پیدا و پنهان چالش‌های سازمان تامین اجتماعی برای بیمه شدگان
_ باشگاه خبرنگاران نوشت: سازمان تأمین اجتماعی ایران، یک سازمان بیمه‌گر اجتماعی است، این سازمان، وظیفهٔ پوشش اجباری بیمهٔ کارگران، حقوق‌بگیران و پوشش اختیاری صاحبان حرف و مشاغل دولتی و آزاد را برعهده دارد، این سازمان اولین، قدیمی‌ترین و بزرگترین سازمان تأمین اجتماعی و درمانی در کشور است که متعلق به بیمه‌شدگان است.
وظایف و تعهدات سازمان تامین اجتماعی
تعهدات این سازمان برابر استاندارد‌های تعیین شده به وسیله سازمان بین‌المللی کار و سازمان بین‌المللی تأمین اجتماعی تنظیم شده‌است، مهم‌ترین تعهدات و خدمات این سازمان شامل مستمری بازنشستگی، مستمری از کار افتادگی، مستمری بازماندگان، مقرری بیمه بیکاری، غرامت دستمزد ایام بیماری، غرامت دستمزد ایام بارداری، پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی، کمک هزینه ازدواج، کمک هزینه کفن و دفن می‌شود.
در حال حاضر در جامعه‌ی ما بیش از ۴۲ میلیون نفر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند و از خدمات این سازمان بهره می‌برند، اما با توجه به مشکلات و کم و کاستی‌ها این خدمات جوابگوی بیمه شدگان نیست که می‌توان به حقوق و دستمزد یک بیمه شده بعد از ۳۰ سال خدمت اشاره کرد که به چالش بزرگی هم برای بیمه شده و هم برای بیمه گذار تبدیل شده است.
طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان
طرح همسان سازی در مرداد ۹۹ برای اولین بار اجرایی شد و با توجه به اینکه این طرح نتوانست نیاز‌های معیشتی مستمری بگیران را تامین کند تصمیم گرفته شد مرحله دوم همسان سازی در سال ۱۴۰۰ اجرایی شود.
به نظر می‌رسد که همسان سازی زمانی می‌تواند مفید باشد که بازنشستگان کاملا حق و حقوق خود را گرفته باشند و تفاوت زیادی بین تورم موجود و حقوق آن‌ها نباشد و این مسئله با درنظر گرفتن تورم موجود و واقعیت‌های هزینه زندگی مشکلات بازنشستگان را به صورت ریشه‌ای حل نمی‌کند.
طرح دائمی شدن همسان سازی اگر به خوبی تنظیم شود و قرار دادن سهم مجزا از خزانه‌ی ملی برای همسان سازی حقوق بازنشستگان کارگری در آن اجرا شود می‌تواند طرح به نسبت خوبی باشد، چون بعد از سال‌ها انتظار تبعیض میان بازنشستگان از بین خواهد رفت.
سازمان تامین اجتماعی که یکی از هدف هایش حمایت از حقوق افراد تحت پوشش سازمان است می‌بایستی از کشیده شدن بازنشستگان کشور به سوی نابودی و شرمندگی جلوگیری کند و نیز جوابگوی نواقص و ضعف هایش در مسیری که پیش رو دارد باشد.
حقوق مستمری بگیران
از مهم‌ترین اقدامات معاونت بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی که طی سال‌های اخیر اتفاق افتاد اجرای دو مرحله افزایش حقوق بازنشستگان بود، مرحله‌ی اول متناسب سازی حقوق بازنشستگان را از ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش داد که بر اساس این متناسب سازی بازنشستگان با ۳۰ سال سابقه از فروردین ۱۴۰۰ چهار میلیون و دویست تا چهار میلیون سیصد هزارتومان دریافت دریافت می‌کنند.
بیمه زنان خانه دار از خدمات تامین اجتماعی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زنان خانه دار بیمه نبودن آنهاست، آن‌ها با بیمه می‌توانند ضمن استفاده از پوشش‌های بیمه‌ای، پشتوانه‌ای برای آینده خود و فرزندان خویش داشته باشند.
زنان خانه داری که کمتر از ۵۰ سال تمام سن دارند می‌توانند نسبت به ارائه تقاضا و انعقاد قرارداد بیمه اقدام نمایند و چنانچه سن متقاضی در زمان ثبت تقاضا بیش از ۵۰ سال باشد، پذیرش درخواست وی منوط به دارا بودن سابقه پرداخت حق بیمه قبلی معادل مدت مازاد سنی خواهد بود.
اگر فردی در زمان تقاضا دارای ۵۲ سال و ۳ ماه سن باشد، با دارابودن ۲ سال و سه ماه سابقه پرداخت حق بیمه نزد سازمان، می‌تواند در ردیف بیمه شدگان زنان خانه دار قرار گیرد.
زنان خانه داری که حداقل دارای ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه می‌باشند بدون لحاظ شرط سنی می‌توانند نسبت به ارائه تقاضا و انعقاد قرارداد بیمه اقدام نمایند.
متقاضی می‌تواند با انتخاب یکی از نرخ‌های زیر از حمایت‌های بیمه‌ای مربوطه بهره‌مند شود:
نرخ ۱۴% (۱۲% سهم بیمه شده + ۲% سهم دولت) شامل بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی
نرخ ۱۶% (۱۴% سهم بیمه شده + ۲% سهم دولت) شامل بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی
نرخ ۲۰% (۱۸% سهم بیمه شده + ۲ % سهم دولت) شامل بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی
بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد می‌توانند با پرداخت حق سرانه درمان برای خود و افراد تحت تکفل با دریافت دفترچه درمانی از کلیه امکانات مراکز درمانی ملکی سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور و نیز امکانات مراکز تشخیصی، درمانی و دارویی طرف قرارداد این سازمان استفاده کنند.
مرخصی زایمان
مرخصی زایمان طی سال‌های گذشته، همواره یکی از نگرانی‌های اصلی زنان و مادران شاغل بوده همچنین طول مدت مرخصی زایمان، دستمزد ایام مرخصی زایمان و وضعیت کاری آن‌ها بعد از پایان مرخصی زایمان، دغدغۀ بسیاری از زنان باردار شاغل است.
بعد از گذشت هشت‌سال، هیئت دولت این موضوع را تعیین‌تکلیف کرد؛ خبر خوشی که محمدشریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم بر اهمیت آن تاکید و توئیت کرد: مشکل چند ده هزار بانوان بیمه‌شده تأمین اجتماعی در زمینه افزایش مدت زمان دریافت هزینه بارداری از ۶ ماه به ۹ ماه و تأمین منابع آن به تصویب دولت رسید.
طبق گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، هیئت دولت به منظور تعیین‌تکلیف درخصوص مرجع تأمین اعتبار پرداخت حقوق و مزایای ناشی از افزایش سه‌ماهه مرخصی زایمان و جلوگیری از طرح شکایات ذی‌نفعان در مراجع قضایی ناشی از ابهام در موضوع مورد اشاره، با الحاق یک تبصره به آیین‌نامه اجرایی تأمین بار مالی افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه موافقت کرد که به موجب آن، سازمان تأمین اجتماعی مکلف است در اجرای مصوبه دولت درخصوص افرادی که این سازمان موظف به پرداخت کمک‌بارداری (مرخصی زایمان) به آن‌ها است، نسبت به پرداخت از ۶ ماه به ۹ ماه اقدام کند.
قانون برای حمایت از زنان شاغل، مرخصی تحت عنوان مرخصی زایمان پیش بینی کرده است. دستمزد فرد در طول مرخصی توسط کارفرما پرداخت نمی‌شود بلکه تحت عنوان کمک هزینه زمان بارداری، به وسیله سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. این مرخصی تماما جزء سوابق کارفرد محسوب شده و حتی پاداش و عیدی به آن تعلق می‌گیرد.