مالیات بر عایدی سرمایه و راه‌های جلوگیری از فرار سرمایه از کشور
میثم هاشم خانی در گفت‌وگو با میزان در خصوص طرح مالیات عایدی سرمایه گفت: درباره هر نوعی از مالیات باید توجه شود که هدف از وضع مالیات چیست و باید مطمئن شویم افرادی که مشمول پرداخت مالیات می‌شوند آن را پرداخت خواهند کرد.
وی بیان کرد: به طور مثال اگر مالیاتی وضع شود که باعث خروج سرمایه گذاران به سمت کشور‌های دیگر شود این قانون نمی‌تواند خوب باشد.
مالیات نباید عامل فرار سرمایه از کشور شود
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: باید پرداخت مالیات به نحوی طراحی شود که افرادی که مشمول آن هستند به سادگی آن را بپردازند و اقدام به پرداخت آن کنند و به طور کلی عامل فرار سرمایه از کشور نشود.
مالیات باید منصفانه به نظر بیاید
هاشم خانی گفت: مالیات باید دو ویژگی داشته باشد اول این که مالیات باید منصفانه به نظر بیاید و اکثر مردم حس کنند که این مالیات منطقی است دوم این که زمانی که دولت مالیات را وصول می‌کند آن را به شکل منطقی هزینه کند و مردم احساس نکنند مالیات پرداختی به هدر می‌رود.
وی افزود: اگر بخواهیم دو ویژگی مطرح شده را در خصوص مالیات بر عایدی سرمایه بررسی کنیم در موضوع عادلانه بودن این طرح ابهام بسیار بزرگی وجود دارد که دولت و بانک مرکزی بعد از چاپ پول فضا را ملتهب می‌کند و باعث جهش قیمت‌ها می‌شود سپس از این جهش قیمت‌ها مالیات دریافت می‌کند.
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: این نقد دقیقی است و اکثر کشور‌هایی که مالیات بر عایدی سرمایه دارند در آن کشور‌ها بانک مرکزی به ندرت پول چاپ می‌کند به نحوی که در اکثریت قاطع این کشور‌ها تورم سالانه به طور میانگین سه درصد است.
هاشم خانی بیان کرد: عامل ایجاد تورم عمدتاً چاپ پول توسط دولت و بانک مرکزی است حتی در معرض این خطر هستیم که دولت و بانک مرکزی بیشتر به چاپ پول تشویق شوند و از جهش قیمت‌ها مالیات دریافت کنند.
راه حل منصفانه به نظررسیدن مالیات بر عایدی سرمایه
وی در توضیح راه حلی برای منصفانه به نظر آمدن مالیات بر عایدی سرمایه گفت: پیشنهاد می‌شود که میانگین رشد قیمت‌ها یا تورم سالانه را در نظر بگیریم و افزون بر آن را مالیات دریافت کنیم به عبارت دیگر فرض کنید در یک سال اخیر میانگین افزایش رشد قیمت انواع خوراکی‌ها و اقلام اساسی و کالا‌های ضروری ۲۰ درصد است اگر فردی ملکی خریداری کرده و ۲۰ درصد گران‌تر فروخته است این رقم با میانگین تورم سالانه برابر بوده و نباید برای آن مالیاتی دریافت شود، اما اگر ۳۰ درصد گران‌تر آن را فروخت مازاد آن یعنی ۱۰ درصد مشمول مالیات شود و از آن مالیات دریافت شود.
معافیت افراد و گروهای خاص از پرداخت مالیات ممنوع!
کارشناس مسائل اقتصادی در توضیح راه حل دوم گفت: راه حل دوم این که معافیت در پرداخت مالیات برای گروه‌های خاص و ارگان‌ها وجود نداشته باشند چراکه این مورد باعث می‌شود بسیاری از مردم که جزو این معافیت نیستند به دنبال راه فرار و تقلب برای معافیت از پرداخت مالیات باشند.
هاشم خانی معتقد است هر معافیت برای اشخاص مختلف یا گروه‌های خاص باعث می‌شود مردم تقلب را در پرداخت آن منطقی بدانند.
وی بیان کرد: اگر می‌خواهیم مالیات پرداخت شود این نکته مهم است که مردم مطمئن شوند آن مالیات خوب و منطقی خرج می‌شود و هدر نمی‌رود و تمام رقم دریافتی مالیات بر عایدی به طور شفاف خرج کار ارزشمندی شود که مردم برای پرداخت مالیات اشتیاق پیدا کنند.
هاشم خانی گفت: در حال حاضر پیش بینی می‌شود کل مالیات دریافتی سال ۱۴۰۰ به همراه مالیات بر ارزش افزوده نزدیک به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان شود در این میان دو قلم از رانت پرفسادی که توزیع می‌شود مربوط به دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و قیر رایگان است که بسیار غیرشفاف بوده و تاثیر آن بر قیمت‌ها تقریباً صفر است و به واسطه این دو نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رانت توزیع می‌شود و این طبیعی است که مردم به پرداخت مالیات به دولت و نحوه خرج آن اعتماد نکنند.
کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است مالیات بر عایدی سرمایه مانند هر مالیات دیگری در صورتی موفق عمل می‌کند که بدانیم اکثر مردم آن را پرداخت می‌کنند و اگر قانون آن به صورتی باشد که اغلب مردم از آن طفره روند اتفاق خوبی نیست؛ برای این که وقتی مردم مالیات را پرداخت می‌کنند باید در ابتدا حس ظالمانه بودن پرداخت آن را نداشته باشند.
وی افزود: باید پرداخت مالیات در کشور را با دیگر کشور‌ها که پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه دارند مقایسه کرد در بسیاری از این کشور‌ها بانک مرکزی عموماً پول کمتری چاپ می‌کند و در نتیجه میانگین نرخ تورم زیر سه درصد است، اما در کشور ما تورم بالاست و ممکن است از این تورم منافعی برای دولت و بانک مرکزی ایجاد شود چرا که با چاپ پول مالیاتی از تلاطم قیمت‌ها نصیب دولت و بانک مرکزی می‌شود.
راه حل این موضوع دریافت مالیات از اختلاف رشد قیمت‌ها با میانگین تورم است و باید درصد تورم از مالیات معاف و مازاد آن شامل مالیات بر عایدی سرمایه شود
هاشم خانی گفت: راه حل این موضوع دریافت مالیات از اختلاف رشد قیمت‌ها با میانگین تورم است و باید درصد تورم از مالیات معاف و مازاد آن شامل مالیات بر عایدی سرمایه شود.
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: عدم معافیت گروه‌های خاص از مالیات نیز از مواردی است که می‌تواند به پرداخت مالیات از سوی مردم کمک کند تا حس ناعادلانه بودن پرداخت مالیات ایجاد نشود.
وی افزود: مورد دیگر شفافیت در هزینه هاست؛ با توجه به این که حفره‌های هدر رفت بزرگی در هزینه‌های دولت وجود دارد باعث می‌شود مردم به سادگی در زمینه پرداخت مالیات اعتماد نکنند.