بازدید رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای

- بنا به اعلام روابط عمومی سازمان انرژی اتمی ایران، علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فرمانده ستاد مقابله با کرونا به همراه هیئت رئیسه این دانشگاه از زیرساخت‌های پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در سازمان انرژی اتمی بازدید کرد.

این دیدار در جهت گسترش همکاری‌های پژوهشی بین پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، روز سه‌شنبه ۱۸ خردادماه، با حضور کریمی ثابت معاون رئیس سازمان انرژی اتمی و رئیس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، معاونان و مدیران ستادی این پژوهشگاه انجام شد.

در این دیدار میهمانان ضمن بازدید از راکتور تحقیقاتی تهران (شهید فخری زاده)، زیرساخت‌های تولید رادیودارو‌ها و بخش پلاسما پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای، در جریان فعالیت‌های پژوهشگاه در حوزه‌های مختلف پزشکی ازجمله تولید رادیودارو‌های درمانی و تشخیصی و استفاده از فنّاوری پلاسما در درمان انواع بیماری‌های صعب‌العلاج از جمله سرطان‌ها قرار گرفتند و به گفتگو با محققان و پژوهشگران این مجموعه پرداختند.

کریمی ثابت رئیس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در ابتدای این دیدار که از ساعت ۸ صبح آغاز شد و به مدت ۵ ساعت به طول انجامید، ضمن اشاره به ارتباط و همکاری پژوهشگاه با دانشگاه‌های مختلف کشور ازجمله تهران، مشهد و شیراز در زمینه پزشکی هسته‌ای و تأکید بر ضرورت نظام‌مند شدن این ارتباط‌ها به‌ویژه با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: امروزه طراحی رادیودارو‌ها رویکرد مهمی در دنیا به شمار می‌رود و در این زمینه باید طراحی و سنتز این رادیودارو‌ها توسط بخش‌های تحقیقاتی مانند پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و ارزیابی‌های بالینی مربوط به آن‌ها نیز توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام شود که ارتباط‌های ایجاد شده در این حوزه‌ها می‌تواند منجر به دستاورد‌های عظیمی شود.

وی در ادامه درخصوص ارائه فراخوان همکاری با دانشگاه‌های علوم پزشکی در زمینه سنتز مواد افزود: این فراخوان سال گذشته در راستای واگذاری سنتز چند مورد از مواد مؤثر در رادیودارو‌ها از سوی پژوهشگاه به دانشگاه‌های علوم پزشکی ارائه شد که بسیاری از دانشگاه‌های کشور، پروپوزال‌هایی در این رابطه ارسال کردند که می‌تواند آغازگر همکاری‌های خوبی باشد.

کریمی ثابت همچنین در مورد فعالیت‌های مهم پژوهشگاه در حوزه پلاسما و کاربرد‌های پلاسمای سرد در پزشکی اظهار کرد: در این زمینه اقدامات خوبی در پژوهشکده پلاسما و گداخت هسته‌ای صورت گرفته و در حال انجام است که می‌تواند منشأ همکاری‌های مطلوبی با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واقع شود. فعالیت قابل توجه آزمایشگاه کنترل کیفی ماسک به‌عنوان آزمایشگاه مرجع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از ابتدای شیوع کرونا و فعالیت‌های گسترده تجهیزات و سیستم‌های پرتودهی در زمینه پرتودهی لوازم پزشکی به‌ویژه لوازم یکبار مصرف پرکاربرد در پزشکی نیز از دیگر امور مهم مرتبط با حوزه سلامت و پزشکی در پژوهشگاه است.

در ادامه این نشست، رییس پژوهشکده کاربرد پرتو‌ها در مورد فعالیت‌های این پژوهشکده در حوزه سلامت و به‌طور ویژه در بخش رادیودارو‌ها گفت: پژوهشکده کاربرد پرتو‌ها به‌عنوان متولی تحقیق و توسعه رادیودارو‌ها در کشور هم در زمینه تشخیص بیماری‌ها و هم درمان آن‌ها فعالیت کرده و با توجه به پتانسیل موجود در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، رادیودارو‌های مختلف را جهت تشخیص و درمان بیماری‌ها تولید می‌کند. دراین راستا با استفاده از ظرفیت‌های راکتور تحقیقاتی تهران و شتاب‌دهنده سیکلوترون کرج، رادیوایزوتوپ‌ها و رادیودارو‌های موردنیاز مراکز پزشکی هسته‌ای متعدد در کشور تأمین می‌شود.

وی تصریح کرد: تولید ژنراتور مولیبدن تکنسیم-۹۹m، فعالیت‌های گسترده در حوزه سنتز ترکیبات رادیودارویی و کیت‌های تشخیصی، تولید رادیوایزوتوپ‌های تشخیصی پرکاربرد مانندید ۱۲۳ و ایندیوم ۱۱۱، رادیوداروی FDG ۱۸ و ...، تولید رادیوایزوتوپ‌های درمانی ازجمله ید ۱۳۱، ساماریوم-۱۵۳ و ایتریوم ۹۰ و تولید رادیودارو‌های لوتسیوم-۱۷۷ به منظور درمان انواع سرطان‌ها بخشی از فعالیت‌های مهم پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در حوزه پزشکی و سلامت است. آزمایش‌های فاز بالینی رادیودارو‌ها نیز در قالب همکاری‌های مشترک با دانشگاه‌های علوم پزشکی از جمله شهید بهشتی، تهران، مشهد و شیراز انجام شده یا در دست اجرا است. همچنین در زمینه کاربرد پرتو‌ها در سلامت، پروژه‌های مختلف همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال انجام است و تأسیس یک مرکز همکاری مشترک با آژانس در حوزه رادیودارو‌ها از مهم‌ترین برنامه‌های در دست اقدام پژوهشگاه به‌شمار می‌رود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در پایان در مورد زمینه‌های همکاری مشترک با دانشگاه‌های علوم پزشکی ازجمله دانشگاه شهید بهشتی گفت: پژوهشگاه با در اختیار داشتن ظرفیت‌های بسیار خوب و ارزنده ازجمله نیروی انسانی نخبه و زیرساخت و تجهیزات موردنیاز، امکان همکاری مشترک با دانشگاه‌های علوم پزشکی در حوزه‌هایی مانند طراحی رادیودارو‌های جدید، سنتز مواد مؤثره با منشأ شیمیایی و بیولوژیکی، آنالیز و کنترل کیفی ترکیبات مؤثره رادیوداروها، مطالعات پیش بالینی به‌ویژه ایجاد مدل‌های حیوانی و از همه مهم‌تر ارزیابی و کارآزمایی بالینی رادیودارو‌ها را دارد. در این راستا کارآزمایی بالینی ۸ رادیوداروی جدید تولید شده در سال‌های اخیر با همکاری دانشگاه‌های مختلف در دست بررسی است که اجرای آن به زودی آغاز خواهد شد.

در بخش دیگری از این نشست، دکتر زالی رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز ضمن معرفی میهمانان حاضر که اعضای هیات علمی این دانشگاه بودند به بیان فعالیت‌ها و همکاری‌های برخی از آن‌ها در حوزه‌های مرتبط با پزشکی هسته‌ای پرداخت وگفت: ایجاد زمینه‌های همکاری فی مابین، حرکتی بسیار خوب در راستای همراهی دانش و فناوری به منظور توسعه هر چه بیشتر کاربرد‌های علوم هسته‌ای در پزشکی و بهبود وضعیت سلامت در کشور به شمار می‌رود.

وی ضمن تحسین اقدامات و دستاورد‌های پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در حوزه تولید رادیودارو‌های تشخیصی و درمانی اظهار کرد: پیشینه درخشان این پژوهشگاه، ظرفیت‌های عظیم انسانی و فنی و زیرساخت‌های مطلوب موجود در آن، زمینه و فضای مناسبی جهت همکاری‌های مشترک فراهم آورده است. البته میزان این همکاری‌های مشترک فی مابین تاکنون ناچیز بوده که شاید یکی از دلایل آن، عدم اطلاع همکاران ما از نقش و جایگاه مؤثر در کارآزمایی‌های بالینی تولیدات این مجموعه تحقیقاتی عظیم باشد که برگزاری این جلسه و بازدید می‌تواند گامی مطلوب و مهم در راستای اطلاع‌رسانی و پیوند بیشتر بین دو مجموعه باشد تا همکاران ما به عنوان نماینده و سفیر در گروه‌های مختلف آموزشی و پژوهشی دانشگاه به توسعه این همکاری‌ها کمک کرده و پروژه‌های عملیاتی در این حوزه ارائه و اجرا شود.

زالی ضمن ابراز امیدواری نسبت به تعیین رویکرد سیستماتیک مناسب جهت افزایش همکاری‌های عملیاتی در حوزه‌های مشترک بین پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: تبلور صلح آمیز بودن انرژی هسته‌ای و استفاده از این منبع عظیم و لایتناهی در جهت بهبود شرایط و زندگی انسان‌ها کاملاً در این پژوهشگاه مشهود است و این مرکز با بهره مندی از حدود ۲۵۰ عضو هیات علمی از جایگاه ویژه‌ای جهت تحقق استفاده مسالمت آمیز و انسانی از انرژی هسته‌ای برخوردار است که بسیار جای تحسین دارد.

وی افزود: در حال حاضر در حوزه طراحی و تولید دارو‌های جدید هر روز شاهد تغییرات و دستاورد‌های جدید هستیم که نشان دهنده تحول و پویایی حوزه درمان و تحقیقات پزشکی کشور است. از این رو ارتباط دوسویه ما با پژوهشگاه بستر بسیار مناسبی جهت اهداف عالیه کشور در حوزه‌های یاد شده فراهم خواهد کرد. از سوی دیگر در حوزه‌های تشخیصی، تحولات خوبی در حال رخ دادن است و کاربرد‌های گسترده رادیوایزوتوپ‌ها در این حوزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است از این رو گسترش همکاری‌ها در زمینه طرح و بررسی روش‌های جدید تشخیصی با استفاده از انرژی هسته‌ای بسیار حائز اهمیت بوده و به نتایج مطلوبی در زمینه کاهش آلام بیماران به ویژه مبتلایان به بیماری‌های صعب العلاج منجر خواهد شد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه با اشاره به افزایش نیاز کشور به رادیودارو‌ها طی سال‌های اخیر گفت: تحریم‌های اعمال شده علیه ایران باعث اختلال در واردات اینگونه دارو‌ها شد و این امر کاهش تولید داخلی در این زمینه، نگرانی‌های مردم، متوقف شدن پروسه‌های تشخیصی و درمانی و به خطر افتادن جان بیماران را به دنبال داشته است و به دنبال آن، اقدامات ارزنده پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و تلاش محققان و پژوهشگران و نخبگان این مرکز تأثیر بسیار خوبی در کاهش آثار تحریم‌ها داشته و تلاش همکاران شما برای تولید رادیودارو‌های موردنیاز کشور در داخل و بومی سازی دانش و فناوری‌های مربوط به آن‌ها ستودنی است. از این رو شناسایی ظرفیت‌های جدید در حوزه رادیودارو‌ها و انجام اقدامات و همکاری‌های مشترک در این زمینه بسیار مهم و تاثیرگذار بوده و به خودکفایی کشور منتهی خواهد شد.

وی ضمن اعلام آمادگی دانشگاه شهید بهشتی درخصوص همکاری در سنتز مواد مؤثره رادیودارو‌های جدید نیز تصریح کرد: جهت همکاری برای سنتز ۸ رادیوداروی جدید که ۶ مورد آن تشخیصی و ۲ مورد نیز درمانی است، آمادگی کامل داریم تا اقدامات لازم در زمینه طراحی، سنتز و نشاندار کردن را از طریق ظرفیت‌های دانشکده داروسازی و گروه رادیوتراپی انجام دهیم و گام‌های موثری در عملیاتی کردن تفاهم نامه‌های همکاری در این حوزه برداریم. همچنین درخصوص کاربرد‌های بالینی رادیوداروها، مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه از ظرفیت‌های خوبی برخوردار است. در این راستا فعالیت‌های مختلف در حوزه لیزر و به ویژه لیزر‌های درمانی و توسعه کاربرد‌های آن از طریق مرکز تحقیقات لیزر دانشگاه، فعالیت‌های حوزه تغذیه در زمینه نگهداری مواد غذایی، بهبود روش‌های تولید و افزایش مقاومت محصولات زراعی نسبت به عوامل محیطی و کم آبی، اقدامات زیست محیطی و مدیریت پسماند‌های بیمارستانی، تحقیقات در حوزه پلاسما، استفاده از ظرفیت‌های انرژی هسته‌ای برای ضدعفونی کردن ابزار و لوازم جراحی، راه اندازی رشته‌های جدید مشترک بین علوم پزشکی و علوم هسته‌ای، لزوم کنترل کیفی انواع ماسک‌ها و تأیید نمونه‌های استاندارد آن در راستای مبارزه با شیوع ویروس کرونا و بررسی تحقیقات و مقالات جدید در زمینه تأثیر پرتوزایی در درمان کرونا از جمله مهمترین محور‌های همکاری مشترک فی مابین خواهد بود. همچنین ظرفیت‌های خوبی برای انعقاد تفاهم نامه همکاری در حوزه مرکز رشد پزشکی هسته‌ای و سلامت وجود دارد که با راه اندازی آن می‌توان طرح‌های خوبی به اجرا در آورد.

در ادامه، معاونان دکتر زالی ضمن تاکید بر ظرفیت‌های بسیار خوب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بخش تجربی در حوزه طراحی و سنتز رادیودارو‌ها به لحاظ زیرساخت و نیروی انسانی، پیشنهاد ارائه پروژه‌های همکاری مشترک در این زمینه در قالب بسته‌های دارویی ۳ تا ۵ دارو ذیل تفاهم نامه و از طریق شرکت‌های دانش بنیان را مطرح کردند. امکان ارائه خدمات در حوزه پری کلینیکال با استفاده از آزمایشگاه تخصصی دانشگاه و آزمایشگاه رادیودارو در زمینه زیرساخت‌های تشخیصی و کنترل کیفی و وجود ظرفیت‌های مطلوب در زمینه کلینیکال در پژوهشکده‌های تخصصی از جمله پژوهشکده غدد، مرکز تحقیقات سرطان، مرکز تحقیقات چشم، مرکز تحقیقات بیماری‌های کلیوی و مجاری ادراری، انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و ... نیز از دیگر سرفصل‌های مطرح شده توسط معاونان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درخصوص همکاری مشترک با پژوهشگاه است.

در پایان این جلسه که به منظور تعامل و هم اندیشی جهت انعقاد تفاهم نامه همکاری میان پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، رییس پژوهشکده کاربرد پرتو‌ها همچنین به اجرای پروژه‌های مختلف در زمینه ساخت دستگاه‌های پزشکی با کاربرد فناوری هسته‌ای نیز اشاره کرد و گفت: در این راستا پروژه دستگاه ام‌آرآی پرتابل در دست بررسی است و در حوزه براکی‌تراپی نیز ساخت دستگاه‌های کاشت و بارگذاری چشمه‌های براکی‌تراپی ازجمله طرح‌های مصوب پژوهشگاه است. درزمینه تولید چشمه‌های براکی‌تراپی در سال‌های قبل رادیوایزوتوپ‌های مختلفی ازجمله ید-۱۲۵ برای پلاک‌های چشمی و ایریدیوم-۱۹۱ در پژوهشگاه تولید شده است.

در ادامه این دیدار، حاضران با همراهی معاونان و مدیران پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای از زیرساخت‌های این پژوهشگاه بازدید کردند.