آیا بورس در کنترل تورم موفق بوده است؟
- باشگاه خبرنگاران نوشت: با توجه به صحبت‌های دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس مبنی بر اینکه، بازار سرمایه، کشور را از افتادن در یک تورم سنگین نجات داده و همین چند روز پیش تورم توسط رئیس مرکز آمار برای فروردین ماه ۴۹.۵ درصد عنوان شد.
حال با توجه به وضعیت تورم کشور و وضعیت بازار سرمایه از کارشناسان در رابطه با این موضوع که آیا واقعا بازار سرمایه در کنترل تورم موفق بوده است سوالاتی پرسیده ایم.
پول از بورس به تولید برود، تورم کنترل می‌شود
فردین آقا بزرگی کارشناس بازارسرمایه، در رابطه با این پرسش که نقش بازار سرمایه در کنترل تورم به چه شکل است و آیا در این زمینه موفق عمل کرده است؟ اظهار کرد: تعریف تورم یعنی نقدینگی در صورت کسر و تولید ناخالص ملی یا به عبارتی رشد تولید ناخالص در مخرج کسر هر میزان نقدینگی نسبت به تولید ناخالص ملی افزایش داشته باشد تورم پدید می‌آید به طور کل یعنی پول اضافه‌ای که به ازای آن خدمات و تولیدی وجود نداشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: نقش اساسی بازار سرمایه تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی است، نقدینگی مورد نیاز بنگاه‌ها می‌تواند از طریق بازار سرمایه برای تولید جذب شود، هر چقدر با یک سیاست انقباضی نقدینگی در جریان را بتوانیم به صورت اصولی و بر پایه قواعد خاص مستقیم جذب تولید و صنعت نمایم این به منزله کاهش حجم نقدینگی در مقایسه با تولید محسوب می‌شود و در حقیقت به صورت ساختاری به کاهش تورم کمک خواهد کرد. البته به شرط آن که نقدینگی از کانال‌های خاص صرفا در جهت تامین نقدینگی بنگاه‌ها صورت بگیرد.
آقابزرگی در ادامه بیان کرد: بورس ما در سال ۹۹ این حالت را نداشته است و معاملات در بازار ثانویه حتی می‌تواند نتیجه عکس را برای کشوربه همراه داشته باشد، یعنی تبادل اوراق بهادار به ترتیبی که در مقایسه با ظرفیت تولید در کشور توانمندی و بنیه مالی اشخاص را افزایش دهد، بدون تناسب با سطح قدرت تولید که خود این موضوع تورم زا خواهد بود.
بازار سرمایه تیغی دو لبه برای تورم!
او در ادامه گفت: تاکید می‌شود که در بازار اولیه اگر عایدی تولید و صنعت شود در این صورت نقش بازار سرمایه در کاهش تورم موفقیت آمیز خواهد بود، اما همین بازار سرمایه اگر بیش از اندازه متمرکز در معاملات بازار ثانویه باشد می‌تواند تورم را تشدید کند.
آقا بزرگی در ادامه بیان کرد: در سال ۱۳۹۹ بازار سرمایه در کنترل تورم موفق نبوده است، حجم معاملات بازار اولیه و بازار ثانویه را اگر از ده سال گذشته بررسی کنیم این تناسب در سال ۹۹ به شدت بهم خورده است یعنی بازار ثانویه به حدی افزایش یافته است که صرفا برای حفظ ارزش پول مردم روی به خرید اوراق بهادار آورده اند و با قیمت بالاتری به شخص دیگری فروخته اند البته افراد زیادی نیز متضرر شده اند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: این فرآیند کمکی به تولید و تامین مالی بنگاه‌ها نمی‌کند، در کشور ما در سال ۹۹ این عملیات به طور موفق آمیز انجام نشد و بازار سرمایه کم‌ترین نقش را داشته و در حقیقت این جریان تامین نقدینگی با محوریت دولت از طریق انتشار اوراق و یا سایر اوراق بهادار دولت کسری بودجه خود را تامین کرده است و این تامین کسری بودجه از بازار سرمایه خود باعث افزایش تورم می‌شود، یعنی به جای پرداختن به کنترل و انظباط مالی در بدنه دولت به انتشار اوراق برای کسری بودجه روی آورده اند وخود این موضوع تورم زا است.
رشد بازار سرمایه انتظارات تورمی را افزایش می‌دهد
کوروش آسایش کارشناس بازار سرمایه، در رابطه با نقش بازار سرمایه در کنترل تورم اظهار کرد: دولت و بانک مرکزی برای کنترل تورم سیاست‌های انقباضی خاص خود را دنبال می‌کند و این سیاست‌ها خود ابزار‌های مختلفی دارند، بازار سرمایه در این چند سال اخیر نتوانسته در کنترل تورم به درستی نقش آفرینی کند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: بازار سرمایه با رشد خود انتظارات تورمی نیز ایجاد کرده است، دولت از رشد بازار سرمایه از سال ۹۷ تا سال ۹۹ مقداری استفاده کرد و توانست در بحث کنترل تورم تاثیر گذار باشد، زیرا با تبلیغاتی که صورت گرفت بخش زیادی از نقدینگی جذب بازار شد و فروش سهام دولتی سبب جذب بخشی دیگری از نقدینگی به بازار سرمایه شد و در کل بخشی از نقدینگی که در دست افراد جامعه در جریان بود وارد بازار سرمایه شد؛ در مرداد بخشی از نقدینگی با توجه به ریزش بازار از بین رفت و این موضوع خود به تورم کمک کرده است.
آسایش در ادامه افزود: در کل زمانی که بازار سرمایه رشد داشته باشد انتظارات تورمی افزایش خواهد یافت و نمی‌توان این موضوع را بیان کرد که بازار سرمایه درکنترل تورم موفق بوده است.
در پایان می‌توان این گونه مطرح کرد که بازار سرمایه با استفاده از اصول خاص می‌تواند در کنترل تورم موفقیت آمیز عمل کند، اما با توجه به عملکرد‌ها و شرایط بازار در سال ۹۹ متاسفانه خود بازار سرمایه نیز به تورم دامن زده است.