بها دادن به جایگاه مطبوعات و رسانه یکی از شاخص‌های مردم سالاری است
- مروز ۱۷ مرداد مصادف است با روز خبرنگار. مهمترین رسالت خبرنگاران انتشار و انعکاس حق و حقیقت در جامعه و ارائه اطلاعات صحیح و صیانت از افکار عمومی در مقابل هجمه‌های دشمنان در کنار مسئولیت پذیری مدیران اجرایی کشور در تمام سطوح است.
پر واضح است مسئولیت‌پذیری راستین در کنار اجرای دقیق الزامات خبرنگاری، بی شک ظرفیتی بی بدیل در مسیر توسعه یافتگی ایران اسلامی بوده و موجب افزایش روند آگاهی بخشی جامعه خواهد شد. امروز در عصر ارتباطات و تبادل فوری اطلاعات، رسالت و مسئولیت صاحبان قلم و رسانه در ارتقای افکار عمومی و رشد پندار‌های مردم فزونی یافته است.
دکتر سید مجید تفرشی، معاون امور بین‌الملل ستاد حقوق بشر در گفت‌وگویی ضمن گرامیداشت یاد "شهید محمود صارمی" و دیپلمات‌های شهید ایرانی، روز خبرنگار را به کلیه خبرنگاران کشورمان تبریک گفت و در ادامه به سئوالات مطرح شده در این زمینه پاسخ داد که اهم آن به قرار ذیل است.
در زمینه شناسایی، تضمین و اجرای حقوق خبرنگاران از جمله حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات، جمهوری اسلامی ایران تاکنون چه اقداماتی را انجام داده و پیشنهادات شما در زمینه حمایت از این حقوق چیست؟
حق آزادی بیان در زمره حقوق مشروط مندرج در ماده ۱۹ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی است. از جمله شروط شناسایی، تضمین و اجرای این حق این است که به حقوق دیگران لطمه نزده و مخل امنیت ملی و اخلاق حسنه جامعه نباشد. جمهوری اسلامی ایران در فصل سوم قانون اساسی، ضمن شناسایی حقوق ملت از جمله حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات، موضوعات مهمی، چون صیانت از جایگاه مطبوعات را نیز مورد توجه قرار داده است. پر واضح است اجرای این حقوق در هر نظام مردم‌سالاری مطلق و لجام گسیخته نبوده بلکه مشروط به الزاماتی است که در قانون مقرر شده است.
نقش آموزش، توانمندسازی و اطلاع رسانی به فعالان عرصه رسانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رسانه همانطور که از اسمش پیداست بلندگوی مطالبات ملت و انعکاس دهنده ایفای تعهدات حاکمیت است. دانش و آگاهی رسانه از حق‌های بشری ابتدایی‌ترین و اساسی‌ترین شرط انعکاس مطالبات مردمی است. رسانه‌ای که از حقوق بنیادین مردم بر اساس قانون اساسی و همچنین اسناد بین‌الملی آگاهی نداشته باشد، بالطبع نمی‌تواند تصویرگری مناسب از حقوق و مطالبات مردم باشد. از طرف دیگر دولت‌ها که تماما متعهد و مکلف به تضمین و اجرای حقوق بشر هستند، موظفند تا در ارتباط با رسانه جلوه‌های ایفای تعهدات خود را به مردم نشان داده و از طریق رسانه گزارشات جامعی را به سمع و نظر مردم برساند.
در حقیقت رسانه پویا نماد ارتباط‌گیری به موقع و موثر با دستگاه‌های اجرایی و انعکاس دستاورد‌های حقوق بشری و همزمان نقاط ضعف و کاستی‌های موجود است. ترتیباتی که خروجی آن کمک شایان توجهی به حمایت و ارتقاء حقوق بشر خواهد نمود.
انعکاس حق آزادی بیان در گزارش‌های گزارشگران بین‌المللی را چگونه ارزیابی می‌فرمایید؟ اقدامات جمهوری اسلامی ایران در رابطه با مقابله با این اتهامات را تشریح فرمایید.
یکی از عرصه‌های ادغام حقوق بشر با سیاست ادبیات مندرج در گزارش‌های گزارشگران ویژه کشوری و بعضا دبیرکل سازمان ملل است.
بعنوان مثال موضوع حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات یکی از اصلی‌ترین محور‌های درج شده ذیل گزارش گزارشگر ویژه ایران است. در سیاست‌زدگی این گزارش همان بس که ایشان با وارانه جلوه دادن واقعیت، و علیرغم ارسال مستندات فراوان به دلیل فشار دول غربی و ساختار و ماهیت سیاسی و نه حقوق بشری جایگاه خود، به کرات و عامدا قاعده عدالت و انصاف را فراموش کرده است.
باعث تأسف است گزارشگر علیرغم ادعای صداقت و مطالبه‌گری در تنظیم گزارش خود قریب به نود درصد از منابع کسب خبر خود را به رسانه‌های غیر موثق و معاند اختصاص می‌دهد. رفتاری کاملا غیر حرفه‌ای با اصول و موازین تهیه گزارش و البته نماد برخورد سیاسی با مقوله حقوق بشر. بعنوان مثال تحریم‌های غیرقانونی و آثار سوء آن بر معیشت مردم حتی تحریم‌های ظالمانه، یکجانبه و ثانویه در حوزه غذا و دارو که نماد‌های بی‌بدیل جنایت علیه بشریت می‌باشند، در گزارش وی مورد توجه قرار نمی‌گیرد! آیا این واقعیت نماد برخورد سیاسی با حقوق بشر نیست؟
ستاد حقوق بشر چه اقداماتی در زمینه آموزش و توانمندسازی رسانه‌ها و ارتباط‌گیری موثر با آن‌ها انجام داده است؟
اراده ستاد حقوق بشر تلاش در مسیر ارتباط مستمر با اصحاب رسانه و خبرنگاران بوده که شخصا معتقدم در دوران فراگیری ویروس کرونا دچار افت شده است. بدیهی است انعکاس اخبار حقوق بشری کشورمان به طور صحیح و دقیق و حتی در بستری از مطالبه‌گری و شفاف‌سازی یکی از سازوکار‌های منتج به کسادی بازار بنگاه‌های دروغ پراکن خارج از کشور بوده و می‌بایست به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
سیاست کلان ستاد حقوق بشر افزایش سطح کمی و کیفی تعامل با کلیه رسانه‌ها بوده فلذا تبیین موضوعات حقوق بشری و برگزاری کارگاه‌های آموزشی اعم از جلسات حضوری و غیر حضوری با اصحاب رسانه و خبرنگاران از جمله اقداماتی است که می‌بایست شاهد افزایش آن باشیم.
جایگاه رسانه و مطبوعات در هر کشوری نماد مردم سالاری آن کشور محسوب می‌شود. بدیهی است دعوت از رسانه و همکاری مستمر با این قشر از جامعه نخبگان ضمن ارتقاء رشد و تعالی کشور، کاهش حداکثری فساد و سوء مدیریت را به همراه خواهد داشت.