آیا آرد خراب میشود؟
- دلگرم نوشت: آرد یکی از اصلی‌ترین موادی است که برای شیرینی پزی استفاده میشود. این ماده با خرد کردن غلات مختلف یا مواد غذایی دیگر و تبدیل کردن آنها به پودر ساخته میشود.
اگرچه آرد به طور سنتی از گندم تهیه میشود. اما در حال حاضر انواع بیشمار و مختلفی از آرد از جمله آرد نارگیل، آرد بادام و سایر گونه‌های فاقد گلوتن در قفسه فروشگاه‌های مواد غذایی در دسترس است. بسیاری از افراد آرد را به مدت طولانی در انبار نگه می‌دارند. حتی اگر تاریخ انقضا آن نیز گذشته باشد؛ بنابراین سوال اینجاست که چه زمانی آرد خراب میشود؟
بسیاری از عوامل در ماندگاری آرد یا مدت زمان ماندگاری آرد قبل از شروع به خراب شدن تأثیر می‌گذارند. بیشتر آرد‌ها ۳ الی ۸ ماه در دمای اتاق تازه باقی می‌مانند. این مدت معمولاً طولانی از تاریخ انقضاء آنهاست. با این وجود ماندگاری دقیق به نوع آرد، مواد تشکیل دهنده آن و نحوه نگهداری آن بستگی دارد.
انواع آرد
آرد غالباً بر اساس سطح پردازشی که در مراحل تولید روی آن انجام میشود طبقه بندی میشود. میزان پردازش آرد می‌تواند بر روی ماندگاری آن تأثیر بگذارد. عنصری که به عنوان منبع از آن آرد تهیه شده است؛ مانند گندم نیز بر روی ماندگاری آرد تأثیر دارد. به عنوان مثال آرد همه منظوره سفید یا همان آرد سه صفر به دلیل روش‌های پردازشی که روی آن انجام میشود، بیشتر از آرد گندم سبوس دار تازه می‌ماند.
آرد سفید پالایش شده
آرد سفید بسیار پالایش شده به آردی اشاره دارد که برای تهیه اش دانه را از سبوس و جوانه جدا کرده اند و فقط آندوسپرم نشاسته‌ای آن باقی مانده است.
آرد گندم
آرد گندم کامل یا سبوس دار حاوی هر سه بخش دانه یعنی سبوس، جوانه و آندوسپرم است. سبوس و جوانه سرشار از روغنی هستند که باعث میشود محصولات تهیه شده از گندم سبوس دار در برابر فساد آسیب پذیر باشند. این اتفاق زمانی می‌افتد که چربی‌ها در اثر قرار گرفتن در معرض نور، رطوبت یا هوا تخریب و تجزیه شده و به طور معمول باعث ایجاد طعم و بوی نامطلوب می‌شوند. از آنجا که آرد‌های فاقد گلوتن مانند آرد بادام یا آرد نارگیل غنی از روغن هستند، ممکن است بیشتر از آرد سفید مستعد فساد و خراب شدن باشند.
آرد بدون گلوتن
علاوه بر این، آرد بدون گلوتن که معمولا برای تهیه آن چندین نوع آرد غلات یا آرد ریشه را با هم ترکیب می‌کنند، به دلیل داشتن رطوبت زیاد ممکن است در برابر قارچ‌ها آسیب پذیرتر باشد.
آرد برنج (آیا آرد برنج خراب میشود)
آرد برنج کلمه‌ای آشنا برای کدبانو‌ها است. آنها برای تهیه فرنی، شیرینی برنجی و ... از آرد برنج استفاده می‌کنند. برای تهیه آرد برنج بهتر است که از همان دانه‌های شکسته استفاده کنیم؛ ولی همه به این دانه‌ها دسترسی ندارند و می‌توانند به جای آن، دانه‌های کامل را به کار ببرند. برای تهیه آرد برنج توصیه میشود که از برنج‌های مرغوب ایرانی استفاده کنید که کیفیت بالایی دارند. شما می‌توانید آرد برنج را خودتان با طرز پختی که در بالا داده شده تهیه کنید یا بسته‌های آماده آن را از فروشگاه‌ها خریداری نمایید.
فقط در بیشتر این بسته بندی ها، از برنج‌های نامرغوب برای تهیه آرد برنج استفاده شده است که ممکن است رنگ و بوی نامطبوعی داشته باشد. البته می‌توانید نوع مرغوب آن را در فروشگاه‌های زنجیره‌ای معتبر در سراسر کشور تهیه کنید.
روش‌های نگهداری از آرد
علاوه بر مواردی که ذکر کردیم؛ ماندگاری آرد به نحوه نگهداری از آن نیز بستگی دارد. طبق آمار وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، آرد ماده‌ای پایدار و ماندگار است. این بدان معنی است که می‌توان آن را با خیال راحت در دمای اتاق نگهداری کرد. با این حال برای نگهداری از آرد باید از یک ظرف در دار استفاده کرد و ظرف را در مکانی خشک و خنک نگه داشت تا طراوت آن حفظ شود. نگهداری آرد در یخچال یا فریزر ممکن است عمر مفید آن را افزایش دهد.
به عنوان مثال آرد همه منظوره ۶ الی ۸ ماه در کابینت ماندگاری دارد. اما در صورتی که در یخچال بگذاریدش تا ۱ سال و اگر در فریزر بگذاریدش تا ۲ سال ماندگاری دارد. اگر آرد را در یخچال قرار داده اید، برای جلوگیری از کپک زدن، حتما آن را از رطوبت و آبی که دور یخچال می‌گذارید دور نگه دارید.
برای انجام این کار می‌توانید ظرف آرد را درون یک کیسه پلاستیکی محکم قرار دهید یا از ظروفی استفاده کنید که درشان کاملا کیپ میشود. به خاطر داشته باشید که قبل از استفاده، اجازه دهید دمای آرد سرد به دمای اتاق برسد. اگر آرد سرد را درون کیک و شیرینی بریزید از پف کردن آنها جلوگیری می‌کند.
چطور بفهمیم که آرد خراب شده است؟
اکثر آرد‌های بسته بندی شده دارای تاریخ انقضا (به این تاریخ بهترین زمان استفاده نیز گفته میشود) بر روی بسته بندی هستند تا مشخص شود که چه مدت تازه می‌مانند. با این حال به تاریخ درج شده روی این برچسب‌ها اعتمادی نیست و امنیت را نشان نمی‌دهد؛ بنابراین ممکن است آرد شما حتی پس از این که به تاریخ انقضا برسد، قابل مصرف باشد. بهترین راه برای تشخیص اینکه آرد خراب شده است یا خیر، بو کردن آن است.
آرد تازه بوی خنثی دارد و آرد بد بو نشان دهنده خرابی و فساد است.
آرد فاسد شده می‌تواند بی رنگ، سمی و تقریباً ترش مزه باشد. همچنین ممکن است آرد بدون تغییر رنگ خراب شده باشد. علاوه بر این اگر آرد با آب یا رطوبت تماس گرفته باشد، ممکن است توده‌های بزرگی از قارچ در ظرف نگهداری از آن ظاهر شوند. در این حالت، باید فوراً کل ظرف را دور ریخت.
برای جلوگیری از هدر رفتن مواد غذایی، از روش‌های خلاقانه برای استفاده از آرد‌های کهنه خود که نزدیک به تاریخ انقضا هستند استفاده کنید. آرد گذشته از این که به طبخ غذا‌ها و دسر‌هایی مانند نان و کیک کاربرد دارد، برای درست کردن وسایل غیر غذایی مانند خمیر بازی یا چسب خانگی نیز مفید است.
مضرات استفاده از آرد منقضی شده
وقتی آرد سفت میشود، ساختار مولکولی آن تغییر می‌کند. در این شرایط ممکن است ترکیبات مضری در آرد ایجاد شود. با این حال هیچ مطالعه‌ای تا کنون نتوانسته است اثر مخرب خوردن آرد سفت را بر روی بدن نشان دهد.
اگرچه غذا‌های پخته شده با آرد خراب ممکن است طعم ناخوشایندی داشته باشند، اما بعید است که اگر مقدار کمی از این غذا‌ها مصرف شود؛ به سلامت بدن آسیب برسد.
از طرف دیگر مصرف آرد کپک زده می‌تواند خطرناک باشد و محصول تهیه شده با آن طعم بسیار بدی پیدا می‌کند.
درست است که مهم قارچ‌ها مضر نیستند؛ اما برخی از آنها می‌توانند مواد شیمیایی خطرناکی به نام مایکوتوکسین‌ها را تولید کرده و به بدن آسیب برسانند.
این ترکیبات می‌توانند علائمی مانند استفراغ و اسهال را تحریک کنند.
مایکوتوکسین‌ها بسته به میزانی که خورده می‌شوند و مدت زمان مواجهه بدن با آنها، با سایر بیماری‌های جدی از جمله سرطان و بیماری کبدی ارتباط دارند؛ بنابراین همیشه بهتر است آردی که بوی بدی گرفته است یا علائم قارچ در آن قابل مشاهده میشود را دور بریزید.
نکته مورد توجه:
آرد ماندگاری طولانی دارد، اما به طور کلی بعد از ۳ تا ۸ ماه خراب میشود. آرد سفید به دلیل روغن کمتری که دارد ممکن است ماندگاری طولانی تری نسبت به سایر آرد‌ها داشته باشد.
این در حالی است که گندم سبوس دار و فاقد گلوتن زودتر خراب میشود. می‌توانید ماندگاری آرد را با آب بندی صحیح ظرف نگهداری یا قرار دادن این ماده در یخچال یا فریز کردن آن تمدید کنید.
در صورت استشمام بوی نامطبوع از آرد، تغییر رنگ آن یا رشد کپک و قارچ، حتما آرد را دور بریزید و هرگز آردی که چنین شرایطی دارد را برای پخت و پز استفاده نکنید.