نامزد‌های ریاست جمهوری هزینه تبلیغات خود را از کجا تامین می‌کنند؟
- آنا نوشت: انتخابات ریاست جمهوری حساس‌ترین انتخابات هر کشوری است که همواره حواشی بسیار را به دنبال دارد. یک از مواردی که در انتخابات ذهن‌های زیادی را به خود مشغول می‌کند هزینه تبلیغات نامزد‌ها است. انتخابات ریاست جمهوری به دلیل حساسیت بالایی که دارد به‌صورت خودجوش مورد توجه است و برای اینکه وارد کانون توجه شود نیازی به هزینه کردن ندارد، این در صورتی است که برای انتخابات مجلس یا شوراها، نامزد‌های انتخاباتی باید هزینه‌های زیادی را انجام دهند تا بتوانند توجه مردم را به خود جلب کنند بنابراین معمولاً در انتخاباتی که ارزش کمی دارند، نامزد‌ها باید هزینه‌های بیشتری را برای تبلیغات صرف کنند، اما این قاعده همواره درست نبوده و ما گاهی شاهد انتخابات ریاست جمهوری با هزینه‌های بسیار بالا بوده‌ایم.
هزینه انتخابات آمریکا
در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا بعد از برگزاری این همه‌پرسی در ایالت متحده، کمیسیون انتخابات فدرال آمریکا هزینه کمپین‌های انتخاباتی امریکا را بیش از سه میلیارد دلار ارزیابی کرد چیزی که بعد‌ها باعث شد تا این دوره از انتخابات ریاست جمهوری امریکا گران‌ترین و پرهزینه‌ترین دوره تاریخ این کشور لقب بگیرد.
بودجه انتخابات در فرانسه
در بیشتر کشور‌های دنیا، هزینه تبلیغات به عهده نامزد‌های ریاست جمهوری است؛ این در حالی است که در کشور فرانسه تأمین خرج و مخارج مبارزات انتخاباتی نامزد‌های ریاست جمهوری از بودجه دولت تأمین می‌شود. طبق قانون این کشور یکی از وظیفه‌های دولت فرانسه این است که به نامزد‌هایی که کمتر از پنج درصد از کل آرا مأخوذ را به دست می‌آورند، ۸۰۰ هزار یورو پرداخت نماید و به کسانی که آرایشان بالای پنج درصد باشد هشت میلیون یورو پرداخت کند. تا جایی که برای برگزاری این دو دوره از انتخابات در فرانسه چیزی حدود ۲۲۳ میلیون یورو بودجه در نظر گرفته‌شده است و همه این‌ها درنهایت باعث شده که هر شهروند فرانسوی رأی‌دهنده پنج یورو هزینه داشته باشد.
قوانین مجلس شورای اسلامی برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری
مجلس شورای اسلامی در فروردین ۱۳۹۸ قوانینی را برای هزینه‌های تبلیغات نامزد‌های ریاست جمهوری تصویب کرد که به شرح زیر است
۱- امکانات و منابع قانونی تأمین مالی تبلیغات و فعالیت‌های انتخاباتی نامزد‌های انتخابات، اعم از نقدی و غیر نقدی شامل:
دارایی شخصی نامزد
کمک‌های مستقیم احزاب و جبهه‌ها؛
کمک‌های اشخاص حقیقی ایرانی
منابع و امکانات عمومی که مطابق این قانون و سایر قوانین مرتبط استفاده از آن برای انجام فعالیت‌ها و تبلیغات انتخاباتی مجاز است، از قبیل سالن‌های اجتماعات، جایگاه‌های نصب تبلیغات و صداوسیما، مؤسسات و نهاد‌های خیریه و اوقاف، اشخاص دارای تابعیت غیر ایرانی و افرادی که به یکی از جرائم اقتصادی محکوم شده‌اند از هرگونه کمک به فعالیت‌های انتخاباتی تحت هر عنوانی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ممنوع می‌باشند.
۲- دریافت و پرداخت کمک مالی نقدی یا غیر نقدی برای تأمین منابع مالی فعالیت‌های انتخاباتی باید شفاف و معلوم باشد.
۳- حداکثر هزینه هر نامزد انتخاباتی در هر دوره انتخابات با پیشنهاد کمیسیون بررسی تبلیغات استان به تصویب هیئت‌ها اجرائی استان و تأیید هیئت‌ها مرکزی نظارت می‌رسد.
۴- هزینه‌های انتخاباتی هر داوطلب شامل موارد زیر است:
هزینه‌های مربوط به دایر کردن محل ستاد انتخابات اعم از اجاره‌بهای آن و هزینه‌های خدمات و حمل‌ونقل و سایر موارد مربوطه؛
هزینه‌های برپایی تجمع عمومی مرتبط با اهداف انتخاباتی
هزینه‌های تبلیغات مجاز اعم از تبلیغات در رسانه‌ها و سایر موارد
هزینه و حق‌الزحمه عوامل اجرائی و کارشناسی در فعالیت‌های انتخاباتی
۵- داوطلبان و یا احزاب و جبهه‌ها موظف‌اند حسابی را جهت واریزی برداشت و هرگونه نقل‌وانتقال وجوه و کمک‌ها و منابع نقدی مربوط به هزینه‌های انتخاباتی، نزد یکی از بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی افتتاح کنند و هنگام ثبت‌نام و یا درخواست مجوز شماره و مشخصات آن و گواهی بانک مربوطه را در این خصوص ارائه دهند.
۶- همه داوطلبان و احزاب و جبهه‌ها موظف‌اند، علاوه بر اعلام شماره‌حساب، شخصی را به‌عنوان نماینده مالی، به همراه مشخصات کامل آن به هنگام درخواست مجوز و یا ثبت‌نام حسب مورد به وزارت کشور، فرمانداری و یا بخشداری معرفی کنند. تغییر نماینده مالی صرفاً با اعلام رسمی آن به مراجع مربوطه امکان‌پذیر است. کلیه هزینه‌های مربوط به احزاب و جبهه‌ها و هزینه‌های مربوط به انتخابات توسط نامزد‌ها باید از طریق نماینده مالی صورت گیرد
۷- احزاب و جبهه‌ها و داوطلبان شرکت در انتخابات موظف‌اند تمامی مصارف و مخارج مرتبط با فعالیت‌های انتخاباتی و هزینه‌های تبلیغاتی خود و منابع تأمین مالی این هزینه‌ها و میزان کمک‌های مالی نقدی و غیر نقدی دریافتی را به نحو شفاف و با رعایت روش‌های اصول حسابداری از حیث میزان و ارزش به‌نحوی‌که بیانگر مجموع منابع تأمین هزینه‌های انتخاباتی و تبلیغاتی به تفکیک و قابل ارزیابی باشد در سامانه مالی انتخابات ثبت کنند، به‌گونه‌ای که از طریق کمیسیون ماده (۱۰) قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی و هیئت‌های اجرائی و نظارت حسب مورد قابل‌دسترس، حسابرسی و رسیدگی باشد.
۸- تخلف از احکام این ماده توسط اشخاص جرم بوده و مرتکب به مجازات درجه ۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱/ ۲/ ۱۳۹۲ محکوم می‌شود.