به مناسبت روز کارگر؛ از ماراتن افزایش حقوق تا کارگران بدون بیمه
- خانه ملت نوشت: وقتی نان را به قیمت جان بخوری٬ دیگر برایت اهمیتی ندارد که امروز یازدهمین روز از ماه اردیبهشت باشد یا اول ماه "می" و یا اینکه امروز به نام تو نامگذاری شده باشد. نزدیک به یکسال می‌شود که وحشت همه گیری کرونا به جان مردم دنیا افتاده، اما کارگران از ترس از دست دادن نان دست از جان می‌شویند و از مواجهه با کرونا هراسی ندارند.
از مجادله حقوق گرفته تا تورم و بیکاری در کنار اوج گیری بیماری کرونا قطعات پازل زندگی این روز‌های کارگران شده است. به هر روشی که شده این معادله چند مجهولی را روی میز دولت و بهارستان نشینان گذاشتیم تا شاید مسیری آسان برای حلال مشکلات آنان باشد٬، اما باز یک جای این معادله مجهول٬ لاینحل باقی مانده است. کارگران بدون بیمه در هیاهوی کرونا!
چرا امروز به نام کارگران ثبت شده است
اولین روز ماه "می" هر ساله در تقویم میلادی مصادف با روز‌های ۱۱یا ۱۲ اردیبهشت ماه سال هجری شمسی، روز جهانی کار و کارگر نام دارد؛ نامگذاری اول "می" به عنوان روز کارگر به این جهت بوده است که در چهارم ماه مه سال ۱۸۸۶ و در چهارمین روز اعتصاب و تجمع کارگران آمریکایی در شهر شیکاگو پلیس آن‌ها را به گلوله بست. در این جریان تعدادی بسیاری از کارگران کشته، عده‌ای مجروح و بعداً چهارتن نیز اعدام شدند. کارگران اعتصابی خواستار تعدیل شرایط کار و کاهش ساعات روزانه کار از ۱۰ ساعت به ۸ ساعت بودند که متاسفانه اعتراضات آن‌ها هم بی‌نتیجه بود.
رهبر معظم انقلاب سال گذشته در روز کارگر با اشاره به سال جهش تولید تاکید کردند: حقوق طبیعی نیروی کار باید رعایت شود. یعنی دستمزد عادلانه، پرداخت منظم و بدون تأخیر، ثبات اشتغال یعنی امنیت شغلی، که این یکی از مسائل بسیار مهم است.
مجلس بی‌عدالتی دریافتی حقوق کارگران بازنشسته را حل کرد
در طی چند سال گذشته، حداقل دستمزد سالانه از تورم پیشی گرفت؛ اما خانواده‌های کارگری که حدود ۵۰ درصد از جمعیت کشور را شامل می‌شوند، همچنان مهمترین خواسته آن‌ها افزایش سطح معیشت در کنار امنیت شغلی اعلام می‌شود. در همین راستا تلاش‌های مجلس یازدهم برای افزایش حقوق کارگران تا حدود بسیاری مثمر ثمر واقع شد و با حمایت‌های صورت گرفته شده از طرف فراکسیون کارگری و کمیسیون اجتماعی و جلساتی که نمایندگان تشکل‌های رسمی کارگری در اواخر سال ۹۹ گذاشتند٬ شاهد رشد ۳۹ درصدی حقوق کارگران بودیم.
دکتر محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی بار‌ها در مورد افزایش حقوق کارگران بازنشسته عنوان کرده‌اند: دولت در حالی که حقوق سایر بازنشستگان را افزایش داده، اما حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی را فقط ۱۸ درصد افزایش داده است. مجلس قطعا این بی‌عدالتی را به نفع کارگران حل می‌کند.
در ماراتن افزایش حقوق کارگران چه گذشت؟
اواخر اسفند ماه چانه‌زنی‌ها برای تعیین دستمزد سال ۱۴۰۰ همچون سنوات گذشته از بهمن‌ماه شروع شد و نخستین گام آن تعیین سبد معیشت کارگران بود. با توجه به نرخ تورم بهمن ماه در کمیته٬ دستمزد ۶ میلیون و ۸۹۵ هزار تومان اعلام شد و در روز‌های پایانی سال پرونده دستمزد سال ۱۴۰۰ کارگران با رشد ۳۹ درصدی بسته شد. طبق آن حداقل مزد ۲ میلیون و ۶۵۵ هزار و ۴۹۳ تومان و مجموع دریافتی خانواده ۳.۳ نفری چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعیین شد.
براساس گزارش حداقل دستمزد با مبنای ۳۰ روز ماهیانه ۲ میلیون و ۶۵۵ هزار و ۴۹۲ تومان (روزانه ۸۸ هزار و ۵۱۶ تومان)، بن کارگری ۶۰۰ هزار تومان، حق مسکن ۴۵۰ هزار تومان، حق اولاد برای هر فرزند ۲۶۵ هزار و ۵۴۹ تومان، پایه سنوات به شرط داشتن یک سال سابقه کار ماهیانه ۱۴۰ هزار تومان تعیین شد.
در مورد حق مسکن محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پیشنهاد حق مسکن ۴۵۰ هزار تومانی با قید فوریت تقدیم دولت خواهد شد و با تصویب، افزایش آن اعمال خواهد شد.
روند کار به این صورت است که پیشنهاد افزایش حق مسکن کارگران پس از پیشنهاد توسط شورای عالی کار به هیات وزیران٬ باید در کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شود.
بررسی سنوات گذشته نشان می‌دهد که حق مسکن کارگری از ابتدای انقلاب تاکنون تنها ۶ بار رشد داشت. به این صورت که سال ۹۴ برابر ۲۰ هزار تومان بود که سال بعد آن ۴۰ هزار تومان تصویب شد و در سال ۹۸ از ۴۰ هزار تومان به یکصد هزار تومان افزایش یافت و در دستمزد ۹۹ نیز به ۳۰۰ هزار تومان رسید.
حداقل مزد ۹۹ کارگران نسبت به سال قبل از آن ۲۱ درصد رشد داشت و برابر یک میلیون و ۸۳۵ هزارتومان، بن ماهیانه هر کارگر ۴۰۰ هزار تومان، مبلغ مزد روزانه ۶۱۱ هزار و ۸۰۹ ریال، پایه سنوات ۱۷۵ هزار تومان، افزایش سایر سطوح مزدی ۱۵درصد به اضافه ماهیانه ۹۱ هزار تومان بود.
آخرین خبر از حق مسکن کارگران
آخرین وضعیت حق مسکن کارگران حکایت از این دارد که این مصوبه اکنون در کمیسیون اقتصادی دولت و منتظر تصویب است. با تصویب این مصوبه در کمیسیون اقتصادی دولت، این موضوع برای مطرح شدن و تصمیم گیری نهایی، به هیئت دولت ارجاع می‌شود. تا روز ۳۱فروردین ماه خبری از تصویب مصوبه ” حق مسکن» نبوده است.
مجلس تحت هر شرایطی پشتیبان مردم و کارگران است
علی بابایی کارنامی رئیس فراکسیون کارگری و سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم در گفت و گویی در مورد برنامه و اقدامات مجلس برای حمایت از کارگران می‌گوید: مجلس تحت هرشرایطی پشتیبان مردم و کارگران است. نمایندگان تمام تلاش خود را برای افزایش پایه حقوق کارگران برای سال ۱۴۰۰ داشتند. جلسات و تعاملات خوبی با وزارت کار در این مورد صورت گرفت و در نهایت اتفاق خوبی افتاد. در بحث همسان‌سازی حقوق بازنشستگان که بخش زیادی از آن‌ها کارگران بودند٬ اتفاقات خوبی افتاده است.
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی افزود: در سال جاری حتما از دولت می‌خواهیم بسته‌های حمایتی در نظر بگیرد. ما منتظر هستیم ببینیم دولت چه لایحه‌ای برای مجلس می‌فرستد و اگر دولت لایحه‌ای در خصوص حمایت از اقشار آسیب دیده از کرونا به مجلس نفرستاد، مجلس از اهرم‌های نظارتی خود استفاده خواهد کرد. از طرفی مجلس نیز طرح‌هایی در این زمینه دارد و تا جایی که بتواند حتما اصلاحاتی در قوانین به نفع تولیدکنندگان و کارگران انجام خواهد داد.
توجه مجلس به کارگران فصلی و پیمانی
ولی اسماعیلی نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد شرایط ناخوشایند کارگران فصلی و پیمانی می‌گوید: گروهی از کارگران بیمه نیستند و به صورت پیمانی و فصلی مشغول به کار هستند. در شرایط کرونایی هم بیکار هستند و متاسفانه تحت پوشش بیمه و نهاد خاصی نیستند. این گروه باید به لحاظ معیشتی در این شرایط مورد توجه مسئولان و متولیان امر قرار بگیرند.
نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی می‌افزود: مجلس در تمام ادوار حامی کارگران بوده است. از بحث افزایش حقوق کارگران گرفته تا بحث بیمه کارگران، خوشبختانه امسال افزایش حقوق کارگران با توجه به تورم موجود٬ مورد توجه واقع شد، اما هنوز فاصله زیادی برای رسیدن به نقطه مطلوب داریم.
وی در ادامه تاکید می‌کند: در شرایط کرونایی کارگرانی که تحت بیمه بودند٬ در حال حاضر ثبت نام می‌کنند و مشمول در یافت بیمه بیکاری می‌شوند. اما گروهی از کارگران فصلی و پیمانی هستند که با شیوع بیماری کرونا بیکار شده‌اند و تحت حمایت هیچ نهاد و یا بیمه خاصی نیستند. اگر بتوانیم منابع مالی مشخصی برای این گروه از کارگران در نظر بگیریم بدون شک مورد حمایت قرار خواهند گرفت. مجلس تمام تلاش خود را برای بهبود اقشار ضعیف جامعه بویژه کارگران خواهد داشت.
اسماعیلی در ادامه خاطرنشان می‌کند: حمایت از کارگران فصلی و پیمانی به صورت برنامه در کمیسیون اجتماعی مجلس با حضور سازمان تامین اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا این گروه از کارگران بتوانند بسته معیشتی دریافت کرده و تحت حمایت پوشش بیمه قرار بگیرند.
تلاش مجلس برای افزایش حقوق کارگران متناسب با تورم
علی اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد اقدامات مجلس یازدهم در خصوص حق و حقوق کارگران می‌گوید: سال گذشته افزایش حقوق کارگران متناسب با رشد تورم نبود؛ بر همین اساس نمایندگان مجلس یازدهم تمام تلاش خود را کرده‌اند تا امسال چنین موضوعی را در افزایش حقوق شاهد نباشیم. با تمام تلاش مجلس یازدهم شاهد رشد افزایش حقوق کارگران متناسب با نرخ تورم بوده‌ایم.
نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب، داورزن و ششتمد در مجلس شورای اسلامی می‌افزود: موضوع همسان سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی که عمدتا از گروه کارگران بوده‌اند٬ در دستور کار مجلس قرار گرفت و طی جلساتی که با سازمان تامین اجتماعی داشتیم٬ موضوع همسان‌سازی با در نظر گرفتن منابع مالی آن تعیین شد تا تامین اجتماعی بتواند موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را که عمدتا کارگران هستند٬ اجرایی کند؛ البته با احکام درستی که در اردیبهشت ماه اصلاح شد.
اصلاح ماده ۵ سازمان تامین اجتماعی
رئیس کمیته اشتغال و روابط کار کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید می‌کند: براساس اصلاح ماده ۵ سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت هفت درصد حق بیمه‌شده (از کارگر) و سهم کارفرما از متقاضیان صدور پروانه ساختمانی، متناسب با مجموع حق بیمه وصولی از کارگران و متقاضیان پروانه ساختمانی، کارگران ساختمانی دارای پروانه مهارت مشمول این قانون را بیمه نماید. این اصلاحیه در بیمه کارگران ساختمانی در کمیسیون اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و براساس آن حدود ۴۰۰ هزار نفر از کارگران که کارگران ساختمانی هستند٬ در سال جدید تحت پوشش بیمه سازمان تامین اجتماعی قرار می‌گیرند. در حال حاضر سازمان تامین اجتماعی باید ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار کارگر ساختمانی را تحت پوشش حمایتی خود قرار دهد، ولی در حال حاضر تنها ۸۰۰ هزار کارگر ساختمانی بیمه هستند و حدود ۴۰۰ هزار کارگر ساختمانی هم بیمه می‌شوند. کمیسیون اجتماعی اقدامات آن را انجام داده است و منتظر ارائه به صحن است؛ با تصویب آن تعدادی از کارگران که سال‌های طولانی منتظر هستند از بیمه تامین اجتماعی بهره مند می‌شوند.
وی ادامه داد: دولت بر خلاف مصوبه مجلس طرح معیشت خانوار را اجرایی کرد. براساس این مصوبه دولت موظف بود٬ در حدود ۱۲۰ هزار تومان به دهک‌های ضعیف جامعه یارانه معیشتی بپردازد که متاسفانه با برنامه‌های خود اقدام به پرداخت آن کرده است. بدون شک امسال این موضوع از طرف نمایندگان پیگیری خواهد شد. در غیر اینصورت مصوبه جدید دیگری از طرف مجلس ارائه می‌شود.
عنابستانی در ادامه خاطرنشان می‌کند: بخشی از نیرو‌های بدنه کارمندی دولت کارگرانی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند. علاوه بر این گروهی از کارگران به صورت فصلی و پیمانی فعالیت می‌کنند و در نظام‌های مختلف دنیا برای این گروه از کارگران تدابیری خاصی سنجیده شده و حمایت‌های خاصی صورت می‌گیرد که در ساختار نظام تامین اجتماعی دنبال راهکار و چاره‌ای برای آن هستیم تا برای این گروه از کارگران در شرایط کرونایی تدابیری اندیشیده شود.
کلام پایانی؛ معیشت شکننده کارگران در شرایط تورم افسارگسیخته و شیوع کرونا؛ بیش از پیش دستخوش آسیب است. در این میان زندگی محقر این اقشار زیر سایه تصمیمات متعدد بدون نتیجه روی خوش نخواهد دید. در شرایط فعلی تنها صدور طرح و مصوبه نمی‌تواند راهگشای آن‌ها باشد و بنظر می‌رسد شرایط نابسامان فعلی آن‌ها نیازمند اقدامی عاجل با قابلیت‌های اجرایی صد در صدی باشد.