معضلات مواجه دانش آموزان با بمباران اطلاعاتی در فضای مجازی

-شیوع کرونا و تعطیلی مدارس در پی آن زمینه استفاده زودهنگام دانش آموزان سنین پایین را از فضای مجازی موجب شد. اگر تا قبل از این برخی والدین در برابر ورود فرزندان به فضای مجازی مقاومت به خرج می‌دادند، با مجازی شدن آموزش اگرچه با نگرانی، اما مجبور شدن این امکان را برای آنان فراهم کنند.

گا‌ها در این راستا والدین و نحوه نظارت ضعیف آنان مورد پرسش قرار می‌گیرد درحالیکه آن‌ها هم برخی موارد در این فضا بدون داشتن سواد و دانش خاصی به فعالیت می پردازند.

 

سواد رسانه‌ای به طور کلی با سواد بصری و تحیلی و اینترنتی در ارتباط است و امروزه با ورود روز افزون شبکه‌های جدید اجتماعی گستره اش افزون شده است، موضوعی است که همواره از سوی نظام اموزشی مورد غفلت واقع شده است.

حضور دانش آموزان در این فضا به دلیل جذابیت بالای آن، موجب شده است که علاوه بر ساعاتی که آنان از آموزش مجازی استفاده می‌کنند دیگر ساعات روز را با توجه به اینکه در خانه هستند و تفریحات آنان کاهش پیدا کرده در دیگر شبکه‌های اجتماعی پرسه بزنند. از این رو دانش آموزانی که تا این زمان سوادی در مورد نحوه صحیح استفاده از این فضا نداشتن با بمباران اطلاعات در فضای مجازی مواجه شدند؛ که برخی معضلات را برای نظام آموزشی در آینده و خانوداه منجر شده است.

از این رو این موارد سبب شده است که والدین هم گا‌ها دچار درماندگی شوند و برای آرام نگه داشتن آنان و تمدد اعصاب خود در مقابله با استفاده طولانی مدت فرزندانشان از شبکه‌های اجتماعی منفعل عمل کنند.
در این راستا در گفتگو با برخی اولیا دانش آموزان به بررسی دغدغه‌های آنان پرداختیم دغدغه‌هایی که قابلیت بررسی وسیع از سوی نهاد‌های مرتبط از سوی نظام آموزشی و دستگاه‌های متولی را دارد.

باباجانی پدر یکی از دانش آموزان مقطع ابتدایی در مورد نحوه نظارت بر فرزندش در فضای مجازی در گفتگو با میزان گفت:گوشی تلفن ما ابزار کارمان است از این رو انواع اپلیکیشن‌ها در آن نصب هست، گاهی من و همسرم مشاهده می‌کنیم که فرزندمان به بهانه شرکت در کلاس مجازی در حال فیلم دیدن است. برخی از دانش آموزان ممکن است آگاهی نداشته باشند که چگونه می‌توانند از دیگر قابلیت‌های شبکه اجتماعی استفاده کنند، اما دوستانشان که این موضوع را می‌دانند، در این زمینه به آن‌ها کمک می‌کنند. در واقع هر چه هم ما مراقبت کنیم با کسانی در ارتباط هستند که آن‌ها را تشویق به انجام این کار‌ها می‌کنند و بچه‌ها از دوستانشان بسیار تاثیر می‌پذیرند.

هلنا دانش آموز پایه ششم ابتدایی در گفتگو با میزان در مورد میزان استفاده ازاینترنت و شبکه‌های اجتماعی در طول روز گفت:خیلی اصرار کردم که خانواده ام برایم گوشی بخرند، اما آن‌ها معتقدند که من هنوز نمی‌توانم به شکل مستقل یک گوشی هوشمند یا تبلت داشته باشم. در طول دوران مدرسه تنها سه تا چهار ساعت برای استفاده از آموزش مجازی، گوشی و اینترنت در اختیار داشتم ، دوستان دیگر من حتی در پایه‌های پایین‌تر هر کدام یک گوشی دارند. در این روز‌ها که در خانه هستم گاهی از گوشی خواهربزرگترم استفاده می‌کنم و با هم فیلم می‌بینم و از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم.

میرزا پور مادر یکی از دانش آموزان مقطع متوسطه اول در گفتگو با میزان گفت: با مجازی شدن آموزش همسرم برای پسر ۱۲ ساله ام گوشی هوشمند خرید، اما دائما با او بحث داریم علاوه بر اینکه نگران آسیب‌های جسمی و عدم تحرک برای او هستیم دغدغه هر دوی ما آسیب‌های روحی ناشی از این فضا است. اگرچه از شبکه‌های محدود اجتماعی استفاده می‌کند، اما باز هم نگران او هستیم، مجازی شدن مدارس بهانه‌ای شد که بچه‌ها بیشتر و بیشتر در فضای مجازی قرار بگیرند، و هر کدام به طور مستقل موبایل و تبلت طلب کنند.

با توجه به نگرانی‌های ایراد شده در بالا به طور کلی فضای مجازی جدا از مزایای که برای زندگی در دنیای جدید دارد، اما به جهت اینکه رده بندی سنی برای استفاده از محتوا‌های آن وجود ندارد و نظارت موثری نیز بر آن وجود ندارد و مهم‌تر از همه فقدان دانش و اطلاعات برای بهره گیری از آن منجر به بروز مشکلاتی خواهد شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

بلوغ زودرس
با توجه به بزرگترین و مهمترین معضل استفاده از محتوا‌های فضای مجازی ازسوی دانش آموزان مواجه با محتوا‌های غیر اخلاقی در این فضا است. ازاین رو دغدغه دائمی خانواده‌ها آسیب‌های روحی و روانی ناشی از بلوغ زودرس آنان است. وجود محتوا‌های غیر اخلاقی در این فضا به دلیل اینکه مناسب سن کودکان و نوجوانان نیست، باعث تنش‌های روانی و آسیب‌های مختلف در آنان می‌شود، آسیب‌هایی که گاهی قابل جبران نیست و ممکن است در آینده هر یک از آنان تاثیرات سویی را منجر شود.

انزوای اجتماعی
موضوع مهم دیگر دوری از ارتباطات اجتماعی در این سنین است که موجب انزوای اجتماعی آنان می‌شود و روند اجتماعی شدن آن‌ها را در آینده دچار اختلال می‌کند. افرادی که توانایی برقرای ارتباطات اجتماعی ،سخن گفتن و  شنیدن را به درستی نیاموخته اند و به نوعی از سلامت اجتماعی پایینی برخوردار هستند، در آینده می‌تواند بار بزرگی را به جامعه آموزشی کشور تحمیل کند.