ترفندهایی برای افزایش ماندگاری مواد غذایی
- نمناک نوشت: بسیاری از ما هر روز به خرید می‌رویم و پس از خریدن اقلام مورد نیازمان تنها آن‌ها را در یخچال و فریزر قرار می‌دهیم و تصور می‌کنیم که نگهداری از خوراکی‌ها تنها در قرار دادن مواد غذایی در یخچال و فریزر خلاصه می‌شود، اما اینطور نیست.
برای اینکه هر روزه حجم بالایی ازخوارکی‌ها فاسد نشده و دور ریخته نشوند، باید راه‌های نگهداری صحیح برخی از این مواد را بیاموزید و به شیوه یخزدایی، تاریخ مصرف، بهترین زمان مصرف و... که موجب استفاده بهینه می‌شود، دقت کنید.
برخی از مواد غذایی را در فریزر قرار دهید:
فریز کردن یکی از راه‌ها برای نگهداری مواد غذایی است، اما باید بدانید که کدام یک از مواد غذایی قابلیت فریز شدن دارند و این مواد را چه مدت می‌توانید درون فریزر نگهداری کنید.
انواع گوشت را می‌توان در فریزر برای طولانی مدت نگهداری کرد، گوشت‌ها در یخچال خیلی زود فاسد می‌شوند.
مدت نگهداری گوشت گوسفند در فریزر ۹ ماه، گوشت گوساله بین ۴ تا ۶ ماه، گوشت مرغ و بوقلمون یکسال، جگر، دل، زبان، قلوه چهار ماه، ماهی‌های کم چرب ۶ ماه و ماهی‌های پرچرب ۳ ماه و میگو هم تا ۶ ماه در فریزر سالم می‌مانند. این مدت با توجه به خام یا پخته بودن گوشت فرق می‌کند.
بهترین روش فریز کردن سبزیجات تازه، بلانچ یا نیم پز کردن آن‌ها است. سبزیجات برگی مانند کاهو و کلم، گوجه فرنگی و محصولات دیگری که حجم زیادی آب دارند، به خوبی منجمد نمی‌شوند.
برای فریز کردن مواد غذایی از ظروف نگهدارنده درب دار پلاستیکی یا کیسه فریزر استفاده کنید. مواد غذایی را در اندازه‌های کوچک‌تر درون فریزر قرار دهید تا سرعت یخ زدایی افزایش یابد و از هدر رفت و دور ریز ماده غذایی هم جلوگیری شود.
لبنیات را منجمد کنید:
برای نگهداری طولانی مدت فرآورده‌های لبنی می‌توانید آن‌ها را در فریزر قرار دهید تا منجمد شوند. پنیر، کره، شیر، خامه و ماست (البته آن دسته از لبنیات تاریخ دار) را می‌توان منجمد و تا قبل از فرا رسیدن تاریخ انقضا استفاده کرد.
پنیر‌های نسبتا خشک را می‌توان تا ۶ ماه در فریزر نگه داشت، اما بافت پنیر‌های مرطوب پس از انجماد تغییر می‌کند.
شیر پاستوریزه، استرلیزه و هموژنیزه را می‌توان تا ۶ ماه در فریزر قرار داد، اما پس از انجماد زدایی برای حل شدن چربی‌های ته نشین شده شیر باید خوب تکان دهید.
کره را نیز می‌توان تا ۶ ماه منجمد نگه داشت.
ماست را می‌توان طولانی مدت در فریزر نگه داشت، اما بافت ماست پس از انجماد زدایی تغییر کرده و دون دون و آبکی می‌شود.
خامه را نیز می‌توان در فریزر قرار داد، اما پس از انجماد زدایی بافت آن تغییر می‌کند.
میوه و سبزیجات را به طریقه زیر نگهداری کنید:
زمان نگهداری میوه‌ها و سبزیجات مختلف با توجه به نوع آن‌ها متفاوت است. شاید به نظر شما ایده آل‌ترین مکان برای نگهداری میوه‌ها یخچال باشد، اما برخی از میوه‌ها مثل موز، آناناس، انبه، خربزه و برخی مرکبات به سرما حساس هستند پس بهترین مکان برای نگهداری این میوه‌ها مکانی خشک، خنک و به دور از نور آفتاب است.
میوه‌هایی مثل توت فرنگی، انگور و هلو را باید در فضای خنک یخچال نگه داشت. برخی میوه‌ها مانند هلو، توت فرنگی و انگور و... خیلی سریع خراب و فاسد می‌شوند به همین دلیل یا باید آن‌ها را طی ۳ تا ۴ روز مصرف کرد یا فورا آن‌ها را به شکل مربا درآورد یا فریز کرد.
برخی میوه‌ها مانند آلو، گوجه فرنگی، کاهو و خیار نیز به مدت یک هفته در یخچال تازه می‌مانند. سیب نیز در یخچال مدت طولانی قابلیت نگهداری دارد. توصیه می‌شود میوه‌های بادوامی مثل سیب، گلابی، خیار یا مرکبات بخرید یا اگر قصد مصرف دیگر انواع میوه را دارید آن را به مقدار زیاد خریداری نکرده و به اندازه مصرف ۲ تا ۳ روز از آن تهیه کنید.
برخی میوه‌ها گازی به نام اتیلن آزاد می‌کنند که می‌تواند سبب رسیدن سریع میوه‌های دیگر و در نتیجه کاهش زمان نگهداری و مصرف آن‌ها شود پس برای طولانی‌تر کردن مدت نگهداری میوه ها، آن‌ها را جدا از هم بگذارید.
میوه‌ها را برحسب درجه رسیدگی و سفتی یا نرمی آن‌ها دست چین کنید و بعد در ظرفی آن‌ها را به کمک برگه‌های کاغذ جدا از هم بچینید تا اگر یک میوه دچار کپک یا پوسیدگی شد فساد را به میوه دیگر منتقل نکند.
سبزیجاتی مانند چغندر، کرفس و کلم را می‌توان ۲ تا ۳ هفته در یخچال نگه داشت. سبزیجات برگ دار را نباید بیش از یک یا ۲ روز در یخچال نگهداری کرد. خیار و گوجه فرنگی بیش از یک تا ۲ هفته در یخچال نگهداری نشود. بادمجان، کدو سبز و خیار را باید در یخچال و دور از گوجه فرنگی نگهداری کرد. هویج و کلم بروکلی بیش از ۳ تا ۵ روز نگهداری نشوند.
باقیمانده غذا‌ها را در یخچال نگهداری کنید:
اگر غذایی که برای شام یا ناهار پخته اید، اضافه آمد، باقیمانده غذا را در فضای آشپزخانه رها نکنید. بهتر است برای تسریع در روند خنک شدن غذا و کاهش تکثیر باکتری ها، غذا‌ها در چند ظرف با قطر حدود ۵ سانتی متر ریخته و در یخچال بگذارید.
هرگز باقیمانده غذا‌ها را بیشتر ۲ ساعت در فضای آشپزخانه قرار ندهید، این مدت در تابستان به ۱ ساعت کاهش می‌یابد. هرقدر که مدت زمانِ ماندنِ مواد غذایی در دمای اتاق بیشتر شود، احتمال رشد باکتری‌ها هم زیادتر خواهد شد.
حتما غذا‌ها را خیلی زود مصرف کنید، زیرا بیش از ۲ تا ۳ روز قابل نگهداری نیست. مواد باقیمانده را بعد از خارج کردن از یخچال در دمای ۱۶۵ درجه فارنهایت گرم کنید. باقیمانده برخی از غذا‌ها را می‌توانید در فریزر نگهداری کنید. فریزر مدت زمان سالم ماندن را افزایش می‌دهد.
از شیوه صحیح انجماد زدایی استفاده کنید:
برای انجماد زدایی خوراکی ها، آن‌ها را در دمای گرم محیط قرار ندهید، زیرا باکتری‌ها از دمای ۵ درجه سانتی گراد شروع به رشد و تکثیر می‌کنند. برای انجماد زدایی خوراکی‌ها قرار دادن آن‌ها در یخچال است، اما باز شدن یخ خوراکی‌ها در یخچال ممکن است زمان بر باشد.
اگر برای یخ زدایی خوراکی‌ها عجله دارید، مایکروویو جایگزین مناسبی است، اما توجه نمایید ماده غذایی قابلیت استفاده در مایکروویو را داشته باشد و شیوه صحیح این دستگاه انتخاب شود.
برای انجماد زدایی مواد غذایی دارای بسته بندی‌های بدون منفذ می‌توان آن‌ها را در ظرف آب کمتر از ۲۱ درجه سانتی گراد به مدت حداکثر ۲ ساعت قرار داد و آب را باید هر نیم ساعت عوض نمود.
نکته بسیار مهم: بعد از انجماد زدایی هرگز باقیمانده مواد غذایی را داخل فریزر قرار ندهید تا مجدد یخ ببندد.
به تاریخ انقضا مواد غذایی توجه نمایید:
زمانی که به خرید می‌روید حتما به تاریخ انقضا مواد غذایی توجه نمایید. روی بسیاری از مواد غذایی تاریخ انقضا ماده غذایی و تاریخ بهترین زمان مصرف ذکر شده است. توجه به تاریخ انقضا به شما کمک می‌کند تا دریابید تا چه زمانی می‌توانید از ماده غذایی مورد نظر استفاده کنید، زیرا پس از اتمام تاریخ انقضا ماده غذایی باید بیرون ریخته شود و مصرف آن برای سلامتی مضر است.
زمان مصرف بهینه نیز نشان می‌دهد ماده غذایی پس از آن تاریخ کیفیت تغذیه‌ای را از دست می‌دهد، اما مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند.