راهاندازی کلینیک داوری صنعت در سراسر ایران/ خودتحریمی؛ بلای جان تولید/ فریاد جامعه صنعتی با پشتوانه امنیتزایی قوه قضائیه بلند شده و نسبت به اشتباهات حرف دارد/ کاهش ضریب بیکاری با همکاری دستگاه قضا/ سهم صفر کارگران از ارز ۴۲۰۰ تومانی!
- وحید عظیمنیا و سپیده پوردشت - با همان لهجهٔ شیرینِ خطهٔ صنعتی اصفهان گفت «دکتر نیستم، مهندسم»؛ که نشانگر تعصب و تعهد به حوزه تولید بود؛ تولیدی که معتقدیم قائمه اقتصاد کشور است.
چرخاندن چرخ اقتصاد نه در گرو به انتظار بیگانه نشستن بلکه توجه به نیروی کار است چه آنکه به فرموده ناخدای باخدای انقلاب، اگر یک کشور مایل است اقتصاد پیشرفته، مستقلّ و رونق اقتصادی بهمعنای واقعی داشته باشد، باید به قشر کارگر اهمّیّت بدهد؛ چرا که کارگر، ستون فقرات اقتصاد تولیدی و کاری در کشور است.
کارگران زحمتکش این مرز و بوم به اقدامات عملی فراتر از تعیین مناسبتهای آبکی تقویمی نیاز دارند تا بلکه اندکی پینههای دست و زخم دلشان التیام یابد. ۱۱ اردیبهشت روز به اصطلاح کارگر، بهانه خوبی بود تا با عبدالوهاب سهلآبادی رئیس خانه «صنعت، معدن و تجارت» به گفتوگو بنشینیم و از حدود ۹۰ هزار واحد تولیدی این مُلک و مملکت گپ بزنیم؛ از پشتیبانی نکردنهای قوه مجریه و مانعزداییهای قوه قضائیه.
کارگران؛ سنگرنشینان جبهه اقتصاد
میزان: بدواً از اینکه وقت خودتان را در اختیار قرار دادید، سپاسگزارم. همین ابتدا بفرمایید خانه «صنعت، معدن و تجارت» چه جایگاه و کار ویژهای در اقتصاد ایران دارد؟
سهلآبادی: بسم الله الرحمن الرحیم. متقابلاً خدمت شما در و همه کاگران و صنعت گران، معدن کاران و فعالان اقتصادی که به راستی سنگرنشینان جبهه اقتصاد کشور هستند، سلام عرض میکنم و آرزوی قبولی طاعات و عبادات دارم.
همان طور که مستحضرید خانه صنعت و معدن تنها تشکل تخصصی در حوزه صنعت و معدن است و شکل گیری این تشکل به صورتی است که جامعه صنعتی و معدنی کاملاً در آن دخیل هستند.صنعتگران و معدنکاران با رستههای مختلف صنعتی و تولیدی در استانهای مختلف دور هم جمع میشوند و انجمنهای همگن تخصصی ایجاد میکنند و وقتی تعداد این انجمنها در استانها به حد کفایت به جهت مجموعه صنایعشان رسید، آن استان میتواند خانه صنعت و معدن داشته باشد که ما امروز خوشبختانه در ۲۹ استان کشورمان خانه صنعت و معدن داریم.
خانه صمت؛ تشکل برآمده از دل صنعت
میزان: آن دو استانی که خانه «صنعت، معدن و تجارت» ندارند، کدام استانها هستند؟
سهلآبادی: این دو استانمان ضعیف است، استان ایلام و خراسان جنوبی که در این دو استان شعبه نمایندگی داریم.
خانه صنعت و معدن استانها با هم، خانه صنعت و معدن کشور را تشکیل میدهند لذا خانه صنعت و معدن کشور تشکلی است که از دل صنایع کشور شکل گرفته و هر سه سال یکبار انتخاباتی دارد که این انتخابات و این تشکلها مجموعاً تحت نظارت کمیسیون نظارت بر انجمنهای صنفی و خانهها در وزارت صمت و با مسئولیت وزیر صنایع است.
روندی که درباره آن صحبت شد نشان میدهد که خانههای صنعت و معدن از دل جامعه صنعتی و معدنی کشور است و خوشبختانه، چون این خانهها تمام هیئت مدیرهها و مسئولین انجمنهایش منتخب خود تولیدکنندگان هستند به کلیه مسائل مربوط به آن صنعت و آن استان اشراف دارند.
خوشبختانه در سالهای اخیر نیز کارهای بسیار خوبی هم صورت گرفت، تفویض اختیارهایی که از طریق وزارت صمت به خانهها واگذار شد و بالاخره کم و بیش توانستیم این تفویض اختیارها را پیگیری کنیم.
فعالیت حدود حدود ۹۰ هزار واحد تولیدی در کشور
میزان: چه تعداد صنف، نفر، شغل و یا خانواده با خانه صمت مرتبط هستند؟
سهلآبادی: امروز در کل کشور حدود ۹۰ هزار کارخانه داریم.
میزان: همه فعال هستند؟
سهلآبادی: الحمدلله فعال هستند. البته مستحضرید که در استانهایی مثل تهران، البرز، مرکزی و اصفهان تعداد کارخانهها خیلی بیشتر است، مثلا در اصفهان نزدیک به ۸ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی وجود دارد که این رقم نشان میدهد یک دهم واحدهای صنعتی کشور در این استان قرار دارد.
تعداد همگنهای صنعتی هم در این استان بیشتر است و ما حدود ۲۴ همگن صنعتی در اصفهان داریم که ممکن است این تعداد در استان دیگری کمتر باشد، ولی به نسبت، تمام صنایع تحت پوشش همگنهای خاص خود قرار دارند؛ مثلا در بحث مصالح ساختمانی، تولید کنندگان مختلف این مصالح اعم از آجر، سفال، شن و ماسه، گچ و آهن هر کدام یک انجمن دارند که ما به آنها همگن صنعتی میگوییم.
خوشبختانه منهای دو استان که نتوانستیم فعالیت خانه صنعت و معدن را به جهت اینکه تعداد صنایع شان کم است داشته باشیم، مابقی استانها هم انتخابات شان به روز است و هم اینکه دخالت مستقیم در سیاست گذاری خانهها دارند.
میزان: بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی پایه اقتصاد ما از سه ضلع تعاونی، خصوصی و دولتی تشکیل شده است، اما تشکل خانه صنعت و معدن ویژگی خاصی دارد، بدنه آن خصوصی ولی نظارت بر آن دولتی است
سهلآبادی: بله
عارضهیابی تولید؛ کارویژه خانه صمت
میزان: افرادی که عضو خانه صمت هستند چه تسهیلات و یا امتیازی نصیبشان میشود؟
میزان: یعنی مهمترین کاری که خانه صنعت و معدن کرده این است که تصمیمات در اتاقهای دربسته گرفته نشود
علاوه بر این، خانههای صنعت و معدن پیشنهادات زیادی به مرکز پژوهشهای مجلس، وزرای کار، اقتصاد و صنعت ارائه کردند. استحضار دارید خیلی از فعالان صنعتی ما در سالهای گذشته گرفتاریهای زیادی داشتند، اما به حمدالله امروز این گرفتاریها خیلی کم شده است.
برای پیدا کردن این واحدها هم از اداره برق و تأمین اجتماعی کمک میگیریم به این شکل که از میزان مصرف برق و تعداد بیمه شدگان آن واحد تولیدی متوجه میشویم که کدام واحد تولیدی فعال نیست سپس فعالان صنعتی موفق افتخاراً به واحدهای صنعتی که دچار مشکل هستند راهنمایی و مشاوره میدهند که به لطف خدا خیلی از واحدهای صنعتی امروز از خیل مشکلات رهایی پیدا کردند.
همچنین ما توانستیم با اصرار و پیگیریهای زیاد در تمام هیئت مدیرههای شهرکهای صنعتی یک نماینده از خانه صنعت و معدن داشته باشیم و این کار بزرگی بود.
فعالیت ۳۰ درصد ۹۰ هزار واحد تولیدی کشور در سال ۹۸
میزان: از ۹۰ هزار واحد صنعتی چه تعداد راکد یا نیمه فعال است؟
سهلآبادی: میتوانم بگویم که در سال ۹۸ حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از واحدهای صنعتی ما فعال بودند.
میزان: با تمام ظرفیت کار میکردند؟
سهلآبادی: ۳۰ درصد با تمام ظرفیت کار میکردند، اما به لطف خدا در سال ۹۹ این تعداد رشد چشمگیری داشت. مصرف برق جامعه صنعتی ما در سال ۹۹ رشد خیلی چشمگیری داشته که این نشانده فعالیت زیاد این واحدها بوده است.
میزان: پس یکی از شاخصها در ارزیابی میزان فعالیت واحدهای صنعتی، میزان مصرف برق است؟
سهلآبادی: بله. این موضوع یکی از شاخصهاست، تعداد بیمه شدگان و حمل و نقل جادهای نیز از دیگر شاخصهایی است که گواه این ادعاست. یک روزی ما فقط از بنادر به کشور بار داشتیم، اما امروز همه استانهای ما به یکدیگر و به بنادر حملونقل دارند، این موضوع مشخص میکند که واحدهای تولیدی فعالاند و به لطف خدا تولیدات در کشور ارزش مصرفی پیدا کرده است.
یک زمان فریاد میزدیم تا مردم از تولیدات داخلی استفاده کنند، اما امروز نیازی به این کار نیست و کیفیت تولید در کشور هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی به حدی رشد کرده که افراد خود به استقبال استفاده از کالاهای تولید داخل میروند. در ابتدای سال ۹۹ در شرایط کرونا، خیلی از کشورهای ثروتمند صنعتی دچار مشکل شدند، ولی کمتر فروشگاه ما بود که خالی از کالا شد و یا اصلاً نشد که این نشانده رشد چرخه صنعتی ماست.
بحث دیگری که باید در حوزه تولید به آن اشاره کنیم بحث روی آوری به مسائل دانش بنیانی است. روزهای اول درگیری با بیماری هولناک کرونا، یک ماسک ساده در کشور کمبود پیدا کرد، اما تولید کنندگان با سرعت قابل توجهی نیازهای جامعه بهداشتی و پزشکی کشور و مردم را رفع کردند.
میزان: مستحضر هستید که قوه قضائیه در دوران تحول، در قبال تولید، رهیافت حمایتی دارد و در این راستا از ظرفیتهای قانونی برای رونق تولید بهره میبرد مایلم به این نکته بپردازیم که دستگاه قضا چه نقش پررنگ در جهش تولید داشته و راهگشا بوده است؟
سهلآبادی: خیلی از گرفتاریهای جامعه صنعتی گرفتاریهایی است که به ناحق برای آنها پیش آمده است زمانی که صنعتگری میخواست دیونش را با بانک محاسبه کند هیچ امنیتی نداشت. نمیشود که ما به اقتصاد مقاومتی برسیم، جهش تولید داشته باشیم و بخواهیم تغییر کنیم، ولی پشتوانه قضایی نداشته باشیم لذا این نیاز احساس شد که قوه قضاییه باید به کمک تولید بیاید لذا ورود قوه قضاییه به کنار جامعه صنعتی و معدنی یکی از اتفاقات مهم بوده است.
ستادهای تسهیل با حضور و همراهی قوه قضاییه قوت گرفت. خیلی از مصوبات ستادهای تسهیل توسط بانکها اجرایی نمیشد، اما امروز نمایندگان قوه قضاییه در ستادهای رفع موانع تولید و ستادهای تسهیل حضور مستقیم. دارند.
میزان: اینکه خبر خیلی امیدوار کنندهای است
سهلآبادی: بله. بحمدالله به واسطه امنیتی که جامعه صنعتی پیدا کرد و متوجه شد که پشتوانهای به عنوان قوه قضاییه دارد و دادستانی و دادگستری یک استان همراهش است فریادش بلند شده و نسبت به اشتباهات حرف دارد. هیچ تولید کنندهای نمیخواهد حق کسی را بخورد، چند کارخانهای هم که در سطح کشور با کارگران خود دچار مشکل شدند همانهایی بودند که به اشتباه واگذار شده بودند والا امروز با شرایط کرونا کمتر کارگری را میتوانید سراغ بگیرید که کارفرما کنار او نمانده باشد.
میزان: این اخبار برای جامعه کارگری هم امیدوار کننده است
سهلآبادی: بله. با توجه به اینکه در آستانه روز کارگر قرار داریم به این جامعه بسیار مظلوم، محجوب و کاری عرض تبریک و تشکر دارم. ما شریفترین کارگرها را داریم. آنها برخی اوقات به خاطر اشتباهاتی که مثلاً تأمین اجتماعی مرتکب میشود دچار آسیب میشوند؛ سازمان تأمین اجتماعی به جای حمایت از تولید و کارگر با عدم تمدید و یا تعویض دفترچه تأمین خدمات بیمهای کارگرانی که کارفرمای آنها بدهکار است بیشترین ضربه را به روحیه این کارگران وارد میکند در حال یکه طبق قانون این کار خلاف است و اینجا بود که قوه قضاییه اعلام کرد اجازه نمیدهد سازمان تأمین اجتماعی هم جریمه بگیرد و هم دفترچه تأمین اجتماعی کارگر را تمدید نکند، این اتفاق برای مجموعه کارفرمایی خیلی حائز اهمیت بود و امروز شما به ندرت میشنوید که کارگر و کارفرما دچار مشکل شوند.
میزان: بنابراین حمایت از تولید به منزله حمایت از کارگر است
سهلآبادی: حمایت از تولید حمایت از مردم، کارگر و کارفرماست؛ در شرایطی که دولت به دنبال افزایش تولید و رونق آن است کارگران ما باید از لحاظ روحی، روانی و معیشتی تأمین باشند.
دلم نمیخواهد که مخاطبان شما احساس کنند که چون با میزان مصاحبه میکنم این حرفها را میزنم اما به جامعه همکار و مردم عرض میکنم که کارخانهای که نصف بیشتر سال را تعطیل بوده و حقوق معوقه چند ماهه داشته، امروز کار میکند و حقوقش به روز است و همان مدیریت و همان سرمایه گذار آن را به اینجا رسانده و این اتفاق به پشتوانه امنیت و رفع موانع تولید افتاده است.
میزان: در رابطه با بحث تشکیل کلینیک داوری خانه صمت توضیح بفرمائید، با تشکیل این کلینیک بناست که چه اتفاقی بیفتد و همکاری قوه و خانه قرار است که چطور شکل بگیرد؟
سهلآبادی: جامعهای که ما نمایندگی آن را داریم جامعهای است که در ارتباط با مسائل خود مشکلات خاصی دارد که برای حل آن نیاز به حکمیت و داوری افراد منصف و متخصص دارد. بدون تردید فعالیت صنعتگران و معدنکاران در جامعه صنعتی با بروز اختلافاتی همراه خواهد بود که این امر ضرورت ایجاد مرکزی برای حل و فصل چنین اختلافاتی را نشان میدهد.
قرار است این کلینیک در همه استانها دایر شود البته در استانهای صنعتی تعداد آنها بیشتر هم خواهد بود قرار شده که اعضای آن هم متشکل از یک نماینده از جامعه صنعتی، یک قاضی بازنشسته در استان با پیشنهاد ما و یک نفر از حوزه دانشگاه باشد.
میزان: پس وظیفه این کلینیک حل دعاوی و اختلافات جامعه صنعتی است
سهلآبادی: بله و اینکه قبل از تنظیم هر قراردادی، آن هیئت را به عنوان حکمیت قبول کنند تا در صورت بروز مشکل از حضور در دادگاه بی نیاز شوند.
میزان: هر استانی که بخواهد میتواند این داوری را تشکیل دهد؟
سهلآبادی: خیلی از استانها تشکیل دادهاند. در اکثر استان ها، شالوده اصلی ریخته شده و نفرات این هیئتها هم معرفی شده اند که امیدوارم به زودی اجرایی و شروع به کار کنند.
سهلآبادی: خوشبختانه ما به دنبال این برآمدیم که شرایط ایمنی را برای واحدهای صنعتی مهیا کنیم، در سال ۹۹ کارخانههای بزرگی که کارگران بیشتری داشتند خیلی کمتر آسیب دیدند که این امر نشان میدهد تولیدکنندگان به جهت حفظ سلامتی پرسنلشان و عدم وقفه در فعالیت واحد صنعتی خود، پروتکلهای بهداشتی را بیشتر رعایت کردند.
کرونا بیشتر به جامعه توزیع و خدمات ما اعم از بازار، گردشگری، هتلها، مسافرخانهها، اغذیه فروشیها، رستورانها، تالارهای پذیرایی و حمل و نقل آسیب رسانده و کمتر شنیدیم که ارگانی به آنها کمک کرده باشد لذا به کارگران این صنوف خیلی بیشتر از کارگران تولید ضربه وارد شده است.
میزان: یکی از موضوعات مهمی که معالأسف کمتر مورد توجه جامعه قرار میگیرد ظرفیت معادنی کشور است. مایلم صریح بفرمایید در معادن کشور چه خبر است؟
رئیس جمهور اخیراً در یک سخنرانی بدون مطالعه گفتند معادنی که نیمه کاره ماندهاند را به افراد دیگری بدهیم، مگر میشود افرادی که در معادن سرمایه گذاری کردهاند، ساختمان ساخته و تجهیزات وارد کردهاند، اما به دلیل اینکه ماشین آلات دچار مشکل شده و در حال حاضر حتی ماشین آلات دست دوم هم با چندین میلیارد تومان باید تهیه شود آن هم در سالی که بانکها کوچکترین تسهیلاتی نمیدهند، معادن را از دست افراد بگیریم و به دیگری بدهیم، معدنی که مشکل داشته باشد حتی اگر به افراد جدید هم واگذار شود مشکل حل نخواهد شد.
در حال حاضر هم بانکها محل کار و معدن را به عنوان وثیقه وام قبول نمیکنند بنابراین حتی اگر بهره بردار معدن هم عوض شود، باز مشکلی حل نخواهد شد لذا باید مسائل را ریشهای حل کرد. دولت برای بهره برداران معدن یکباره حق مالکیت و حق دولتی معادن را ۳۰۰ درصد افزایش داده در حالی که برای ماشین آلات معدنی هیچگونه تسهیلاتی پرداخت نمیکند و اکثر ماشین آلات معدنی فرسوده هستند.
اکثر معادن دور از شهرها، در عمق جاده، دل کوهها و کنار روستاهای بسیار کوچک هستند که طبق قانون باید ۱۵ درصد از حقوق دولتی معادن که به خزانه واریز میشود جهت رفاه مردم آن منطقه صرف شود، اما این اتفاق نمیافتد و روستا نشینی که سالهاست کامیونهای معدن از کنار او تردد میکنند، ولی هنوز راه و آب ندارد مانع کار معدن میشود.
میزان: دیدگاهی منفی نسبت به معادن وجود دارد، این انگاره در ذهن مردم شکل گرفته که معادن خدادادی است، اما دست مافیاست پاسخ شما به این شبهه چیست؟
میزان: رویکرد خانه صمت نسبت به معادن چیست؟
سهلآبادی: ما امروز یک بخش معدنی داریم و معاونت معدنی خاصی را هم پیشنهاد دادیم، اما متأسفانه اتاق [بازرگانی] انجمنی تحت عنوان خانه معدن ایجاد کرده، هر تشکلی میتواند مثبت باشد، اما شاید با این کار موازی کاریهایی صورت بگیرد.
میزان: اگر در پایان بحثی مد نظرتان است بفرمائید
سهلآبادی: مجدد روز کارگر را به همکاران، کارفرمایان، تولیدکنندگان، صنعتگران و معدن کاران تبریک عرض میکنم و درخواستم از مسئولین این است که توجه بیشتری به کارگران داشته باشند و دست مهربانشان بر سر کارگران باشد تا خدایی نکرده کارگری احساس نکند که حامی ندارد.