چگونه بازیگر شویم (٣٨٨) /شناخت سولفژ برای بازیگران

- بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

انواع صدا‌های انسان از لحاظ جنسیت و وسعت

کانون تولید صدای انسان برخورد بازدم با حنجره (که حنجره خود یک نوع آلت موسیقی است و بنا به گفته فارابی، حنجره ساز آکمل است) است. این تصادم بر اساس قوانین و اصول تجربه‌ی عضلانی «آوا» نامیده می‌شود. به صوتی آوای گفتاری گفته می‌شود که وابسته به محیط از گرامر خاصی که برای اطرافیانش قابل فهم شنیداری باشد.

ولی به صورت غیر اصولی و تربیت نشده در اکثر افراد (قریب به اتفاق) وجود دارد و کمتر کسی یافت می‌شود که در دوران عمر خود هیچ وقت گرامر زبان خود را فراموش کرده باشد و یا نتواند قسمت‌های بیرونی آن را تشخیص ندهد.

می‌توان گفت که به علت داشتن صوت و قدرت تولید صدا همه انسان‌ها ناطق اند و از این موهبت خدادادی بهره مند. با این تفاوت که یکی بد حرف می‌زند و دیگری با استفاده از هوش و تمرین و توجه گرامر گفتاری خود را بسیار خوب و خوشایند مورد استفاده قرار می‌دهد.

ولی در مجموع همه از گفتار خود اگر چه ناخوشایند باشد لذت می‌برند. انواع صدا‌های انسان از لحاظ جنسیت و وسعت به دو دسته‌ی اصلی صوت زنان و بچه‌ها و صوت مردان تقسیم می‌شوند.

ابتدا به تقسیم بندی اصوات زنان و بچه‌ها از لحاظ وسعت و جنسیت می‌پردازیم:

۱. زیرترین نوع صدا در زنان و خردسالان است که دامنه‌ی آن از do زیر خط اول حامل تا do بالای پنج خط حامل است شاخه‌ی سپرانو به چندین شاخه تقسیم می‌شود که نازک‌ترین آن‌ها که بسیار ضعیف و سبک نیز هست سپرانو کلراتور نامیده می‌شود و بعد از آن لژر، لیریک و دراماتیک قرار دارند. سپرانو در موسیقی آوازی اهمیت فراوان و بیش از سایر صورت‌های دیگر صدا دارد.

۲. متسو سپرانو: به صدای متوسط زنان گفته می‌شود کمی بم‌تر از سپرانو است (دو نت بم تر) و گستره‌ی آن از la زیر خط اول حامل تا la بالای خط پنج حامل است به عنوان مثال صدای ابوالحسن خان اقبال آذر از مردان در این محدوده بوده است.

متسو سپرانو در موسیقی غربی به معنای سپرانوی میانی است که از صدا‌های پایین و بسیار قوی تشکیل می‌شود و متعلق به نقش‌های بسیار محکم و شاخص اپراست.

۳- کنترآلتو یا آلتو: بم‌ترین نوع صدای زنان را گویند که وسعت آن از نت fa زیر خط اول حامل تا fa روی خط پنجم حامل است.