شکارچیِ سلطان افعی‌ها به دام قانون افتاد

- فیلمی از یک شکارچی فشنگ‌به‌کمر که یک افعی گرزه را از لانه‌اش بیرون می‌کشد چند روزی است در فضای مجازی بازنشر می‌شود تا به این نتیجه برسیم که حتی خطرناک‌ترین افعی‌ هم از دست‌درازی شکارچیان در امان نیست.

در ادامه فیلم شکار افعی گرزه‌ای که به ابزار قدرت‌نمایی آقای شکارچی تبدیل شده را مشاهده می‌کنید؛ شکارچی نه چندان خوش‌شانسی که طبق استعلام از یگان حفاظت محیط زیست کشور، چندی پیش شناسایی و تحویل مراجع قضایی شده است.

سید مهدی کاظمی، کارشناس و پژوهشگر محیط زیست به میزان گفت: افعی گرزه یکی از ارزشمندترین مارها در صنعت تولید پادزهر به شمار می‌رود اما متاسفانه جمعیت این خزنده طی سال‌های گذشته در سطح کشور کاهش یافته به گونه‌ای که موسسه سرم‌سازی رازی با چندین دهه سابقه در تولید پادزهر، نمی‌تواند به تعداد مورد نیازش مجوز برای برداشت گرزه مار از طبیعت دریافت کند.

وی با اشاره به اینکه گرزه مار یا افعی گرزه در سی استان کشور پراکندگی دارد گفت: افعی گرزه به لحاظ اکولوژیکی گونه‌ای ارزشمند به شمار می‌رود که حذف بی‌رویه آن از طبیعت به ایجاد تغییر در اکوسیستم منطقه می‌انجامد؛ تغییراتی که با افزایش تعداد جوندگان یعنی قوت غالب افعی گرزه آغاز می‌شوند.

کاظمی با تاکید بر اینکه نظام سلامت کشور برای تولید پادزهر به ونوم (زهر) چند گونه معدود از مارها از جمله افعی گرزه وابسته است یادآور شد: افعی گرزه در طبقه‌بندی مارهایی که از آنها برای تولید پادزهر استفاده می‌شود در رنکینگ ۱ سازمان بهداشت جهانی قرار دارد. اما متاسفانه شاهد هستیم که شکارچیان، این گونه ارزشمند را به دلایلی توجیه‌ناپذیر از جمله تهیه روغن مار از اکوسیستم‌های کشور حذف می‌کنند.

وی با بیان اینکه ارزش گونه‌ای مانند افعی گرزه به مراتب بیشتر از جریمه یک و نیم میلیون تومانی است که برای شکار آن در نظر گرفته شده گفت: متاسفانه افعی گرزه هم مانند بسیاری از گونه‌های ارزشمند جانوری کشور، این روزها قربانی افزایش شکار و قاچاق است با این حال سازمان حفاظت محیط زیست بدون آنکه ساز و کاری برای حفاظت از این گونه‌ها در نظر بگیرد حیات وحش را صرفا یوزپلنگ می‌داند؛ هرچند که علی‌رغم تمرکز کامل روی این گونه، در جلوگیری از انقراض آن هم موفقیتی حاصل نکرده است.

گرزه‌مار یا افعی گرزه (نام علمی: Macrovipera lebetina) یک گونه از مارهای سمی است که در شمال آفریقا، بخش‌هایی از خاورمیانه و از شرق تا منطقهٔ کشمیر پراکندگی دارد. تا کنون ۵ زیرگونه از گرزه‌مار شناسایی شده‌ است.
این مار که از سمی‌ترین گونه‌های مارهای ایران محسوب می‌شود از خانواده افعی‌ها است و در بیشتر مناطق ایران پراکندگی دارد. حداکثر طول این مار ۱۶۸ سانتی‌متر و طول دم آن ۲۰ سانتی‌متر است. گرزه‌مار، که بزرگترین و سنگین‌ترین مار ایران است و به سلطان افعی‌ها شهرت دارد از مارمولک‌ها، موش‌ها، گنجشک‌ها و تخم پرندگان تغذیه می‌کند و در تابستان تا ۳۵ تخم می‌گذارد که اغلب تخم‌ها حاوی نوزاد است.