نوگرایی در حوزه فناوری اطلاعات قوه قضائیه به همت دستگاه قضا/ تفوق روح قانون بر جسم قانون در جلسات بانک مرکزی و قوه قضاییه

مهران محرمیان در گفت‌وگوی مشروح با میزان، در خصوص عملکرد دستگاه قضا اظهار کرد: با حضور آقای رئیسی در قوه قضاییه ما شاهد نوگرایی‌هایی در حوزه فناوری‌های اطلاعات بودیم و به همت معاون آمار و فناوری و اطلاعات قوه قضاییه این نوگرایی‌ها پیش رفت که بسیارارزشمند بوده است.
 
وی افزود: نگاهی که بعضاً در برخی از حقوقدان‌ها وجود دارد و جسم قانون بر روح قانون ممکن است تفوق پیدا کند را در این دوره شاهد نبودیم؛ اتفاقا روح قانون آسایش و راحتی مردم را می‌خواهد و اینکه کار‌ها بهتر انجام شود.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در ادامه بیان کرد: آیت الله رئیسی با ورودشان به قوه قضائیه طرح تحولی را ارائه کردند که از ابزار‌های کلاسیک این حوزه است و بسیار ارزشمند بوده است.

محرمیان تاکید کرد: باتوجه به موضوعات اشاره شده در طرح تحول در نهایت کار‌ها انجام می‌شود، اما به روشی راحت‌تر، به عبارتی انجام کار‌ها هم قانونی و هم راحت‌تر بوده که بسیار ارزشمند است.
 
وی افزود: به طور مثال یکی از کار‌های قانونی و راحت‌تر به واسطه طرح تحول اجازه ارائه برخی از سرویس‌ها به صورت غیرحضوری بوده است.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی درادامه گفت: همچنین برگزاری برخی از دادگاه‌ها به صورت مجازی اتفاقی بود که تمام دنیا به این سمت می‌رفت و با تشدید کرونا در ایران نیز این ماجرا رخ داد و چنین نگاهی در دوره ریاست آقای رئیسی قابل مشاهده بود.

محرمیان تأکید کرد: اینکه اگر یک محکومیت مالی برای فردی داده می‌شود بلافاصله بحث مسدودی حساب‌های بانکی شخص اتفاق بیفتد یکی دیگر از مواردی است که دکتر زارع‌پور معاون آمار و فناوری و اطلاعات قوه قضاییه پیگیر آن بود و در نهایت با همکاری قوه قضاییه و شبکه‌ی بانکی در دست اجراست و بانک‌ها به تدریج به این طرح اضافه می‌شوند.

وی با بیان اینکه بحث مسدودی بلافاصله حساب‌ها خیلی کمک کننده است گفت: با وجود سامانه‌های متعدد بین بانک مرکزی و قوه‌ی قضائیه هنوز هم حجم وسیعی از نامه‌نگاری‌ها بین قوه قضاییه و بانک مرکزی دستی انجام می‌شود که به دلیل تاخیر بالا عملا در برخی موارد بی‌فایده است وامکان دارد مثلا در دو ماهی که نامه می‌رود و برمی‌گردد شخص کلاهبردار حساب‌های خود را خالی و ادعای اعسار کند که با اقدامات در حال اجرا طبیعتاً تا حدود زیادی جلوی این موارد گرفته خواهد شد.
 
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص کاهش گره‌های حقوقی با اقدامات قوه قضاییه، گفت: همانطور که اشاره کردم در جلسات بانک مرکزی و قوه قضاییه روح قانون بر جسم قانون تفوق پیدا کرده به طوریکه در پاسخ مواردی که ما مطرح می‌کنیم همکاران قوه قضاییه نمی‌گویند قانون به ما این اجازه را نداده است؛ درابتدا صورت مسئله بررسی می‌شود تا ببینیم مشکل چیست، سپس راه‌حل پیشنهادی ارائه می‌شود و در مرحله بعدی بررسی می‌شود که این راهکار‌ها کدامشان با قانون هم‌خوانی دارد و این نگاه ارزشمندی است.

محرمیان در ادامه گفت: اگر بخواهیم جسم قانون را به روح قانون تفوق دهیم تمام مراحل برعکس می‌شود و به جای اینکه در ابتدا مشکل شناسایی شود و راه‌حل‌ها ارائه و با قانون تطبیق داده شود باید اول قانون را بررسی کنیم که این امر موجب می‌شود کار در ابتدا قفل شود و در ادامه مشکل رفع نمی‌شود واین رویکرد و نگاه در همکاران آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه و سازمان‌های زیرمجموعه قوه قضائیه وجود دارد و نگاه راهگشایی است.

وی در خصوص همکاری‌های مشترک میان قوه قضاییه و بانک مرکزی گفت: یکی از مهمترین همکاری‌ها مربوط به سامانه سجل محکومان مالی بود که از سوی قوه قضاییه در اختیار ما قرار گرفت البته هنوز مراحل آن نهایی نشده و کار‌های آن در دست انجام است.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: این سامانه در اعتبارسنجی به بانک مرکزی کمک می‌کند؛ در حال حاضر اگر فردی کلاهبرداری کرده و بخواهد از سیستم بانکی تسهیلات دریافت کند ما این موضوع را متوجه نمی‌شویم و تسهیلات را ارائه می‌دهیم و ممکن است این تسهیلات کلان باشد که کمک این سامانه به ما بسیار ارزشمند است.
 
محرمیان گفت: در تلاشیم بتوانیم جرایم دیگر را نیز به سامانه اعتبارسنجی خود اضافه کنیم و در این زمینه نیز همکاری لازم با قوه قضاییه وجود دارد چرا که ممکن است فردی جرم دیگری مرتکب و محکوم شده است که قطعاً باید اعتبارش کاسته شود و در دریافت تسهیلات به آن توجه شود.
 
وی در ادامه به راه‌اندازی وعملیاتی‌شدن سامانه سیاق (سامانه یکپارچه احکام قضایی) اشاره کرد و گفت: این سامانه با همکاری شبکه‌ی بانکی تولید شده است که باعث اجرای بلادرنگ برخی احکام قضایی می‌شود و در حال حاضر بانک‌هایی که به طرح متصل شدند این سرویس را ارائه می‌دهند.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی بیان کرد: یکی دیگر از سامانه‌ها که سال گذشته افتتاح شد سامانه سیاح بانک مرکزی بود که با ورود کد ملی طرف مشخص می‌شود فرد درکدام بانک‌ها دارای حساب است و در واقع لیست حساب‌های فرد نمایش داده می‌شود و در نهایت نیز مسدود شدن حساب‌های محکومین مالی انجام می‌شود و این کار با ارزش با همکاری قوه قضاییه عملیاتی خواهد شد.
 
محرمیان در ادامه گفت: به دنبال تفاهم‌نامه‌ای میان بانک مرکزی و قوه قضاییه هستیم که خوشبختانه به انتها رسیده است و دراین تفاهم‌نامه کارگروه مشترکی پیش‌بینی شده است.
 

وی افزود: این کارگروه‌ها برای یافتن راهکار‌های اجرایی برای پروژه‌های مشترک اهمیت بسیار بالایی دارد و می‌تواند راهگشا باشد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: در حال حاضر با همکاری سازمان ثبت اسناد کارگروهی تشکیل شده و یکی دیگر از کارگروه‌ها با همکاری معاونت آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه بوده است، در حالت کلی اگر کارگروه‌ها تشکیل نشود کار‌های مشترک بین دو یا چند سازمان بسیار کند پیش می‌رود و عملاً جلو نخواهد رفت.

محرمیان با اشاره به برگزیده شدن بانک مرکزی در اولین جشنواره ملی فناوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: ایجاد زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و تعامل‌های الکترونیکی بانک مرکزی با قوه قضاییه در نهایت باعث شد بانک مرکزی در اولین جشنواره ملی فناوری اطلاعات قوه قضاییه به عنوان سازمان برگزیده انتخاب شود.
 

• بيشتر بخوانيد:
• معاون بنیاد مسکن: دستگاه قضا توجه بیشتر به حقوق عامه و بیت‌المال دارد

گفت‌وگو: سپیده پوردشت