چگونه انتخاب رشته خوب در کنکور داشته باشیم؟

- صداوسیما نوشت:این روز‌ها شرکت کنندگان کنکور سراسری مشغول انتخاب رشته هستند. روندی نسبتا پیچیده که در طی آن مسائل و سوال‌های زیادی ممکن است برای آن‌ها پیش بیاید.

فرآیند انتخاب رشته در روند ورود به دانشگاه چقدر اهمیت دارد؟

انتخاب رشته آخرین قدم در فرآیند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و، چون نتیجه تمام این فرآیند پرمشقت به انتخاب رشته بستگی دارد، مهمترین قدم هم محسوب می‎شود. به عبارتی یک انتخاب غلط می‌تواند زحمات چندین ساله داوطلب را بر باد دهد. از سوی دیگر یک انتخاب مناسب به همان اندازه می‌تواند داوطلب را به رشته‎ای که به آن علاقمند است برساند و این نهایتا منجر به رضایت شغلی و اشتغال هدفمند و کاهش نرخ بیکاری و افزایش بهروری شغلی در جامعه خواهد شد.

دقت داشته باشید که یک رشته خاص به تنهایی نه خوب است و نه بد! چرا که اگر کسی که به آن رشته علاقمند است و استعداد ادامه آن را دارد، به مطالعه آن بپردازد نتیجه کار مناسب خواهد بود و عدم علاقه به پرمخاطب‎ترین رشته‎ها هم یک نیروی کارآمد در آن رشته تربیت نخواهد کرد.

برای یک انتخاب رشته خوب چه ابزار‌هایی را توصیه می ‎کنید؟

اول از همه کارنامه داوطلب است که در قسمت رتبه در سهمیه و رتبه در هر کدام از زیرگروه‎ها به صورت کلی نشان می‎دهد که وی در چه کد رشته‎هایی شانس قبولی بیشتری دارد.

دومین ابزار دفترچه راهنمای انتخاب رشته است که به دفترچه شماره دو مشهور است و در آن کد و عنوان رشته‎ها و ظرفیت و نوع رشته‎ها در دانشگاه و شهر مربوطه مشخص شده است. قوانین کلی و جزئی انتخاب رشته نیز در این دفترچه به تفصیل آمده و لازم است هر داوطلب آن را به دقت مطالعه کند. سومین مورد اطلاعات داوطلب از هر رشته و جایگاه شغلی آن، و شهر و دانشگاهی که آن را ارائه می‎کند می‎باشد. رتبه علمی دانشگاه مورد نظر و فاصله شهری که در آن است تا مرکز استان یا محل زندگی داوطلب، امکانات دانشگاه مثل رفت و آمد و شرایط خوابگاهی و اقامتی در آن بسیار مهم است. این اطلاعات در سایت دانشگاه‎ها که آدرس آن در دفترچه موجود است، قابل دسترسی است.
چهارمین مورد که از اهمیت ویژه‎ای برخوردارس است، همراهی پدر و مادر در انتخاب رشته است. چرا که انتخاب‎های خارج از محل اقامت داوطلب باید با اطلاع و پشتیبانی ایشان صورت گیرد.

پنجمین ابزار برای انتخاب رشته مشاوران تحصیلی مجرب هستند. مشاوره با یک فرد با تجربه و مطلع در انتخاب درست رشته‌ها بسیار کمک خواهد کرد.

هر کدام از انتخاب‎‌ها در لیست ۱۵۰ تایی انتخاب رشته از نظر ارزش و اهمیت چه تفاوتی‎هایی با یکدیگر دارند؟ آیا هر داوطلب باید ۱۵۰ کد رشته را انتخاب کند؟

برگه ‎های انتخاب رشته داوطلبان به ترتیب نمره عملی و رتبه آن‌ها بررسی می‌شود و تا کل انتخاب‎های یک داوطلب تمام نشود، برگه داوطلب بعدی بررسی نخواهد شد. پس یک انتخاب رشته درست باید به ترتیب علاقه و اولویت از بالا به پایین چیده شود. بطوری که در هر کد رشته که انتخاب شد، انتخاب‎های پایین‎تر، از آن بهتر نباشند.

اطلاع از آمار قبولی‎‌ها در سنوات گذشته با توجه به رتبه آن‌ها به هر داوطلب کمک می‎کند از انتخاب کد رشته‎هایی که شانس قبولی صفر در آن‎ها دارد خودداری کند. یک چیدمان خوب رشته ‎ها طوری است که هر چه از ابتدای لیست دورتر می‎شویم، شانس قبولی بیشتر شود. باید دقت داشته باشیم که پرکردن هر ۱۵۰ کد رشته ضروری نیست. ولی طبیعی است که هر چه انتخاب‎ها بیشتر باشد، احتمال خالی بودن ظرفیت آن رشته بیشتر و شانس قبولی نیز بیشتر خواهد بود.

دسته‎ بندی رشته‎‌های دانشگاهی با توجه به عناوینی مانند قطبی- ناحیه‎ای چه معنایی دارد و در روند انتخاب رشته چه تأثیری خواهد گذاشت؟

این نوع تقسیم بندی رشته ‎ها در دفترچه انتخاب رشته باتوجه به ماهیت رشته‎ها و گسترش آن‌ها در سطح کشور است و بر اساس آن رشته‎ها به چهار دسته قطبی، ناحیه ‎ای، استانی و کشوری تقسیم شده‎اند. در روند انتخاب رشته داوطلبان، این تقسیم بندی باعث تغییر در ظرفیت رشته‎ها خواهد شد، اما در چیدمان کلی داوطلب‌ها در برگه انتخاب رشته‎ها تأثیر چندانی نخواهد داشت. توصیه ما این است که رشته‎ها بدون توجه به این تقسیم‏‌ها و براساس علاقه چیده شود.

ارزش کلی دانشگاه‎ها در انتخاب رشته چگونه است و کدام یک اعتبار بیشتری دارد؟

اولویت اول ما باید دانشگاه‎‌های سراسری و روزانه باشد. در مرتبه بعدی دانشگاه‎های شبانه که در دفترچه به صورت نوبت دوم ثبت شده‎ اند می‎باشد. این دانشگاه‎‌ها شهریه اخذ می‎ کنند، ولی اعتبار و مدرک دانشگاه روزانه را دارند. مرتبه بعدی مربوط به دانشگاه آزاد می‎باشد که بعنوان یک دانشگاه قدیمی غیردولتی با قدمت طولانی جایگاه معتبری برای خود کسب کرده است و مراحل مربوط به انتخاب رشته آن بصورت جداگانه انجام می‎شود. دانشگاه پیام نور و دانشگاه ‎های غیرانتفاعی در مراحل بعدی قرار می‎گیرند. داوطلبان باید توجه داشته باشند که بجز دانشگاه ‎های روزانه سراسری بقیه دانشگاه‎ها شهریه اخذ می‎کنند و تعهدی به تأمین خوابگاه ندارند.

انتخاب رشته کامپیوتری چگونه است و در روند انتخاب رشته چه جایگاهی دارد؟

استفاده از نرم‎افزار‌های مختلفی که برای این منظور طراحی شده، بسیار رایج می‎باشد. باید توجه داشت که اطلاعات انتخاب رشته در عنوان رشته‎‌ها و ظرفیت آن‌ها هر ساله تغییر می ‎کند و در بهترین حالت این نرم‎ افزار‌ها براساس اطلاعات سال قبل عمل می‎کنند و اطلاعات آن‌ها بروز نیست.

این نرم افزار‌ها یک چیدمان کلی از رشته‎‌ها با چند برابر تعداد انتخاب مجاز ارائه می‎دهند که احتیاج به حذف و مرتب کردن و اضافه کردن دستی رشته‎‌های احیانا جدیددارد. پس داشتن این انتخاب رشته ارزش کلی گمانه زنی برای رشته قبولی را دارد.

چون بهترین آمار در سنوات قبل در اختیار خود سازمان سنجش می‎باشد پس انتخاب رشته مجازی که توسط سایت سازمان سنجش انجام می‎شود، از بقیه جا‌ها معتبرتر است. ولی باید داوطلبان توجه داشته باشند که هیچ انتخاب رشته کامپیوتری کامل و قابل اعتماد صد در صدی نیست.

رشته‎‌هایی که جذب دانشجوی بدون آزمون دارند، چگونه است؟

در روند حذف کنکور سراسری و جذب دانشجو با سوابق تحصیلی، ظرفیت زیادی از رشته‎‌های تحصیلی به جذب بدون توجه به رتبه و تراز کسب شده در کنکور دارد. در این رشته‎‌ها ملاک معدل کتبی دیپلم داوطلب است و هنگام انتخاب این کد رشته‎‌ها از معدل استفاده می ‎شود و دانش آموزی که معدل بالاتری کسب کرده، شانس قبولی بهتری خواهد داشت. در این رشته‎‌ها حتی برای داوطلبانی که در کنکور شرکت نکرده ‎اند نیز شانس جذب وجود خواهد داشت.