بازار آشفته لوازم خانگی؛ از گرانی چراغ خاموش تا خودزنی تولیدکنندگان
- روزنامه همشهری نوشت: افزایش رسمی و غیررسمی قیمت لوازم خانگی از ابتدای امسال با ارائه فهرست قیمت جدید توسط برخی تولیدکنندگان و حرکت چراغ خاموش برخی دیگر با اعمال قیمت‌های غیررسمی جدید آغاز شد.
موج تازه افزایش قیمت لوازم خانگی با ارائه مستندات هزینه تمام‌شده تولیدکنندگان به سازمان حمایت یا افزایش خودسرانه قیمت برخی محصولات دیگر توسط شرکت‌های پخش در شرایطی آغاز شده که بازار شب عید لوازم خانگی متاثر از بالا بودن قیمت‌ها، تعطیلی کسب‌وکار‌ها و کاهش قدرت مشتریان سوت و کور بود. اما از ابتدای امسال و کاهش نرخ ارز، مشتریان در انتظار کاهش یا حداقل تثبیت قیمت این محصولات بودند و آمار‌های رسمی وزارت صمت از رشد بیش از ۷۰ درصدی تولید انواع لوازم خانگی حکایت داشت، اما مطابق روال هر‌ساله تولیدکنندگان و مونتاژکاران لوازم خانگی با استناد به افزایش دستمزد، بیمه، مالیات، مواداولیه و... درخواست افزایش رسمی محصولاتشان را به سازمان حمایت ارائه کردند، اما این پایان ماجرای بالا ماندن قیمت لوازم خانگی نبود چرا که برخی شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی خرد با دریافت مجوز افزایش حداقل ۱۰ درصدی قیمت محصولاتشان فهرست جدید نرخ‌ها به اتحادیه فروشندگان ابلاغ کرده و برخی دیگر افزایش چراغ خاموش قیمت محصولاتشان را در دستور کار قرار دادند؛ موضوعی که در مورد لوازم خانگی درشت مانند یخچال و یخچال فریزر، سایدبای‌ساید، ماشین لباسشویی و ظرفشویی و... مصداق داشته و گرچه شرکت‌های تولید‌کننده این محصولات هنوز مجوزی برای افزایش قیمت دریافت نکرده‌اند، اما بدون اعلام رسمی نرخ‌های جدید افزایش بیش از ۱۰ درصدی قیمت محصولاتشان در بازار خرده‌فروشی را اعمال کرده‌اند این افزایش قیمت‌ها در شرایطی است که به‌گفته فعالان صنفی بالا ماندن قیمت لوازم خانگی به تشدید رکود بازار این محصولات دامن زده و موجب تمایل مشتریان به تعمیر یا خرید محصولات دست دوم شده است.
علاوه بر آن به‌دلیل کاهش اقبال مشتریان به خرید لوازم خانگی، برخی شرکت‌ها از ابتدای امسال ارائه تخفیف‌های بیشتر در قالب جشنواره‌های فروش برای ترغیب مشتریان به خرید را در دستور کار قرار داده‌اند. این تناقض‌ها به ابهامات قیمت تمام‌شده و فروش انواع لوازم خانگی در بازار خرده‌فروشی دامن زده است.
از رشد تولید تا تأیید و تکذیب گرانی لوازم خانگی
تازه‌ترین گزارش‌های رسمی وزارت صمت در حالی از رشد تولید و داخلی‌سازی لوازم خانگی حکایت دارد که این امر تأثیر مشهودی در افزایش عرضه و کاهش قیمت این محصولات در بازار نداشته است. چندی پیش معاون امور صنایع وزارت صمت با اشاره به رشد ۷۲درصدی تولید لوازم خانگی گفت: عمق ساخت داخل در صنعت لوازم خانگی پیشرفت خوبی داشته و در برخی محصولات تا ۹۰درصد رسیده است.
مهدی صادقی نیارکی افزود: این صنعت نسبت به سال۹۶ که سال قبل از تشدید تحریم‌ها بوده، روند مناسبی را پشت سر گذاشته و بیش از ۳۷درصد افزایش تولید داشتیم. او افزود: بعد از سال۹۷ که برند‌های خارجی بازار ایران را ترک کردند کمی زمان گذشت تا این امکانات و زیرساخت توسط سرمایه‌گذاران ایرانی مجدد بازطراحی شود و در سال۹۸ به سمت طراحی پلتفرم حرکت کردند و خلئی که در بازار وجود داشت با تلاش تولیدکنندگان داخلی پوشش داده شد به‌طوری که تا پایان سال۱۴۰۰ باید به فکر توسعه صادرات باشیم.
این در حالی است که اخیرا رئیس هیأت مدیره انجمن لوازم صوتی و تصویری ایران از افزایش ۱۰ درصدی قیمت لوازم خانگی ایرانی خبر داد و گفت: با لغو تحریم‌ها، دیگر لوازم خانگی ساخته شده وارد کشور نمی‌شود و صرفا مونتاژ آن‌ها در ایران انجام می‌شود. گرچه علیرضا موسوی مجد، در ادامه با تکذیب این خبر تأکید کرده که افزایش ۱۰درصدی قیمت تلویزیون هنوز تصویب نشده و بازار کشش افزایش قیمت را ندارد چرا که در پی انتشار این خبر شرکت‌ها با کاهش فروش مواجه و برخی تولیدکنندگان از اعمال قیمت جدید منصرف شدند. او با بیان اینکه علت درخواست افزایش قیمت، افزایش هزینه‌های پرسنلی و سایر هزینه‌های تولید بوده است، افزود: مهم‌ترین موضوع برای تولیدکنندگان، سرمایه در گردش است و فروش کالا اولویت دارد تا بتوانند آن‌ها را جایگزین کنند. در همین راستا بحث افزایش قیمت که چند‌ماه پیش مطرح شده بود برای برخی از تولیدکنندگان منتفی شد. این اظهارنظر در حالی است که فروشندگان لوازم خانگی از افزایش رسمی و غیررسمی حداقل ۱۰ درصدی لوازم خانگی خرد و درشت در بازار خبر می‌دهند.
افزایش رسمی قیمت محصولات برخی شرکت‌ها
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه اظهارنظر در مورد افزایش رسمی قیمت این محصولات بر عهده شرکت‌های تولید‌کننده است که هنوز به جز ازسوی برخی شرکت‌ها قیمت جدیدی به اتحادیه فروشندگان اعلام نشده است، گفت: شرکت پارس‌خزر قیمت‌های جدید خود را بر مبنای افزایش ۲۵ درصدی قیمت محصولات خود ارائه کرده و شرکت آبسال نیز قیمت انواع کولر آبی و برخی دیگر از محصولات خود را با افزایش ۱۰ درصدی اعلام کرده است.
اکبر پازوکی با اشاره به اینکه قیمت برخی انواع لوازم خانگی درشت مانند یخچال، یخچال‌فریزر، سایدبای‌ساید، کولر گازی، ماشین لباسشویی و ظرفشویی نیز طی چند هفته اخیر در بازار خرده‌فروشی افزایش حدود ۱۰ درصدی داشته و انجمن تولیدکنندگان محصولات صوتی و تصویری نیز از افزایش ۱۰ درصدی قیمت‌ها خبر داده است، افزود: این افزایش قیمت‌ها در حالی است که شرکت‌های تولید‌کننده این محصولات افزایش نرخ را اعمال، اما اعلام نکرده و قیمت جدیدی را به اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نداده‌اند، اما قیمت محصولات آن‌ها در بازار افزایش یافته است.
به‌گفته او با این شرایط قیمت لوازم خانگی درشت در سطح بازار تهران از حدود یک تا بیش از ۳ میلیون تومان افزایش داشته است به‌نحوی که قیمت یخچال فریزر سایدبای‌ساید بیش از ۳ میلیون و ماشین لباسشویی و ظرفشویی بیش از ۱.۵ میلیون تومان افزایش داشته است. همچنین قیمت لوازم خانگی خرد مانند کولر آبی، پنکه، جاروبرقی و... نیز از ابتدای امسال تا‌کنون ۶۰۰ هزار تومان گران شده است.
پازوکی، افزود: برخی شرکت‌ها تغییر قیمت داده و فهرست جدید نرخ محصولاتشان را اعلام کردند، اما برخی از شرکت‌ها تغییر قیمت را اعمال کرده، اما فهرست جدید قیمت نداده‌اند. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی افزود: در واقع شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی درشت هنوز به‌طور رسمی افزایش قیمت‌ها را اعمال، اما اعلام نکرده‌اند چرا که این شرکت‌ها درخواست افزایش قیمت را به سازمان حمایت داده، اما مشخص نیست تا چه زمانی مصوب و ابلاغ شود.
او افزود: این در حالی است که بازار کنونی لوازم خانگی به‌دلیل کاهش قدرت خرید مردم، افزایش بی‌رویه قیمت این محصولات و تعطیلی کسب‌وکار‌ها عملا راکد شده و خوابیده است.
تناقض افزایش نرخ مصوب و جشنواره تخفیف
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با انتقاد از تناقض افزایش رسمی قیمت و برپایی جشنواره‌های فروش برای ارائه تخفیف به مشتریان توسط بیشتر شرکت‌های تولید در سطح شهر تهران، گفت: این شرایط فروشندگان را با مشکل مواجه کرده و مشخص نیست چرا باید تولیدکنندگان قیمت‌های افزایش یافته را روی محصولات خود درج کرده، اما تلاش کنند تا در قالب جشنواره فروش این محصولات را با تخفیف به محدود مشتریان خود بفروشند.
پازوکی با بیان اینکه پس از کاهش نرخ ارز مشتریان انتظار ارزانی لوازم خانگی را داشتند، افزود: شاید برپایی این جشنواره‌ها نشان دهند مقاومت تولیدکنندگان در برابر کاهش رسمی قیمت‌ها به‌دلیل افت شدید قدرت خرید مشتریان و به روز شدن تولید انواع لوازم خانگی در شرکت‌های داخلی است.
او افزود: افزایش شدید قیمت‌ها و افت قدرت خرید مردم موجب گرایش مشتریان به تعمیر و خرید لوازم خانگی دست دوم شده است، اما متأسفانه شاهد هستیم که در این جشنواره‌ها برخی انواع لوازم خانگی با تخفیف‌های یک تا ۱۰ میلیون تومانی عرضه می‌شود که نشان‌دهنده غیرواقعی‌بودن این تخفیف‌ها یا قیمت تمام‌شده محصولات است.
پازوکی افزود: اکنون قیمت لوازم خانگی بسیار بالاست و مردم برای خرید اقلام اصلی جهیزیه شامل سایدبای‌ساید، اجاق گاز، ماشین لباسشویی و ظرفشویی با کیفیت باید حداقل ۸۰ میلیون تومان هزینه کنند و حتی خرید این محصولات با کیفیت و قیمت پایین‌تر نیز نیازمند ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه است.
خودزنی تولیدکنندگان با افزایش قیمت‌ها
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، افزایش اخیر قیمت لوازم خانگی را ناشی از عوامل روانی و رویه غلطی دانست که طی چند سال گذشته در بازار لوازم خانگی حاکم شده است و گفت: گرچه بعد از عید ۲ ماه مملکت تعطیل بوده، اما افزایش قیمت، فولاد، پتروشیمی، رنگ، قطعه و... را شاهد بودیم. همچنین متأسفانه رویه‌ای در بازار لوازم خانگی جاری شده که بر مبنای آن به‌دلیل افزایش حقوق و دستمزد، بیمه، مالیات و... تمام شرکت‌های ایرانی و حتی وارد‌کنندگان افزایش قیمت ۳ تا ۱۰ درصدی قیمت را اعمال کرده‌اند. پازوکی با اشاره به اینکه هنوز هم این روال ادامه دارد، افزود: افزایش ۳۵ درصدی دستمزد و ۲۵ درصدی بیمه از ابتدای امسال بیانگر آن است که باید قیمت لوازم خانگی نیز افزایش یابد، اما با توجه به رکود بازار و افت شدید قدرت خرید مردم، شرکت‌های تولید‌کننده نیز می‌دانند که باید حداقل افزایش قیمت را داشته باشند و در واقع گرانی لوازم خانگی توسط این شرکت‌ها نوعی خودزنی است.
او افزود: مردم قدرت خرید ندارند کسبه هم گرچه شاهد گرانی هستند، اما گرانفروشی ندارند چرا که فروشنده‌ای که مثلا ۴ سال پیش می‌توانست با ۱۰۰ میلیون تومان ۶۰ عدد یخچال سایدبای‌ساید ایرانی بخرد، امروز با همان پول فقط می‌توانند ۳ عدد سایدبای‌ساید بخرد در واقع افت ارزش پول مشکل‌ساز شده و مشتریان را به سمت تعمیرات و خرید وسایل دست دوم سوق داده است.
پازوکی، گفت: باید توجه کرد که یک‌سوم افراد جامعه کارمند هستند و کارگران نیز قدرت مالی بدتری نسبت به این قشر داشته و حتی کسبه نیز به‌دلیل رکود کسب‌وکار با مشکلات مالی مواجه هستند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با انتقاد از عدم‌حمایت از تولید و بازار لوازم خانگی افزود: گرچه به فروکش کردن موج کرونا اکنون خبری از دریافت مالیات از کسبه نیست، اما مالیات‌ستانی شروع می‌شود و این در حالی است که وقتی واحد صنفی ۵ روز تعطیل می‌شود، حدود ۵۰ تا ۶۰ روز طول می‌کشد تا زیان این تعطیلی را جبران کند. علاوه بر آن قطعی برق نیز باعث تشدید رکود و تعطیلی بیشتر کسب‌وکار می‌شود و میزان تقاضای مردم برای خرید قطعات یدکی و خدمات پس از فروش به‌دلیل نوسان برق و نقص فنی لوازم خانگی را افزایش می‌دهد.