نگران قطعی آب باشیم یا نبود برق؟
_ باشگاه خبرنگاران نوشت: تازه نیمی از اولین ماه فصل تابستان گذشته، با این حال شاهد تشدید بحران خاموشی و کمبود آب در شهرهای مختلف کشور هستیم. نکته‌ای که سبب گلایه مردم در روزهای اخیر شده این است که این قطعی‌ها در مواقعی بدون اعلام قبلی رخ داده است.
رفتار شرکت توانیر در حوزه قطعی برق بدون اطلاع قبلی زمینه بروز مشکلات گسترده‌ای برای شهروندان را به وجود آورده است، به خصوص اینکه در شرایط کنونی، بسیاری از امتحانات آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور نیز به صورت مجازی و با وابستگی ۱۰۰ درصدی به انرژی برق انجام می‌شوند.
وابستگی گسترده زندگی مردم به آب و برق سبب شده تا قطعی طولانی مدت این حامل انرژی زیر و بم زندگی افراد را تهدید کند. به عبارت دیگر از نانوایی که پایه‌ای‌ترین نیاز اساسی را برای مردم تامین می‌کند و با قطع برق از مدار خارج می‌شود تا درب بسیاری از پارکینگ‌ها که به وسیله برق کار می‌کنند که قطعی برق امکان خروج از منزل را نیز منتفی می‌کند.
مصرف بالای برق، دو نیروگاه را شب گذشته از مدار خارج کرد
این درحالی است که اوایل هفته بیش از نیمی از کشور در خاموشی به سر برد به طوری که در این باره مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور در خصوص خاموشی‌های شب گذشته در تهران و کرج گفت: متاسفانه شب گذشته بیشترین مصرف برق در کشور را تجربه کردیم.
او در ادامه با اشاره به اینکه خاموشی‌ها تا ساعت ۲۲ است، ولی خاموشی شب گذشته تا یک بامداد هم به طول انجامید، افزود: طبق برنامه زمانبندی اعلام شده، آخرین ساعت خاموشی برق در البرز ۲۳ است، ولی دیشب از ساعت ۲۳ تا یک بامداد هم شاهد خاموشی برق بودیم.
سخنگوی صنعت برق کشور گفت: متاسفانه روز گذشته هم محدودیت تولید داشتیم و دو نیروگاه تولید برق در کشور به دلیل مصرف بالا از مدار خارج و به اورهال نیاز پیدا کردند، ناچار شدیم بر اساس دستور ملی خاموشی برق را افزایش دهیم و قطعی برق خارج از زمانبندی اعلام شده داشته باشیم.
رجبی مشهدی تصریح کرد: با توجه به اینکه شرایط تولید برق در کشور ثبات ندارد، نمی‌توانیم به مردم قول بدهیم که دیگر خاموشی خارج از برنامه نخواهیم داشت.
افزایش دمای هوا و روشن شدن زودهنگام وسایل سرمایشی، خشکسالی و فعالیت بیش از حد چاه‌های برقی آب به همراه خارج شدن نیروگاه‌های برق‌آبی اصلی‌ترین دلایل خاموشی برق در این روزها تلقی می‌شوند.
کمبود برق کاهش یا قطع آب را به همراه داشته است
محدودیت ها به برق ختم نشده و از گوشه و کنار شهرهای مختلف قطع و کاهش فشار آب شرب مشترکان به گوش می‌رسد. براین اساس جانباز مدیرعامل آب و فاضلاب کشور بیان کرد: امسال با توجه به کمبود بارش‌ها و میزان افزایش دما شرایط خاصی حاکم است به طوری که ما در ۶ حوزه آبریز اصلی کشور متاسفانه شاهد کاهش بارش‌ها هستیم.
جانباز تصریح کرد: متاسفانه علاوه بر کاهش میزان بارندگی ما امسال با افزایش دما که زودتر از سال گذشته در خردادماه آغاز شد، مواجه شدیم به طوری که کولر‌های آبی و گازی زودتر از سال گذشته وارد مدار شدند و همین موضوع باعث افزایش مصرف آب و برق می‌شود.
او گفت: در حال حاضر در مرکز فلات ایران ۱۱ درصد آب مصرفی کل را کولر‌های آبی به خود اختصاص داده‌اند.
سخنگوی شرکت آب و فاضلاب کشور با تاکید بر اینکه خط قرمز ما در آب رسانی سیار، حفظ کیفیت است، گفت: در تمامی مراحل حمل و آب رسانی، تولید و بارگیری و مصرف، نمونه‌برداری از آب انجام می‌گیرد.
او ادامه داد: امسال قرار است با توجه به پیش‌بینی‌ها، آب حدود ۸۰۰۰ روستا از طریق آب رسانی سیار تامین شود که این عدد در سال گذشته برابر ۵۵۰۰ روستا بود.
کشفی تصریح کرد: یکی از آثار خشکسالی، افزایش تعداد روستا‌هایی است که با تانکر سیار آب رسانی می‌شوند، این امر بیانگر این است که منابع تامین آب محلی را در این روستا‌ها از دست داده‌ایم و باید از طریق منابع با فاصله، آب را به منطقه حمل کنیم.
متاسفانه شب گذشته قطع برق آنقدر گسترده بود که توانیر طبق جداول احتمالی برق را نسبت به حوزه اختیار خود قطع کرد به طوری که در برخی از نقاط کشور بخصوص تهران قطع برق ۶ ساعته گزارش شد و بدتر از آن هم افت فشار و قطع آب اعلام شد.
امسال تحت هیچ شرایطی جیره بندی آب نداریم
این در حالی است که محمد رضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: در حال حاضر سرانه مصرف آب در تهران به ۲۴۰ لیتر و در شهرهای استان تهران هم به ۲۱۰ لیتر رسیده است. ما در تهران ۳ نوع رنگ سبز، نارنجی و قرمز را تعریف کرده‌ایم که رنگ سبز مصارف عادی، نارنجی مصرف در وضعیت هشدار و قرمز وضعیت خطرناک را نشان می‌دهد که در حال حاضر مصرف آب در کلانشهر تهران در وضعیت نارنجی قرار دارد که امیدواریم به رنگ قرمز نرسد.
در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای جیره بندی آب در تهران نداریم، اما اگر مشترکان مصرف خود را رعایت کنند؛ هیچ مشکلی در تامین آب نداریم.
اما گویا تمامی این موارد برعکس عمل شده به طوری که شب گذشته در اقصی نقاط تهران ۵ ساعت قطع آب گزارش شد، متأسفانه آنقدر اوضاع وخیم بود که در یکی از شهرهای استان تهران با تانکر آبرسانی صورت گرفته است.
محمد رضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در خصوص افت فشار آب گفت: در واقع مصرف آب در تهران و استان‌های مجاور به شدت افزایش یافته و در حال افزایش است.
او ادامه داد: متاسفانه مصرف بالای آب در تهران باعث شده که ما یک افت فشار آبی در برخی از مناطق پر مصرف اتخاذ کنیم که این افت فشار آب در طبقات بالا باعث شده که آب به لوله‌ها نرسد.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران افزود: هم اکنون برای ۱۷۰ هزار مشترک بدمصرف تهرانی که تا ۳۰ مترمکعب آب در ماه مصرف کرده اند، یعنی دوبرابر الگوی مصرف هشدار قطعی آب صادر شده که اگر روند مصرف خود را اصلاح نکنند در مرداد روزانه ۴ تا ۵ ساعت آب این مشترکان خانگی قطع خواهد شد.
بختیاری اضافه کرد: در این شرایط سخت و بحرانی از مشترکان توقع داریم در میزان مصرف با رعایت الگوی مصرف با ما همکاری کنند که البته برخی از این مشترکان اصلا به شرایط بحرانی کشور به لحاظ کمبود آب توجهی ندارند.
او گفت: امسال ۷۹۰ میلیون مترمکعب آب در سد‌های تهران ذخیره شده در حالی که این رقم سال گذشته درمدت مشابه یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب بوده و این به معنای کسری ۳۶۰ میلیون مترمکعب آب در سد‌های استان تهران است.
بختیاری افزود: در حال حاضر استان تهران ۲۵ درصد و شهر تهران ۱۷ تا ۱۸ درصد از آب شرب کشور را مصرف می‌کنند.
دلیل قطع برق گسترده چیست؟
با وجود گستردگی بحران خاموشی، در شرایط کنونی یکی از سوالاتی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده آن است که چرا برق به شکل گسترده قطع می‌شود؟ پاسخ به این سوال می‌تواند علاوه بر آگاهی نسبت اصل مسئله زمینه جلوگیری از این بحران را فراهم کند.
بررسی آمار مصرف اوج بار در روزهای اخیر از رشد ۲۲ درصدی اوج بار نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد. به عبارت دیگر شبکه برق کشور نسبت به سال گذشته ۱۰ هزار مگاوات بیشتر برق مصرف می‌کند.
در گام نخست بررسی دلایل قطعی برق چیست؟ در همین راستا ابوذر صالحی مدیرکل روابط بین‌الملل توانیر با اشاره به دلایل افزایش مصرف برق در پاسخ به این سوال گفت: دمای هوا در حال حاضر نسبت به سال گذشته ۴ درجه افزایش پیدا کرده و همین مسئله به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی برقی سبب شده تا شاهد افزایش میزان مصرف باشیم.»
او با بیان عامل دوم افزایش مصرف در روزهای اخیر گفت: کمبود بارش‌ها سبب شده تا چاه‌های کشاورزی بسیار زودتر از مدت مشابه سال گذشته با حداکثر توان به برداشت آب اقدام کنند تا میزان مصرف برق بیشتری شود.»
صالحی تصریح کرد: با توجه به گرم‌تر بودن هوا نسبت به سال گذشته، پیک مصرف برق اتفاق افتاد در ابتدای خرداد ماه اتفاق افتاده است.
اما در همین رابطه یکی از پرتکرارترین دلایل قطعی برق که اخیرا و برخلاف مواضع سال گذشته متولیان صنعت برق به آن اشاره می‌شود، پدیده استخراج رمز ارز است.بر این اساسرجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق، استخراج رمز ارز‌ها را یکی از عوامل اساسی قطعی برق عنوان می‌کند که کل میزان برق مصرفی مراکز مجاز و غیر مجاز استخراج رمز ارز بر اساس شبکه بین‌المللی استخراج، حدود ۲۰۰۰ مگاوات برآورد می‌شود.
از طرفی از ابتدای خرداد ماه برق مورد استفاده مراکز مجاز استخراج رمز ارز قطع شده و میزان استفاده برق این پدید به ۱۷۰۰ مگاوات رسیده است. میزان مصرف استخراج رمز ارز در شرایط کنونی نزدیک به ۳ درصد از کل اوج بار را به خود اختصاص می‌دهد.
در پایان نکته نگران‌کننده پیرامون مسئله برق آن است که احتمالا دوره گرمای هوا امسال بسیار طولانی‌تر از سال گذشته باشد و تداوم خاموشی در مدت باقی‌مانده می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
فارغ از توجه مسئولان صنعت برق کشور برای مهیا کردن عبور بدون خاموشی از شرایط بحرانی، مردم نیز می‌توانند با صرفه جویی بیشتر در مصرف برق زمینه کاهش حجم بحران به وجود آمده را مهیا کنند.