سواد مجازی برای نیفتادن در دام کلاهبرداران کافی نیست

تورج کاظمی رئیس پیشین پلیس فتا پایتخت درباره چرایی فریب خوردن افراد دارای سواد مجازی از کلاهبرداران سایبری به میزان گفت: قربانیان جرایم فضای مجازی می‌توانند از هر قشری و با هر سطحی از تحصیلات و دانش باشند. تا به حال هم به همین صورت بوده است. درباره علت این مساله هم می‌توانم بگویم گاهی سهل انگاری یا ساده پنداشتن اقدام‌هایی که برای کلاهبرداری در فضای مجازی به صورت روزانه اتفاق می‌افتد به چنین موضعی دامن می‌زند. همین سهل انگاری‌ها باعث می‌شود تا گاهی اوقات هر شخصی با هر موقعیت و میزان دانش و تخصصی فریب بخورد یا تحت تاثیر موضوعات فریبنده در فضای مجازی قرار بگیرد و در واقع مورد بزه قرار بگیرد.

وی در پاسخ به اینکه داشتن سواد مجازی تا چه حد می‌تواند امکان لازم برای نیفتادن در دام جرایم سایبری را فراهم کند گفت: در این مساله صرف داشتن سواد مجازی کفایت نمی‌کند. لازمه کار به غیر از داشتن سواد مجازی وجود دقت نظر و حضور ذهن بر روی مسائلی است که در این فضا پیش می‌آید.

رئیس پیشین پلیس فتا پایتخت درباره اینکه آموزش‌ها و راهکار‌هایی که برای جلوگیری از افتادن در دام کلاهبرداران اینترنتی ارائه می‌شود چقدر کارایی دارد اظهار داشت: در هر صورت آموزش هم می‌تواند تاثیر زیادی در این موضوع داشته باشد. مخصوصا یادآوری یا ذهنیت ساختن برای افراد جامعه درباره موضوعات کلاهبرداری و مواردی که در فضای مجازی به عنوان بزه دیده می‌شود اثر قابل توجهی خواهد داشت. ارائه این آموزش‌ها باعث می‌شود تا افراد در مواجهه با بزه کاری‌ها و جرایمی که در این فضا وجود دارد آگاهی پیدا کنند و دقت نظر بیشتری هم در رویارویی با چنین مسائلی داشته باشند. در چنین حالتی افراد با بزه کمتری هم مواجه خواهند شد و آسیب پذیری کمتری هم خواهند داشت.

 

امنیت در مصاف هنجارگریزی

کاظمی در رابطه با اینکه چرا با وجود تصور عمومی درباره معطوف بودن جرایم اینترنتی به موارد اخلاقی شاهد سیر صعودی کلاهبرداری‌های اقتصادی هستیم بیان داشت: این مساله دارای یک سیر زمانی خاصی است. می‌توان گفت در ابتدای همه گیر شدن استفاده از فضای مجازی که حدودا از اوایل دهه نود اتفاق افتاد جرایم هم در این حوزه افزایش پیدا کرد. در این بازه زمانی جرایم اخلاقی هم رشد بسیار زیادی داشت. یعنی ما شاهد بودیم که در اوایل دهه نود با شکل گیری فضای مجازی و گسترش استفاده کاربران از این فضا موضوعات اخلاقی به شدت نسبت به دیگر جرایم رشد کرد.

 

وی افزود: ولی این موضوع در اواسط دهه نود و بعد از آن تا اواخر دهه نود یعنی سال‌های نود و هشت و نود و نه جرایم اقتصادی و مالی رشد زیادی پیدا کرد. اما با کنترل و مهار موضوعات مربوط به جرایم مالی و افزایش امنیت و جلوگیری از راه‌های نفوذ مجرمین به کلاهبرداری‌های فضای مجازی موضوعات اقتصادی کنترل شد و الان شاهد این هستیم که جرایم مربوط به حوزه‌های اخلاقی و موارد این چنینی رشد بیشتری پیدا کرده اند.