوانند تحلیل و برنامه کاملی را برای پیشبرد مقاصد کمیته کشوری کرونا اعلام کنند. این یک تخصص است و اگر دندانمان درد بگیرد که به متخصص داخلی مراجعه نمیکنیم. هرچیزی تخصصی دارد بنابراین متخصصینی که در این حوزه کارکردهاند و تجربیات مثبت دارند، میتوانند بیشتر و بهتر کمک کنند، اما کسانی که تصمیمگیری میکنند در ستاد ملی کرونا چندان حضور نداشتهاند، برای همین تصمیماتی که اخذ میشد، در بیشتر مواقع با اصول علمی کنترل و مقابله با اپیدمیها مغایرت داشت و این مسئله بیاعتمادی را در جامعه تشدید کرده است.»
مدیریت بیماری در کشورمان، نیاز به رویکرد جدید و چابک دارد
وی با اشاره به صف واکسن و صف برای دریافت داروی کرونا و مشکل پر بودن تختهای بیمارستانی، تأکید میکند: «مشکل وزارت بهداشت را در لایههای مدیریت میانی و ساختار درونی وزارت بهداشت میدانم و این قضیه خیلی هم به شخص وزیر مرتبط نیست و اگر هزار وزیر هم عوض کنید، وقتی ساختار فعلی اصلاح نشود، این ماجرا ادامه خواهد داشت. مدیریت بیماری در کشورمان، نیاز به رویکرد جدید و چابک و چالاک دارد تا بتوان با شرایط سخت موجود درست برخورد کرد و تمهیدات و فعالیتهای مناسب را به سرانجام رساند. وضعیت موجود ما نمیتواند جوابگو باشد. برای همین است که همیشه بهجای آنکه جلو باشیم از ویروس و اپیدمی عقب هستیم. بالاخره مهم است که درزمینهٔ تصمیمگیری و فرآیندهای مدیریتی و سیاستی طوری عمل کنیم که از بضاعت موجود حداکثر استفاده را ببریم. مثلا فرض کنید پروتکلی را یک و نیم سال پیش برای فعالیت نیمهوقت و دورکاری نوشتهایم و هنوز هم اصرار به ادامه آن داریم، درحالیکه این غلط است و شرایط کاملا فرق کرده و اکنون دیگر زمانی نیست که بخواهیم برمبنای همان روشها عمل کنیم.
در حال حاضر بسیاری از کارمندان دولت و وزارت بهداشت واکسینه شدهاند و کسانی که جزء خط مقدم مقابله با اپیدمی هم نبودهاند، دلیلی ندارد که اکنون تعطیل شوند و یا دورکار و نیمهوقت باشند و باید در واحدهای دیگر حضور پیدا کنند، مثل بخشهایی که واکسن تزریق میکنند و تست میگیرند. به نظر میرسد سازمانهای دیگر صورتمسئله را به این شکل حل کردهاند که تعطیل کنیم تا همه به خانههایشان بروند و اکثرا هم سر از جادههای شمال و اماکن تفریحی و مراکز خرید درمیآورند که این سیاستها غلط است و باید اصلاح شود. ما تاکی میتوانیم تعطیل کنیم؟ بنابراین باید ارزیابی خطر کرده و در سیاستهای خود تجدیدنظر کنیم و متناسب با ضرر و سودی که میبریم تصمیمگیری کنیم. در غیر این صورت منابع مان را هدر میدهیم و نمیتوانیم به نتایج دلخواه خود برسیم. فکر میکنم باید تغییر اساسی در ساختار میانی وزارت بهداشت صورت بگیرد و این اتفاق رخ نمیدهد مگر اینکه شجاعت در تغییر وجود داشته باشد و متأسفیم که در بخش دادهها و اطلاعات مربوط به کرونا، برای مایی که در مجموعه حضور داریم، اجازه نمیدهند به یک عدد دسترسی داشته باشیم و عدهای در مجموعه احساس تعلق شخصی دارند، درحالیکه اینهمه هزینه در کشور صرف میشود برای اینکه دادهها جمعآوری شود، اما چگونه باید به این دادهها دسترسی داشت؟»
اگر لاک داون مبتنی بر قواعد و اصول نباشد، بینتیجه است
اختلافنظر در حوزه لاک داون دوهفتهای نیز از دیگر موضوعاتی است که سوری به آن اشارهکرده و میگوید: «بسیاری از سیاستهایی که ما برای پیشگیری اعمال میکنیم، سلیقه نیست که بگوییم اختلافسلیقه وجود دارد. لاک داون قواعد و اصولی دارد که باید رعایت شود و اگر به این اصول که در قواعد علمی مقابله با کرونا مندرج است عمل کنیم، موفق خواهیم بود. لاک داون و یا قفلکردن شهرها، چارچوب و اصولی دارد و نمیتوان همینطور بهیکباره برای این مسئله تصمیمگیری کرد. ما با لاک داونکردن دنبال چه مسئلهای هستیم؟ بنابراین لازم است که سازوکارها و لوازم کافی برای قفلکردن داشته باشیم. میخواهیم دو هفته کشور را تعطیل کنیم که چه اتفاقی بیفتد؟ که مردم دوباره به سفر بروند؟ اگر لاک داون را اعمال کنیم، اما برنامهای نداشته باشیم، به نتیجه نخواهیم رسید و بعد از دو یا چند هفته تعطیلی دوباره وضعیت به همان شکل سابق برمیگردد؛ لذا لازم است که برای لاک داون برنامه و سیاست داشته باشیم. مخالف این مسئله نیستم و لاک داون هم روشی برای کنترل اپیدمی است، ولی نحوه اعمال آن و اینکه اجرای آن با چه سازوکاری باشد بسیار اهمیت دارد و ما چندین بار این راه را رفتهایم و هیچ نتیجهای نگرفتهایم، چون نمیدانستیم قرار است با لاک داون کردن به چه چیزی برسیم و اصلا نحوه اجرای آن به چه شکلی باشد. در این دو هفته تعطیلی که وزیر بهداشت برآن اصرار دارد، آیا قرار است سرعت واکسیناسیون را افزایش دهیم و روشهای درمانیمان را اصلاح کنیم، دقیقا به دنبال چه هستیم؟»
رئیس گروه واکنش سریع کووید ۱۹ در خاتمه به این نکته هم اشاره میکند که «باید تمام فرآیندهای خودمان را چه در بخش درمان و چه در بخش پیشگیری اصلاح کنیم و در حال حاضر اصلاح مدیریتها ضروری است و ما در بسیاری موارد منابع خودمان را حیف میکنیم و وقتی این اتفاق میافتد یعنی از هزینههایی که صرف میشود بهخوبی استفاده نمیکنیم و یک مثال ساده در این زمینه مصرف داروهای گرانقیمت در حوزه کرونا است که در روزهای ابتدایی ابتلای فرد موثر است، بعدازآن تأثیری ندارد؛ بنابراین مدیریت و اصلاح فرآیندها و پروتکلهای درمانی باید موردتوجه باشد؛ کاری که ما در سیستان و بلوچستان انجام دادیم و نتیجه گرفتیم.»