لزوم تخصصی شدن کرسی‌های شورای شهر

- اصل یکصد و دهم قانون اساسی، شورای اسلامی شهر را نهاد متولی مدیریت شهر و نظارت بر همه نهاد‌های مرتبط با مدیریت شهری می‌داند.

بر اساس این اصل، قانونگذاری و نظارت شورا‌ها صرفا محدود به زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی و آموزشی است و هیچ جایگاهی برای فعالیت سیاسی در شورای شهر وجود ندارد. 

اما زمانی که نگاهی به لیست اعضای شورای شهر در ۵ دوره قبلی می‌اندازیم، شاید در میان چهره‌های سیاسی و هنرمندان و ورزشکاران، تنها اسم چند متخصص امور شهری را ببینیم.

یکی از دلایلی که مانع حضور افراد متخصص در شورای شهر شده، قانون انتخاباتی است که راه را برای کاندیدا شدن افراد فاقد تخصص مرتبط با شهر، برای انتخابات شورا باز می‌کند و در مرحله بعدی به دلیل پایین بودن سطح آگاهی جامعه نسبت به ماهیت وظایف شورای شهر، همان افراد فاقد تخصص، ولی دارای محبوبیت عام رای آورده و وارد شورای شهر می‌شوند. روندی که در دو دوره اخیر شورای شهر به وضوح دیده شده و نتایج منفی آن گریبان شهر و شهروندان را در شهر‌های کشور گرفته است.

برای آن که چنین اتفاقی تکرار نشود علاوه بر اصلاح قانون انتخابات شورا‌های شهر و روستا، مردم نیز باید نسبت به شناخت نامزد‌های انتخابات شورا‌های شهر و روستا، اشراف بیشتری داشته باشند تا بتوانند افرادی را انتخاب کنند که به جای کار سیاسی، کار عمرانی انجام دهند.

نگاهی گذرا به عملکرد شورا‌های شهر در ۲۲ سال گذشته و نواقصی که در مدیریت شهر‌ها وجود داشته است، ضرورت تخصصی شدن کرسی‌های شورای شهر را بیش از پیش مشخص می‌کند. اتفاقات که در خصوص آلودگی هوا، تخریب باغات، صدمه به میراث فرهنگی و زیست محیطی، مشکلات پیش روی حمل و نقل عمومی و حاد شدن معضل ترافیک در سال‌های اخیر رخ داده است و واکنش نامناسب برخی اعضای شورای شهر در خصوص موضوعی که در آن تخصص نداشته اند، دلیلی است بر لزوم بازنگری در قانون انتخابات شورا‌ها و توجه وِیژه به حضور تخصص‌های مرتبط و لازم برای مدیریت یکپارچه کلانشهری مانند تهران.

 

 

قانونی که لازم است فیلتر‌های بیشتری را برای نامزدی افراد در انتخابات شورا‌ها در نظر بگیرد و مانع نام‌نویسی افرادی شود که فاقد تحصیلات یا تجربه اجرایی موفق در زمینه‌های گوناگون مدیریت شهری هستند. اگرچه افراد متخصص نیز فرصت حضور در انتخابات را دارند، اما با حضور چهره‌های مشهور غیرمتخصص، شانس انتخاب افراد کاردان کمتر شده و در نهایت افرادی بر صندلی‌های شورای شهر تکیه می‌زنند که توانایی‌هایشان تناسب چندانی با نیاز‌های شهر ندارد.

همزمان با گسترش شهرها، پیچیدگی آن‌ها نیز افزایش پیدا کرده است. به نحوی که می‌توان شهر را یک کلی در نظر گرفت که از اجزای مختلفی تشکیل شده است که لایه لایه شهر را می‌سازند. هر کدام از این اجزا مربوط به یک حوزه تخصصی مجزاست و نیازمند حضور افراد متخصص. بخشی از این اجزا عناصر طبیعی مثل آب و هوا هستند و بخش دیگری هم شامل مواردی مثل حمل و نقل، معماری شهری، اقتصاد شهری و دیگر مواردی است که به مرور اضافه شده اند.

 

تعدد حوزه‌های تخصصی برای مدیریت شهری نشان می‌دهد که نباید صندلی‌های شورای شهر را به چند حوزه تحصصی عام یا جناح‌های سیاسی محدود کرد. متاسفانه در سال‌های گذشته این نگرش در تشکیل شورا‌ها وجود نداشت و در قانون انتخابات اعضای شورای شهر به تخصصی بودن کرسی‌های شورای شهر توجهی نشده است. ایرادی که هنوز پابرجاست و دقت مردم در انتخاب افراد می‌تواند این نقیصه را تا حدود زیادی رفع کند.