سالانه ۱۷ هزار هکتار جنگل و مرتع در آتش می‌سوزد
بر اساس آمار‌ها سالانه حدود ۱۷ هزار هکتار جنگل و مرتع در آتش می‌سوزد. کارشناسان می‌گویند دلیل بیش از ۹۰ درصد این آتش‌سوزی‌ها مربوط به عوامل انسانی است.
_ روزنامه حمایت نوشت: هرساله شاهد وقوع آتش در بسیاری از جنگل‌ها و مراتع کشور هستیم، آنچه که اگرچه گا‌ها دلیلش گرمای بیش از حد هوا عنوان می‌شود، اما سهم بالایی از آن به عوامل انسانی مربوط می‌شود.
طبق اظهارات رضا حسن‌هراتی، رییس گروه برنامه‌ریزی و پشتیبانی تجهیزات مناطق محیط زیست، آخرین آمار‌ها حکایت از این دارد که تا اول خردادماه در مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان مذکور یک‌هزار و هکتار اراضی است. از سوی دیگر البته باید گفت که گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز نشان می‌دهد به طور متوسط سالانه ۱۶هزار و ۷۲۷ هکتار جنگل و مرتع در آتش می‌سوزد.
وقوع بیش از ۲۴ هزار حریق در یک دهه
در این خصوص اگر بخواهیم نگاه وسیع‌تری داشته باشیم و آمار و ارقام مذکور را در بازه زمانی یک دهه اخیر بررسی کنیم، هم می‌توان به استناد به اطلاعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز بیان کرد که از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۸، تعداد ۲۴هزارو ۵۵۵ فقره حریق را در عرصه‌های طبیعی شاهد بوده‌ایم که از این آمار ۱۳هزار و ۵۱۸ فقره آن در جنگل‌ها به وقوع پیوسته و البته ۱۱هزار و ۳۷ فقره آتش‌سوزی نیز در مراتع رخ داده است که در نتیجه آن‌ها متاسفانه بیش از ۱۰۷هزار هکتار از جنگل‌ها سوخته‌اند. این رقم در خصوص مراتع هم ۱۱۰هزارو ۳۵۸ هکتار بوده است.
وقوع حریق در ۲۱هزار هکتار جنگل‌ها در سال گذشته.
اما این آمار و ارقام در سال گذشته به چه میزان بوده است؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان به رضا بیانی، جانشین معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اشاره کرد که بیان کرده است سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۱ هزار هکتار از جنگل‌های کشور دچار حریق شده‌اند که بیشتر آن‌ها در اراضی جنگلی به ویژه ناحیه رویشی زاگرس و خلیج عمانی به وقوع پیوست.
به عبارتی اگر بخواهیم دقیق‌تر به این موضوع اشاره کنیم، باید گفت که۷۰ درصد آتش‌سوزی‌های رخ داده در ناحیه زاگرس رخ می‌دهد، ۱۴ درصد به ناحیه رویشی ایرانی-تورانی، ۱۱ درصد، رویشی هیرکانی و چهار درصد نیز به ناحیه رویشی ارسبارانی رخ داده است. در این میان همچنین ۷۷/۳ درصد از جنگل‌های زاگرس تحت تاثیر یا در خطر بالقوه حریق هستند.
استان‌های در معرض ریسک بیشتر.
اما درباره اینکه جنگل‌ها و مراتع کدام استان‌ها نیز در معرض و ریسک بالاتری درباره آتش‌سوزی قرار دارند هم بیان کرد که کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کردستان، لرستان و ایلام پنج استانی هستند که در این زمینه از آن‌ها به عنوان مناطق بحرانی یاد می‌شود.
عامل انسانی، مهمترین دلیل بروز آتش
این در حالی بوده که اطلاعات منتشر شده از سوی نهاد‌های ذی‌ربط در این خصوص گویای این مطلب است که دلیل بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌های رخ داده در جنگل‌های مربوط به عوامل انسانی است. رقمی که قابل توجه بوده و نشان می‌دهد در این راستا اگر بتوان تدبیری اثرگذار و برنامه‌ای مدون داشت به طور قطع می‌توان به کاهش احتمال وقوع حریق و از دست رفتن این منابع طبیعی و زیست محیطی کمک قابل توجهی کرد. موضوعی که احمد رحمانی، عضو هیات‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور درباره آن گفته است؛ اگر بخواهیم معضل آتش‌سوزی جنگل‌ها را با نگاهی زیربنایی حل کنیم، توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی مناطق جنگل‌نشین و روستا‌های اطراف جنگل‌ها باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا که براساس شنیده‌ها تعداد قابل توجهی از حریق‌های رخ داده عمدی بوده است که در آن برخی از افراد اقدام به زغال‌گیری و تولید زغال کرده‌اند؛ بنابراین با توجه به رفتار اشاره شده این آتش‌سوزی‌ها گسترش یافته و به مناطق دیگر هم سرایت کرده است. هرچند که البته نباید تنها یک عامل را در ایجاد آتش‌سوزی در جنگل‌ها دخیل دانست.
به طور مثال می‌توان به حریق اخیر در مراتع ممسنی اشاره کرد که براساس سخنان آرش مهدی، مدیر روابط عمومی منابع طبیعی فارس یک دامدار ساکن این شهرستان با آتش‌زدن اراضی مرتعی تنگ آب موجب تخریب و خسارت شدید به درختان جنگلی و عرصه‌های منابع طبیعی شد.
این فرد به قصد تبدیل عرصه‌ها به باغ دیم با آتش کشیدن عرصه‌های جنگلی بلوط و بنه به‌صورت عمدی موجب سوختن و از بین رفتن پوشش‌های گیاهی و جانوری و گونه‌های ارزشمند مرتعی (بوته‌های گون) و درختچه‌های جنگلی شده بود. آنچه که به نوعی صحبت‌های رحمانی را تایید می‌کند.
در یک نگاه کلی، اما باید بیان کرد که آتش‌سوزی‌هایی که در جنگل‌ها و مراتع کشور رخ می‌دهد؛ به طور کلی به دو بخش تقسیم خواهد شد. نخست می‌توان به مناطق جنوب و جنوب غرب کشور در مناطق زاگرسی اشاره کرد که استانهایی از جمله خوزستان، ایلام، کهکیلویه و بویر احمد، کردستان، چهار محال و بختیاری و بوشهر را در بر میگیرد و به‌طور معمول از اوایل اردیبهشت ماه تا اواخر آبان‌ماه شاهد آن هستیم. در مورد دسته دوم آتش‌سوزی‌ها نیز می‌توان با توجه به اظهارات رییس گروه برنامه‌ریزی و پشتیبانی تجهیزات مناطق محیط زیست عنوان کرد که بخش دیگری از آتش‌سوزی‌ها هم مربوط به شمال کشور می‌شود که در اواخر خردادماه و اوایل تیرماه آغاز شده و تا اوایل دی‌ماه احتمال وقوع آن وجود دارد. در این رابطه باید عنوان کرد که به علت زیاد بودن رطوبت هوا در شمال کشور، آتش‌سوزی در این مناطق با تأخیر شروع می‌شود.
شرایطی که باید گفت بهترین راه مقابله با آن به طور قطع تجهیز و آماده‌باش تیم‌های واکنش سریع است. البته اشاره به این موضوع نیز ضرورت دارد که همانطور که بار‌ها شاهد بوده‌ایم، اگرچه عامل انسانی مهمترین علت برای بروز چنین شرایطی است، اما همواره برای اطفاء چنین حریق‌هایی مردم نیز دست به کار شده‌اند و به یاری نیرو‌های دستگاه‌های ذی‌ربط در این خصوص آمده‌اند؛ بنابراین به نظر می‌رسد، جدا از تجهیز تیم‌های واکنش سریع و دیگر نیرو‌هایی که مسئولیت نظارت بر منابع طبیعی کشور را برعهده دارند، باید در این راستا تدابیری نیز جهت فرهنگ‌سازی و آموزش به ساکنان این مناطق در نظر گرفت و البته مهمتر از تمامی این موارد این است که برای ساکنان مناطق مسکونی اطراف جنگل‌ها و مراتع موقعیت‌های شغلی یا تسهیلاتی فراهم کرد که خواسته و ناخواسته آتش به جان جنگل‌ها و مراتع نیندازند.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *