افزایش میانگین سنی در فوتبال؛ رکود در انتظار تیم ملی

- برنا نوشت: نگاهی به فهرست تیم ملی نشان می‌دهد مهدی قایدی با ۲۲ سال، جوان‌ترین بازیکن تیم ملی است. بعد از او با اختلاف، دو تا سه سال جوان‌ترین بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران سعید عزت‌اللهی، عارف غلامی و هستند. این روند در حالی است که در چند سال گذشته که با دوره کارلوس کی‌روش همزمان شده بود، ستاره‌های زیادی قبل از ۲۰ سالگی به ترکیب اصلی تیم ملی رسیده بودند.

البته مشکل کنونی حاصل عملکرد مربیان ملی نیست، چرا که در مسابقات باشگاهی هم کمتر تیمی از بازیکنان ۱۸ تا ۲۰ ساله در ترکیب اصلی خود بهره می‌برد و به نظر می‌رسد با روند کنونی، فوتبال ایران شاید تا چند سال آینده وارد دوران رکورد شود، مشابه سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ که ستاره‌های فوتبال ایران را بازیکنان ۳۰ ساله تشکیل می‌دادند.

در واقع ترکیب فعلی تیم ملی فوتبال ایران فقط می‌توانند در یک دوره جام جهانی و جام ملت‌ها بازی کنند و اغلب آن‌ها تا آن زمان از سن مناسب برای حضور در تیم ملی دور شده اند.

در لیست اعلام شده از طرف سرمربی تیم ملی برای حضور در مسابقات انتخابی جام جهانی میانگین سن تیم ملی حدود ۲۸ سال بود. عددی تقریبا استاندارد که نه می‌توان به آن انگ پیر بودن زد و نه آن را جوان توصیف کرد.

در بین ۲۶ بازیکن دعوت شده، وحید امیری با ۳۳ سال، مسن‌ترین بازیکن حاضر در اردو است و در سوی دیگر مهدی قایدی با ۲۲ سال سن، جوان‌ترین مهره به حساب می‌آید.

به طور کلی در آن تیم ملی ۶ بازیکن ۲۵ و زیر ۲۵ سال سن داشتند که این نفرات عبارتند از: مهدی قایدی، جعفر سلمانی، مجید حسینی، صادق محرمی، سعید عزت‌اللهی و علی قلی‌زاده.

آن سمت ماجرا پنج بازیکن هم هستند که ۳۰ و بالای ۳۰ سال سن دارند و به نوعی باتجربه‌های تیم اسکوچیچ به حساب می‌آیند. نام این بازیکن بدین ترتیب است: شجاع خلیل‌زاده، کریم انصاری‌فرد، وحید امیری، احسان حاج‌صفی و کمال کامیابی‌نیا.

۱۱ بازیکن دیگر هم بین ۲۶ تا ۲۹ سال سن دارند. محبوب‌ترین سن هم ۲۸ است. ۶ بازیکن از ۲۶ بازیکن حاضر در اردو ۲۸ ساله هستند. این نفرات عبارتند از: علیرضا بیرانوند، امیر عابدزاده، محمدرضا اخباری، دانیال اسماعیلی‌فر، احمد نوراللهی و مهدی طارمی.

در واقع تیم ملی ایران با ترکیب کنونی در جام جهانی قطر دارای میانگین سنی ۳۰ سال خواهد بود که نسبت به دو جام جهانی گذشته عدد کوچکی نیست و به نوعی حاکی از گذر زمان و ایام نوجوانی ملی‌پوشانی مانند آزمون، جهانبخش و … است.

در حال حاضر بازیکنان ایران امیدوارند که با کسب سهمیه جام جهانی و ثبت بهترین عملکرد با تیم، زمینه انتقال خود به تیم‌های اروپایی را فراهم کنند، ولی یکی از مسائل مهم در انتقال بازیکنان، سن و سال پایین است که به نظر می‌رسد در تیم ملی چنین چیزی دیده نمی‌شود.

در ترکیب اصلی تیم ملی ایران مقابل عراق، هیچ بازیکن کمتر از ۲۵ سالی وجود نداشت! مطمئنا این یک زنگ خطر برای فوتبال ایران است که بازیکنان بااستعداد و جوان گذشته مانند آزمون، طارمی، بیرانوند، نوراللهی، حاج‌صفی و ... در حال ورود به ۳۰ سالگی و سال‌های پایانی حضور یک بازیکن در تیم ملی هستند. از طرفی با افزایش سن این بازیکنان، احتمال دریافت پیشنهاد از تیم‌های اروپایی هم کاهش خواهد یافت.

از طرف دیگر برای دور بعد مسابقات مقدماتی جام جهانی و جام ملت‌ها احتمال اینکه با کمبود بازیکن و ستاره مواجه شویم زیاد است، چون با اوضاعی که این روز‌ها تیم‌های ملی در رده‌های پایه دارند، بازیکن سازی در فوتبال ایران به نوعی تعطیل شده است.

این نگرانی درحالی وجود دارد که بعد از دوران رکود فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، کارلوس کی روش دست به جوانگرایی زد و ستاره‌های ۱۶ تا ۲۰ ساله را از مراحل مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ و جام ملت‌ها به ترکیب وارد کرد.

در آن دوران سعید عزت اللهی (۱۷ سال)، سردار آزمون (۱۹ سال)، مهدی ترابی (۱۹ سال)، محمدحسین کنعانی زادگان (۲۰ سال)، علی کریمی (۲۰ سال)، میلاد محمدی (۲۰ سال)، محمدرضا اخباری (۲۱ سال)، علیرضا بیرانوند (۲۲ سال)، کاوه رضایی (۲۲ سال)، محمدرضا خانزاده (۲۲ سال)، رامین رضاییان (۲۴ سال) و ... بازیکنان جوانی بودند که در لیگ برتر ایران خودنمایی کرده بودند و با پروژه جوانگرایی کی‌روش رفته رفته به تیم ملی اضافه شدند.

نتیجه این جوانگرایی، پوست‌اندازی در تیم ملی و ساخته شدن تیم کنونی شد که خیلی از این بازیکنان، شاکله اصلی تیم اسکوچیچ را تشکیل می‌دهند. این روند در سال‌های آینده هم ادامه داشت. امید نورافکن (۲۰ سال)، علی قلی زاده (۲۱ سال)، صادق محرمی (۲۲ سال)، علی علیپور (۲۲ سال)، پیام نیازمند (۲۳ سال)، سامان قدوس (۲۲ سال) و ... به تیم ملی اضافه شدند. از دیگر تبعات اضافه شدن این بازیکنان، افزایش شمار لژیونر‌های ایران در فوتبال اروپا بود.

با گذر از این دوران و حضور ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه که شاکله اصلی این تیم را جوان‌ها تشکیل می‌دادند، تیم ملی باز هم وارد دوران رکورد شده است! در حال حاضر هیچ بازیکن زیر ۲۰ سالی در تیم ملی حضور ندارد، کما اینکه در دل مسابقات باشگاهی هم چنین بازیکنان دیده نمی‌شود.

یکی از مسائل مهم در این اتفاق، ناکامی‌های متوالی تیم‌های ملی در بخش فوتبال پایه بود که از دل مدیریت ناکارآمد مدیران گذشته در فدراسیون فوتبال رقم خورد و تمام تیم‌های ملی در ۴ سال گذشته، هیچ دستاوردی در مسابقات پایه کسب نکرده‌اند و بازیکن خاصی به فوتبال ایران معرفی نشده تا نگرانی بزرگی پیرامون سرنوشت تیم ملی بعد از جام جهانی قطر ایجاد شود.