چگونه می‌شود با پدیده مهلک چاقی درافتاد؟ / علت آغاز واکسیناسیون با گروه سالمندان
- سعید نمکی در مراسم اختتامیه طرح کنترل وزن و چاقی دانش آموزان (کوچ) با بیان اینکه یکی از واژه‌های پر رمز و راز آفرینش همین واژه کوچ است گفت: رمز‌ها را می‌شود با عقل و علم گشود، ولی راز‌ها گشودنی نیست و کوچ از راز‌های مگوی آفرینش است. کوچ و هجرت در شریعت ما نیز جایگاه مقدسی دارد و تاریخ اسلام را برمبنای میلاد پیامبر اکرم (ص) نگذاشته اند؛ بلکه بر مبنای هجرت و مهاجرت ایشان است. کوچ گاهی کندن از یک مکان به مکان دیگر و گاهی کوچ در درون است. مبدا تاریخ تحول و حرکت عرفانی مولانا نیز تاریخ تولدش نیست بلکه زمانی است که شمس را در قونیه دید و هجرت در درونش از همان روز آغاز شد.
وی افزود: جهانیان از کووید درس‌های بسیاری آموختند. آموختیم که مرگ و میر‌ها در کووید یا به دلیل سن بالا و یا بیماری‌های زمینه‌ای است. قبل از بروز و شیوع کرونا، هرسال ۳۸۰ هزار مرگ داشتیم که حدود ۳۱۳ هزار مورد به علت بیماری‌های غیرواگیر بود. از این مرگ‌ها ۹۷ هزار مورد به علت پرفشاری خون و عوارض ناشی از آن بود و درصد بالایی از این مرگ‌ها ریشه در بیماری‌های غیرواگیر و عواملی، چون چاقی، بی تحرکی و شیوه زندگی غیرمتعادل داشت. این دستاورد ایام غیرکروناست. در ایام کرونا آموختیم که بیماران غیرواگیر بیشتر جان خود را از دست می‌دهند و متاسفانه در میان کودکان و نوجوانانی که گرفتار شدند، آن‌هایی جان خود را از دست دادند که یا یک بیماری مادزادی زمینه‌ای داشتند و یا چاق بودند.
وزیر بهداشت با اشاره به اینکه از نخستین لحظه‌هایی که ویروس کووید ۱۹ در دنیا بروز و ظهور کرد، کار را رصد کردم گفت: اولین مرگ کودک، مربوط به کودک ۹ ساله‌ای در قشم است که مسافری از قم بود و متاسقانه فقط چاق بود و بیماری دیگری نداشت. بعد از آن بچه‌های متعددی را به علت کووید از دست دادیم که ام المرض شان چاقی بود.
وی افزود:۸۷ درصد مرگ‌های ناشی از کرونا در افراد بالای ۶۰ سال یا دارای بیماری زمینه‌ای بود و به همین دلیل واکسیناسیون را از این‌ها شروع کردیم. دو مرحله از واکسیناسیون را دنبال می‌کنیم، مرحله اول کاهش مرگ و میر‌ها و مرحله دوم قطع زنجیره بیماری است. در کاهش مرگ و میر‌ها ۱۳ و نیم تا ۱۴ میلیون جمعیت هدف ما آن‌هایی هستند که سن بالای ۶۰ سال یا بیماری زمینه‌ای دارند.
وی با طرح این پرسش که چگونه می‌شود با پدیده مهلک چاقی درافتاد، آیا یک کار صرفا درمانی است و متولیان نظام سلامت باید این بحث را اداره کنند؟ گفت: خیر، این کار صد درصد یک کار فرهنگی است و یک تغییر رویکرد و نگاه را در شیوه زیستن آدم‌ها می‌طلبد؛ آن هم از کمترین سن ممکن و از دوران مدرسه. مدرسه مناسب‌ترین مقطع و برشی است که می‌شود در رفتار کودک تاثیر گذاشت.
نمکی افزود: از سنین مدرسه است که می‌توان تغییر شیوه زندگی، مبارزه با چاقی، خودخواهی، فزون خواهی، بی احترامی به حقوق اجتماعی، قانون شکنی و پروتکل شکنی را به افراد آموخت. مدرسه بهترین عرصه برای ورود به این مقولات است. چگونه می‌شود به کسی که در دهه چهارم و پنجم زندگی است تغییر سبک زندگی و ورزش منظم را آموخت. تحرک در هر سنی خوب است. برخی در سنین پیری ورزش می‌کنند، اما زمانی که می‌شود بهترین مداخله را داشت دوران کودکی است.
وزیر بهداشت با بیان اینکه یکی از نگرانی هایم برای مدیریت بحران ها، این بچه‌ها هستند که اضافه وزن زیادی دارند گفت: اگر سیل آمد و زلزله شد کودک ۱۲۰ کیلیویی را چه کسی می‌خواهد مدیریت کند. بچه‌ها الان نمی‌توانند بدوند و خدایی ناکرده ممکن است زیر آوار بمانند و قدرت مراقبت از خویشتن را ندارند. این آفت گریبانگیر نسلی شده که فست فود و تنقلات مضر می‌خورد. متاسفانه تبلیغات رسانه‌ای برای درآمد‌های سرشار وجود دارد و این تبلیغات قطع هم نمی‌شود. جریمه‌ای هم بر کالا‌های زیان آور نمی‌گذاریم و خبری از آن هم نیست.
وی ادامه داد: متاسفانه نسلی را تحویل خواهیم گرفت که زودتر دیابت و بیماری قلبی و عروقی می‌گیرند. در آی سی یو‌ها و سی سی یو‌ها مرتب سن گرفتاری‌های قلبی و عروقی در حال کاهش است. ۳۰ سال قبل اداره کل بیماری‌های غیرواگیر را راه اندازی کردم، زیرا می‌دانستم روزی از بیماری‌های واگیر به سمت بیماری‌های غیرواگیر گرفتار می‌شویم. در تغییر سبک زنگی و تغییر نظام تغذیه‌ای چقدر در وزارت بهداشت می‌توانیم نقش داشته باشیم؟ تغییر سبک زندکی یک کار عظیم بین بخشی می‌طلبد. اگر بی تحرکی ادامه یابد و فضای مجازی به جای افزایش آگاهی، تنبلی را ارمغان آورد، نظام سلامت در آینده دچار چالش‌های عمده خواهد شد.
نمکی با بیان اینکه یک شب بستری شدن در ارزانترین سی سی یو‌ها و آی سی یو‌های دنیا یک هزار دلار آب می‌خورد و نظام‌های سلامت دنیا با چالش‌های عظیم هزینه‌های سرسام آور سلامت روبه رو خواهند شد، گفت: ارزانترین راه اجرای برنامه‌های پیشگیرانه مانند طرح کوچ است که بتوانیم تغییر شیوه و سبک زندگی را در کشور نهادینه کنیم. آن هم از مدرسه که بهترین عرصه برای ورود به این حیطه است. از بودجه سلامت باید برای بودجه مدارس گذاشت و بچه‌های تندرستی تربیت کرد که نسلی سرشار از امید و نشاط در آینده باشند. ما همواره همراه هستیم و خودمان را مکلف به هرگونه همکاری می‌دانیم.