بحران آب از بحران گذشت
- روزنامه همشهری نوشت: ایران دیگر تاب مقابله با خشکسالی، با تکیه بر روش‌های قدیمی را ندارد؛ در نتیجه وزارت نیرو جهت را به سمت سازگاری با کم‌آبی و خشکسالی تغییر داده تا از این پس ایران آماده زندگی با شرایط خشکسالی شود.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو از جزئیات این تغییر پارادایم پس از ۴ دهه خبر می‌دهد و می‌گوید: دیگر نباید خشکسالی یا سیل را حادثه غیرمترقبه تلقی کنیم، باید بپذیریم خشکسالی یا ترسالی شدید همانند سیلاب‌ها همزاد با شرایط اقلیمی ایران هستند، باید با این شرایط سازگار شویم و برنامه‌ریزی‌ها و درک و آگاهی خود را با این وضع منطبق کنیم، به هر میزان که به این درک و معنا برسیم و آن را به رسمیت بشناسیم، می‌توانیم بر امنیت پایدار آب و برق متمرکز شویم.
رضا اردکانیان که در دولت دوم حسن روحانی به‌عنوان وزیر نیرو انتخاب شد، می‌گوید: طرح سازگاری با کم‌آبی به تصویب دولت رسیده و کارگروه سازگاری با کم آبی در سطح ملی و کمیته‌های استانی آن فعال شده است. در مقیاس ملی شاهد اجرای پروژه‌ها و طرح‌های سازگاری با کم‌آبی در تمام استان‌ها هستیم. دستگاه‌های اجرایی هم در بالاترین سطح، بر سر برنامه‌ها توافق کرده اند، طبق این توافقنامه مشخص شده چه میزان از مصارف آب در بخش کشاورزی بدون آسیب به امنیت غذایی باید کاسته شود، چه اندازه از تلفات آب شرب در شبکه می‌بایست کاهش یابد، تا چه مقدار صنایع باید به پساب‌ها متکی باشد و میزان برداشت آب از دریا و نمک‌زدایی آن برای مصارف خاص مشخص شده است.
اردکانیان می‌افزاید: رقم قابل ملاحظه‌ای از نبود تعادل در منابع آب زیرزمینی ظرف ۵ سال آینده با اجرای برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی جبران خواهد شد.
تغییر وضعیت کشت کشاورزی
به‌نظر می‌رسد طبق طرحی که مدنظر وزارت نیرو قرار گرفته، می‌بایست منتظر تغییر الگوی کشت در حوزه کشاورزی هم باشیم؛ چنان‌که دیروز مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران اعلام کرد: در اجرای برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی باید از انجام کشت‌های دوم، سوم و نیز سایر محصولات پر آب بر در سطح استان امتناع شود.
یوسف رضاپور افزود: علاوه بر این باید از کشت محصولات در بستر رودخانه و نصب و استفاده از موتور تلمبه‌های فاقد حقابه در سطح استان برای کشاورزان به‌دلیل محدودیت منابع آبی اعم از زیرزمینی و سطحی خودداری شود. به‌گفته این مقام مسئول تغییر الگوی کشت، مسدودکردن چاه‌های غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت چاه‌های مجاز، نصب کنتور هوشمند روی چاه‌های کشاورزی و تغییر آبیاری سنتی به مدرن همراه با صرفه جویی آب مصرفی در بخش شرب شهری ازجمله اقدامات مؤثر برای مقابله با چالش‌های آبی در استان تهران با هدف عبور از شرایط کم آبی امسال و پیک (دوره اوج) مصرف در تابستان است.
بحران آب از بحران گذشت
در شرایطی که وزیر نیرو وعده داده شاهد کاهش فرونشست زمین در آینده خواهیم بود. احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی دیروز اخطار داد: مشکل فرونشست زمین در کشور بسیار جدی است. او با اعلام اینکه میزان بارش‌ها در سطح کشور طی سال آبی امسال نسبت به میانگین بلندمدت ۴۱ درصد افت کرده، می‌گوید: سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ یکی از بدترین سال‌های آبی در ایران است و گاهی اوقات کم بارشی در پاییز و زمستان با بارش‌های بهاره جبران می‌شود، اما متأسفانه در این فصل نیز بارش خاصی نخواهیم داشت.
او توضیح می‌دهد: در چنین شرایطی به‌دلیل کاهش بارش و ذوب برف، ذخیره آبی در مناطق کوهستانی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. این وضعیت، ما را در شرایط تنش آبی قرار خواهد داد. به‌گفته او، درحال حاضر بسیاری از نقاط ایران در جنوب و شرق کشور در شرایط تنش آبی هستند.
ارسال اخطاریه برای پرمصرف‌ها
در شرایطی که احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی تأکید کرده کاهش بارش‌ها می‌تواند حتی روی تامین آب شرب نیز اثرات خود را نشان دهد؛ سیدرسول باقری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران می‌گوید: ممکن است در تابستان برای تامین آب با چالش‌هایی روبه‌رو شویم. از این‌رو قرار شده که از اول خرداد برای مشترکان پرمصرف، برنامه‌های جدی اعمال شود.
باقری، معاون درآمد و امور مشترکان شرکت آب و فاضلاب استان تهران می‌گوید: از اول خرداد‌ماه به تمام مشترکان پرمصرف و بدمصرف اخطار ارسال خواهد شد و درصورت تداوم، محدودیت مصرف را اعمال خواهیم کرد.
او با اشاره به روند صعودی افزایش مصرف آب در پایتخت گفت: سناریو‌هایی برای روز‌های سبز، زرد، نارنجی و قرمز تدوین شده است.
به‌گفته او، اولویت برخورد با مصارف فضای سبز و بنایی، مشترکان تجاری و دولتی و در آخر پرمصرف‌ها و بدمصرف‌های خانگی خواهد بود.
باقری با بیان اینکه ۶۰درصد از مشترکان تهرانی بالای الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند، گفت: اخطاریه‌هایی برای این گروه از مصارف خانگی ارسال خواهد شد و درصورتی که در رفتار مصرفی خود تغییری ایجاد نکنند با محدودیت مصرف مواجه خواهند شد.
او توضیح می‌دهد: الگوی مصرف آب برای هر واحد مسکونی در شهر تهران در یک‌ماه ۱۴هزار لیتر (۱۴مترمکعب) آب است. واحد‌های مسکونی که تا ۲۸هزار لیتر (۲۸مترمکعب) آب در ماه مصرف کنند جزو پرمصرف‌ها و گروهی که بیش از ۲۸مترمکعب آب در‌ماه مصرف کنند در رده بدمصرف‌های آب استان تهران قرار خواهند گرفت.