چرخش امارات به سمت تنش زدایی؛ از خروج از جنگ یمن تا مذاکره با ایران

– پایگاه «فایننشال تایمز»، در گزارشی به تغییر رویکرد سیاست خارجی امارات پس از یک دهه تلاش برای قدرت نمایی پرداخته است.

 

به گزارش «فایننشال تایمز»، «امارات پس از یک دهه قدرت نمایی بر مبنای ثروت نفتی و قدرت نظامی با هدف تقویت متحدان و تضعیف دشمنانش، قصد دارد استراتژی خود را تغییر دهد.»

 

به گفته ۲ نفر از افراد نزدیک به موضوع تغییر استراتژی امارات، پس از آن که شیوع بیماری کرونا، به اقتصاد کشور‌های عربی خلیج فارس ضربه زد و ارتباط آن با تجارت جهانی آشکار شد، تمرکز این کشور از مداخله قوی از جمله از طریق نظامی به دیپلماسی اقتصادی تغییر کرد.

 

یک مقام ارشد اماراتی، می‎گوید «ما در مورد بهترین گزینه برای امارات فکر کردیم؛ تمرکز بیشتر بر اقتصاد خواهد بود.»

 

این جدیدترین نشانه‌های تاثیرات شیوع کرونا و انتخاب «جو بایدن» به ریاست جمهوری آمریکا بر پویایی خاورمیانه است که از آغاز حرکتی آزمایشی به سمت تنش زدایی پس از سال‌های آشفته ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، حکایت دارد.

 

کارشناسان بر این باورند که همزمان با اعلام دستورالعمل‌های جدید، امارات به دنبال ایفای نقش فعال تری در زمینه میانجیگری اختلاف‌ها مانند اختلاف‌های سودان و اتیوپی و حتی هند و پاکستان است.

 

استراتژی مذکور نشان دهنده تغییر قابل توجهی در کشور تحت هدایت «شیخ محمد بن زاید آل النهیان»، ولیعهد «ابوظبی» و حاکم واقعی امارات است.

 

رویکرد تهاجمی امارات به اعزام هزاران سرباز به جنگ یمن منجر شد؛ زیرا این کشور شریک اصلی عربستان در ائتلاف سعودی بود که در سال ۲۰۱۵ برای مبارزه با نیرو‌های یمنی به این کشور حمله کرد.

 

امارات همچنین از اصلی‌ترین حامیان «خلیفه حفتر»، فرمانده ارتش ملی لیبی است و در سال ۲۰۱۷ در صف اول تحریم منطقه‌ای عربستان علیه قطر ایستاد.

 

اگرچه این مداخله‌ها باعث افزایش نفوذ امارات شد، اما هیچ کدام برای این کشور کوچک نفت خیز و شریک مهم غرب، با موفقیت چشمگیر خاتمه نیافت و به اعتبار امارات آسیب زد.

 

امارات در یمن به دلیل مبارزه با «القاعده» از سوی آمریکا مورد تحسین قرار گرفت، اما پس از آن که ائتلاف سعودی نتوانست نیرو‌های یمنی را از صحنه خارج کند و متعاقبا در پی تشدید تنش‌ها با ایران در سال ۲۰۱۹ و افزایش انتقاد‌ها به امارات به دلیل ایفای نقش در جنگی منجر به بروز فاجعه انسانی، بیشتر نیرو‌های خود را از یمن خارج کرد.

 

به گفته دیپلمات‌های غربی، امارات در لیبی نیز در ماه‌های اخیر، پس از آنکه حفتر در پی مداخله نظامی ترکیه به عنوان رقیب اصلی امارات، متحمل شکست شد و جنگ بیش از یک ساله حفتر علیه «طرابلس» پایان یافت، بیشتر نیرو‌ها و تجهیزات نظامی خود را از لیبی خارج کرد.

 

ابوظبی در ماه ژانویه به پیروی از عربستان، رفع تحریم منطقه‌ای قطر را نیز آغاز کرد.

 

یک کارشناس امور خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک، می‎گوید «امارات دریافته که در حال حاضر هیچ جا پیروزی در انتظارش نیست؛ منطقی است که سران امارات بر بهبود اوضاع اقتصادی متمرکز شوند و خود را برای بهره مندی جهان پساکرونا – موضوعی که مقام‌های اماراتی مکررا تکرار می‌کنند- آماده کنند.»

 

به نظر این کارشناس، مقام‌های اماراتی پس از درک این که قدرت نظامی نمی‌تواند بازده قابل توجهی داشته باشد، دست به تعدیل رویکرد خود زدند.

 

به گفته وی «هیچکس نمی‌داند که آیا تغییری در ذهنیت سران ایجاد شده یا خیر. اما آن چه به وضوح مشخص است، این که امارات درگیری نظامی و میزان مواجهه خود را کاهش می‌دهد و بر آن چه که از نظر امنیت کلان استراتژیک‌تر است، تمرکز می‌کند.»

یک تحلیلگر حوزه خلیج فارس در گروه بین المللی بحران، گفت «امارات تشخیص داده که با روی کار آمدن بایدن، اوضاع منطقه به سمت دیپلماسی حرکت کرده و معتقد است که زمان استفاده از این تغییر فرا رسیده است؛ امارات نمی‌خواهد آشکارا در درگیری‌های منطقه‌ای مانند لیبی یا مسلح کردن بازیگران منطقه‌ای مداخله کند.»

 

وی افزود «البته فکر نمی‌کنم امارات از رویکرد تهاجمی خود فاصله بگیرد، آن‌ها فقط می‌خواهند در این زمینه هوشمندانه عمل کنند و این به معنای گسترش تلاش‌ها در زمینه دیپلماسی و میانجیگری است.»

 

یک مقام رسمی امارات با ادعای موفقیت کشورش در مقابله با «القاعده» و جلوگیری از پیشروی نیرو‌های یمنی به سمت جنوب یمن، گفت که کشورش به موفقیت خود در یمن افتخار می‌کند و امارات دریافته که رویکرد نظامی می‌تواند موفقیت آمیز یا شکست خورده باشد.

 

وی تاکید کرد «ما هزینه‌ها و موارد خارج از کنترل را درک کردیم.»

 

یک مقام اماراتی نیز از مذاکرات با ایران و رایزنی برای کاهش تنش با ترکیه خبر داد.

 

وی با اشاره به تصمیم امارات برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در سال گذشته گفت «ما می‌خواهیم با همه دوست باشیم.»

 

این مقام اماراتی با اشاره به تلاش ترکیه و عربستان برای حل مسائل فی مابین، افزود «ما منتظریم ببینیم در این حوزه چه اتفاقی می‌افتد.»

 

در همین حال کارشناسان هشدار می‌دهند که حرکت آشکار امارات به سمت تنش زدایی در منطقه بسیار شکننده است و هنوز مشکلات وجود دارند.