«رویای سهراب»؛ راویتی از زوایای پنهان زندگی سهراب سپهری

_ روزنامه وطن امروز نوشت: یکم اردیبهشت‌ماه سالروز درگذشت سهراب سپهری، شاعر، نویسنده و نقاش مشهور است که در کاشان متولد شد و همیشه طرفداران بسیاری داشته است. سهراب در یک خانواده فرهیخته و هنرمند متولد شد، به همین دلیل از کودکی با هنر عجین بود. بدون شک سهراب سپهری یکی از مهم‌ترین شاعران و نویسندگان معاصر است که علاوه بر شاعری و نویسندگی، در نقاشی هم مهارت ویژه‌ای داشت. این هنرمند کاشانی، اشعار بسیار زیبایی سروده و آثار بسیار شگرف و پرمعنایی از او به یادگار مانده است.

 

سهراب هنرمندی جست‌وجوگر، پرتلاش، فروتن، کمال‌طلب، تنها و ساکت بود، به این معنی که ساعت‌ها ساکت در جمعی می‌نشست و به فکر فرو می‌رفت. او بسیار انسان‌دوست بود و با خانواده، دوستان و آشنایان بسیار متواضع و بزرگوارانه رفتار می‌کرد. شعر و نقاشی ۲ عنصر جدانشدنی از زندگی سهراب بود و تا پایان زندگی، او را همراهی می‌کرد به طوری که سهراب در طول زندگی خود ضمن پرداختن به شاعری به عنوان دغدغه اصلی‌اش، نمایشگاه‌های نقاشی زیادی گذاشت و جالب است بدانید که رکورد فروش نقاشی در ایران هم به وی تعلق دارد، اما درباره اشعار سهراب سپهری باید گفت شعر سهراب سپهری نیمایی است. تمام اشعار او تصویرسازی است و وی عادت داشت دور از جامعه، آثار هنری‌اش را خلق کند و برای رسیدن به تنهایی‌هایش، «قریه چنار» و کویر‌های کاشان را انتخاب کرده بود.

 

در مجموع شعر وی صمیمی، سرشار از تصویر‌های بکر و تازه است که همراه با زبانی نرم، لطیف، پاکیزه و منسجم تصویرسازی می‌کند. نخستین مجموعه شعر نیمایی سهراب به نام «مرگ رنگ» سال ۱۳۳۰ منتشر شد و دومین مجموعه شعر او هم با عنوان «زندگی خواب‌ها» سال ۱۳۳۲ منتشر شد. او به فرهنگ و آیین شرقی بسیار علاقه داشت، به همین خاطر به کشور‌های مختلفی همانند هندوستان، پاکستان، افغانستان، ژاپن و چین سفر کرد تا تجربیات جدیدی به دست آورد و با فرهنگ و زبان‌های دیگر آشنا شود.   

 

درباره اشعار سهراب، علاقه‌مندانش معتقدند شعر بلند «مسافر» از درخشان‌ترین شعر‌های فارسی قرن معاصر است که سال ۱۳۴۵ انتشار یافت. سهراب سپهری سال ۱۳۵۵ تمام ۸ دفتر و منظومه خود را در ۸ کتاب که یکی از اثرگذارترین مجموعه‌ها در تاریخ شعر نو ایران به شمار می‌رود، گرد آورد. متاسفانه سهراب سپهری سال ۱۳۵۸ به بیماری سرطان خون مبتلا شد و اردیبهشت سال ۱۳۵۹ در بیمارستان پارس تهران درگذشت و در صحن امامزاده سلطان علی‌بن محمدباقر در روستای مشهد اردهال (واقع در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان) آرام گرفت.  

 

همیشه تولید فیلم سینمایی یا سریال تلویزیونی بر اساس شخصیت‌های مشهور فرهنگی و هنری برای مخاطبان از جذابیت و اهمیت بسیاری برخوردار است. بدون‌شک جذابیت تماشای فیلم سینمایی بر اساس زندگی سهراب سپهری خالی از لطف نیست و چند سالی است که فیلم سینمایی «رویای سهراب» به کارگردانی و بازیگری علی قوی‌تن (در نقش سهراب سپهری) با گذراندن مراحل تولید آماده پخش شده است و حتی قرار بود طی یکی دو سال گذشته در جشنواره فیلم فجر هم اکران شود که بنا به دلایلی این اتفاق رخ نداد و هنوز این فیلم سینمایی پخش نشده است.

 

علی قوی‌تن، درباره شکل‌گیری ایده این فیلم سینمایی گفت: در دورانی تصمیم داشتم مستندی درباره سهراب بسازم، ولی آن زمان این مستند در مرحله تحقیق و پژوهش متوقف شد و بعد از گذشت ۱۰ سال دوباره به این فکر افتادم که فیلم سینمایی درباره ایشان بسازم. البته که شباهت من به سهراب سپهری تأثیر زیادی داشت و به هرحال در بین دوستان و آشنایان و اهل هنر به من می‌گفتند شما که کارگردان هستی و شعر سهراب را هم دوست داری، چرا فیلمی درباره‌اش نمی‌سازی؟ این باعث می‌شد که دائم فکر کنم من دینی به سهراب دارم که باید ادا کنم.

 

وی درباره پیش‌بینی اش از زمان اکران فیلم گفت: با توجه به شرایط کرونایی کشور زمان مشخصی نمی‌توان در نظر گرفت، اما اگر در وضعیتی عادلانه فیلم نمایش داده شود، مردم فیلم را دوست خواهند داشت و عده زیادی از این فیلم به عنوان یکی از منابع سهراب‌شناسی استفاده خواهند کرد. دانشگاه‌ها و اساتیدی که بخواهند نگاهی به سهراب و شعرش داشته باشند، این فیلم کتابی تصویری خواهد بود.

 

قوی‌تن که خود نیز نقش سهراب سپهری را در این فیلم برعهده داشته است، افزود: «رویای سهراب» روایتی مخاطب‌پسند از شاعری محبوب است که سعی کردم این روایت سینمایی را به دست بازیگران شناخته‌شده بسپارم تا با کیفیتی بهتر ساخته و دیده شود. وی گفت: «رویای سهراب» روایتی داستانی درباره اندیشه‌ها و نگاه سهراب سپهری به جامعه و اطراف خود است و کمتر به مسائل کلیشه‌ای پرداخته شده است و در عین حال یک فضای شاعرانه و نوستالژیک دارد. بر این اساس هم یک بیوگرافی نیست، بلکه راوی زوایای پنهان و دیده‌نشده‌ای از سهراب سپهری است.  

 

 

قوی‌تن همچنین به حضور این فیلم در فستیوال فیلم مسکو اشاره کرد و گفت: این دومین حضور بین‌المللی فیلم «رویای سهراب» پس از فستیوال هند (شهر گوا) است که در شرایط سخت کرونایی روی پرده سینما‌های خارج از کشور به نمایش درمی‌آید. فستیوال مسکو که یکی از جشنواره‌های درجه الف و معتبر جهانی است، امسال چهل‌و‌سومین دوره‌اش را از دوم تا نهم اردیبهشت‌ماه برگزار می‌کند که فیلم سینمایی «رویای سهراب» در این رویداد جهانی دیده خواهد شد. البته پخش جهانی فیلم سینمایی «رویای سهراب» از اواخر سال ۹۹ شروع شده است و پس از مسکو به دیگر فستیوال‌های بین‌المللی نیز ارسال می‌شود.

 

وی در پایان گفت: داخل کشورمان هنوز آن توجه درخور به این فیلم شاعرانه و فرهنگی را ندیده‌ام. فیلم سینمایی «رویای سهراب» یک شوخی نیست؛ یک اثر از وجود شاعری نامدار است که در داخل کشور و خارج تاثیرگذار بوده و هست؛ بنابراین فیلم سینمایی «رویای سهراب» فعلا در فستیوال کشور‌هایی به نمایش درمی‌آید که به آن توجه نشان می‌دهند و خواستارش هستند، البته غیر از برلین و کن که به دنبال فیلم‌های سیاسی هستند. سهراب سپهری یک شاعر و نقاش آرام و نازک‌دل بود؛ نه سیاسی بود و نه اهل طنز. اهل زدوبند هم نبود، اما سفر‌های زیادی کرد و دنیا را قدم زد. از نظر من او عارف و فیلسوف بوده است. اشعار و نقاشی‌های او آدم را به سمت فهم و شعور و انسانیت سوق می‌دهد. خوشحالم که اثری ساخته‌ام از حال و هوای این شاعر و نقاش جاودانه.

 

گفتنی است بهاره کیان‌افشار، مهدی سلطانی، لاله اسکندری، ترلان پروانه، ابوالفضل میری، غزاله اکرمی، مینا جعفرزاده، محمد برسوزیان، فروغ امجدی، حسین محمدیان، حسن علیرضایی، داود خلیلی، شادی عزیزی، مرتضی مرتضایی، فاطمه کرمپور، مهرداد داوری، سمیه آقایی و ریحانه بابا‌رضایی بازیگران این پروژه هستند.