۲۸ سوال درباره ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان

- ایسنا نوشت: ثبت اطلاعات ملکی و سکونتی خانوار‌ها در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir از روز پنجشنبه ۱۹ فروردین آغاز شده است. کلیه سرپرستان خانوار اعم از شهری و روستایی، مالک و مستاجر و تمامی مالکین واحد‌های مسکونی مکلف هستند که اطلاعات محل سکونت (اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود (با مالکیت‌های رسمی، وکالتی، تعاونی شهری و روستایی) را ظرف مدت دو ماه از تاریخ ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ در سامانه املاک و اسکان درج کنند.

در مرحله اول زمان بندی مراجعه به سامانه ملی املاک و اسکان بر اساس آخرین رقم کد ملی سرپرست خانوار است، اما از ۱۰ اردیبهشت تا ۱۹ خرداد تمامی کد‌های ملی قابلیت ثبت نام دارد. از روز ۱۹ فروردین تا ۹ اردیبهشت افرادی که آخرین رقم کد ملی آن‌ها به ترتیب ۹، ۸، ۷، ۶، ۵، ۴، ۳، ۲، ۱ و صفر است به ترتیب هرکدام دو روز فرصت نام نویسی دارند. سپس همانطور که گفته شد از روز ۱۰ اردیبهشت تا ۱۹ خردادماه تمامی افراد می‌توانند اطلاعات ملکی خود را ثبت کنند.

برای چگونگی درج اطلاعات در سامانه املاک و اسکان ممکن است سوالات متداولی در ذهن هموطنان ایجاد شود که در این گزارش سعی شده به آن‌ها پاسخ داده شود:

- برای خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت به چه سامانه‌ای مراجعه کنم؟

پاسخ: سامانه ملی املاک و اسکان کشور با آدرس amlak.mrud.ir جهت دریافت خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت توسط وزارت راه و شهرسازی طراحی شده و دارای اعتبار است.

- دفعه اول است که وارد سامانه می‌شوم. پیغام می‌دهد کد ملی با شماره همراه سازگار نیست. چه کار باید بکنم؟

پاسخ: برای ورود به سامانه لازم است با یک شماره همراه که مالکیت آن برای کدملی شما ثبت شده باشد وارد سامانه شوید.

- برای ثبت واگذاری ملک خود در سامانه چه کاری باید انجام دهم؟

پاسخ: لطفا در کنار اطلاعات ملک خود در لیست املاک تحت مالکیت، گزینه ثبت واگذاری ملک را انتخاب نمایید.

-خانه به نام من است، اما مستاجر در آن سکونت دارد. چگونه این مورد را ثبت کنم؟

پاسخ: در قسمت افزودن ملک بعد از ورود اطلاعات ملک، در قسمت اطلاعات سکونت، گزینه "شخص دیگری ساکن است. " را انتخاب کرده و اطلاعات مستاجر خود را در آن وارد نمایید.

- در سامانه نشان می‌دهد خانه من خالیست، اما خالی نیست. چکار کنم؟

پاسخ: لطفا وضعیت اقامت ملک خود را با انتخاب گزینه ثبت یا تغییر ساکن مشخص نمایید.

- ملک را فروخته ام یا ساکن دیگری در ملک من سکونت دارد، اما کد رهگیری ندارم. برای ثبت آن چه کنم؟

پاسخ: وارد نمودن کد رهگیری برای ثبت فروش یا سکونت ملک الزامی نیست.

- در ثبت ملکم اشتبا‌ها اطلاعات نادرستی وارد کرده ام و ثبت نهایی هم کرده ام. برای ویرایش آن چه کنم؟

پاسخ: امکان ویرایش اطلاعات بعد از ثبت نهایی وجود ندارد. لازم است در وارد نمودن اطلاعات خود دقت لازم را به عمل آورید.

- منظور از اقامتگاه اصلی و فرعی چیست؟

پاسخ: اقامتگاه اصلی اقامتگاهی است که در آن زندگی می‌کنید و اقامتگاه فرعی اقامتگاه دوم خانواده شماست.

- اولین بار است که می‌خواهم وارد سامانه بشوم (یا رمز عبور خود را فراموش کرده ام). در صفحه سماوا میخواهم کد ملی خود را وارد نمایم، اما کد ملی وارد نمی‌شود. در این باره چکار باید کرد؟

پاسخ: لطفا اطمینان حاصل کنید از مرورگر‌های به روز Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده می‌کنید.

- چگونه مشخصات ملکم را در سامانه اضافه کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت روی گزینه افزودن ملک کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت نمایید.

- وضعیت سکونت ملکم تغییر کرده است. برای ثبت آن چه کار کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت در کنار ردیف ملک خود روی گزینه ثبت یا تغییر ساکن کلیک کرده و وضعیت جدید سکونت ملک خود را ثبت نمایید.

- اقامتگاه خود را در سامانه نمی‌بینم. چه کار کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه‌ها روی گزینه افزودن اقامتگاه کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت نمایید.

- می‌خواهم اقامتگاه خود را تغییر دهم. چگونه اقامتگاه قبلی خود را حذف کنم؟

پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه‌ها در کنار ردیف اقامتگاه قبلی خود روی گزینه اتمام سکونت کلیک کرده و تاریخ پایان سکونت در آن را درج کنید. سپس مشخصات اقامتگاه جدید خود را ثبت نمایید.

- آیا واحد مسکونی بایستی ۱۲۰ روز به صورت متوالی خالی باشد یا اینکه خالی بودن به صورت غیرمتوالی نیز مشمول مالیات خواهد بود؟

پاسخ: در صورتیکه ملک به مدت ۱۲۰ روز غیر متوالی در طول سال مالیاتی خالی باشد، باز هم مشمول مالیات بر خانه خالی خواهد شد.

- در خصوص افرادی که بیش از ۵ واحد مسکونی خالی دارند، آیا بایستی تمامی املاک در یک شهر واقع باشند؟

پاسخ: مهم نیست که واحد‌های مسکونی در یک شهر باشد یا در شهر‌های مختلف، به هر حال در صورتیکه مالک بیش از ۵ واحد مسکونی خالی باشد، مشمول مالیات دو برابری می‌شود.

- اگر ملکی در طول سال، ۱۲۰ روز خالی بماند، اما مالک آن را فروخته باشد، به طوریکه بخشی از ۱۲۰ روز زمان خالی ماندن، در اختیار مالک اول و مابقی در اختیار مالک دوم باشد، در این صورت آیا مشمول مالیات می‌گردد؟ اگر بله چه کسی بایستی مالیات را پرداخت کند؟

پاسخ: اگر ۱۲۰ روز از زمان خالی بودن در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات می‌گردد.

- چنانچه ملکی به دلیل فرسودگی قابلیت اجاره دادن نداشته باشد، آیا مشمول مالیات خانه خالی می‌گردد؟

پاسخ: فرسودگی، ملاک عدم شمولیت در مالیات نیست و به هر حال ملک مشمول مالیات خانه خالی می‌گردد.

- پس از اینکه، مالک اخطار مربوط به مشمول مالیات خانه خالی بودن را دریافت کرد، چه کاری باید انجام دهد؟

پاسخ: به سامانه جهت خوداظهاری مراجعه کند.

- دو واحد مسکونی که دارای سند مجزا هستند و تجمیع شده و توسط یک خانوار استفاده می‌شوند، آیا بایستی به صورت مجزا در سامانه ثبت شوند و خانه خالی تلقی می‌گردند؟

پاسخ: بله بایستی به صورت مجزا ثبت شوند و اگر یکی از املاک اقامتگاه دوم تلقی نشود، مشمول مالیات خانه خالی می‌گردد.

- حکم ملکی که خریداری شده، اما هنوز به مالک جدید تحویل نشده و در فاصله زمان بین خرید تا تحویل نهایی خالی بوده، چیست؟

پاسخ: اگر به میزان ۱۲۰ روز خالی باشد و در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات خانه خالی می‌گردد.

- برای معافیت واحد‌های وقفی که مشمول مالیات نمی‌باشند، چه مدارکی موردنیاز است؟

پاسخ: ملاک استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه است.

- آیا واحد‌های مسکونی در شهر‌های زیر یکصد هزار نفر جمعیت مشمول مالیات خانه خالی می‌گردند؟

پاسخ: خیر، مشمول مالیات نمی‌گردند، اما چنانچه اطلاعات آن‌ها در سامانه اظهار نشوند، مشمول جریمه خواهند شد.

- در چه صورت واحد‌های مسکونی مشمول جریمه مربوط به عدم ثبت ملک می‌شوند و این جریمه در شهر‌های کمتر و بیشتر از یکصد هزار نفر جمعیت به چه صورت خواهد بود؟

پاسخ: واحد‌های مسکونی واقع در کلیه شهر‌های زیر یکصدهزار نفر جمعیت و روستا‌های کشور که هریک از مالک یا بهره‌بردار آن‌ها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی شده و مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد (۲۰%) مالیات سال اول موضوع ماده (۵۴ مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم و واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های بالای یکصدهزار نفر جمعیت که هریک از مالک یا بهره‌بردار آن‌ها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی موضوع ماده (۵۴ مکرر) این قانون محسوب میشوند.

- درصورتیکه بهره بردار اطلاعات ملک را در سامانه درج ننماید، تکلیف مالک چیست؟

پاسخ: می‌تواند با درج کد رهگیری اجاره نامه و یا شناسه سند و رمز تصدیق اجاره نامه رسمی خود از شمول مالیات خارج شود.

- اگر محل سکونت فرد تغییر کرد، چه کاری باید انجام دهد؟

پاسخ: ظرف مدت حداکثر یک ماه بایستی اطلاعات محل سکونت جدید را در سامانه ثبت نماید.

- مهلت خوداظهاری برای اشخاص حقیقی و حقوقی چه مدت است؟

پاسخ: اشخاص حقیقی و حقوقی از زمان اعلام رسمی خوداظهاری حداکثر دو ماه برای درج اطلاعات فرصت دارند.

- مالک اقامتگاه اصلی یکی از اعضای خانوار (مثلا همسر یا یکی از فرزندان سرپرست خانوار) است. نحوه ثبت ملک چگونه است؟

پاسخ: در این حالت سرپرست خانوار لازم است در قسمت مالکیت ملک آن عضو خانوار را به عنوان مالک معرفی کند. این عضو خانوار نیز لازم است به صورت جداگانه وارد سامانه شده و ملک خود را ثبت کند. دقت شود در هنگام ثبت ملک لازم است وی در قسمت اطلاعات سکونت گزینه "خودم ساکن هستم" را انتخاب کند.

- خانه‌ای خریدم، اما هنوز سند به نامم نشده. چگونه ملکم را ثبت کنم؟

پاسخ: در این موارد لازم است در قسمت نوع سند گزینه "عادی" را انتخاب نمایید.

دریافت یارانه، پلاک خودرو، انشعابات، گواهینامه و بسیاری دیگر از خدمات مشروط به ثبت نام در سامانه املاک واسکان

بنابراین گزارش، در بند ۷ از تبصره ۸ اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مجلس، موضوع مهمی وجود دارد که هموطنان لازم است به آن توجه کنند. طبق این بند «پس از پایان مهلت خوداظهاری موضوع تبصره (۱) این ماده، دستگاه‌های اجرایی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب باکی و صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاست‌های حمایتی، یارانه‌ای و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه رانندگی، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را صرفا با اخذ کد ملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور ارایه کنند. همچنین حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این تبصره، کلیه ارایه دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلفند قبوض مصرفی را بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک و اسکان کشور، مطابق با کد پستی یا نشانی یکتا و به نام مالک یا بهره بردار صادر نمایند».

به عبارت ساده تر، مفهوم این بند از قانون این است که در صورت عدم ثبت اطلاعات ملکی خود از یارانه، پلاک خودرو، خدمات بانکی، انشعابات خانگی، گذرنامه و ... محروم خواهید شد. در واقع کسی که اطلاعات ملکی خود را ثبت می‌کند یک کد یکتا دریافت می‌کند که مبنای ارایه خدمات دولتی، این کد یکتا خواهد بود.

البته ثبت نام در این سامانه به معنای جریمه مالیاتی نیست. شما می‌توانید یک اقامتگاه اصلی و یک اقامتگاه فرعی غیر از شهر محل اقامت خود داشته باشید که مشمول مالیات نخواهند شد.

همچنین خانه‌های واقع در روستا‌ها و شهر‌های دارای جمعیت کمتر از ۱۰۰ هزار نفر در صورت خالی بودن مشمول مالیات نمی‌شود. البته واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های زیر ۱۰۰ نفر جمعیت و روستا‌ها که مالک و بهره بردار آن‌ها هریک جداگانه در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی و مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰ درصد مالیات سال اول این قانون خواهد شد.

واحد‌های نوساز نیز پس از ۱۲ ماه و در طرح پروژه‌های انبوه سازی پس از ۱۸ ماه از زمان صدور گواهی اتمام عملیات ساختمانی مشمول مالیات موضوع این ماده می‌شوند.

جریمه‌ای که برای خانه‌های خالی در نظر گرفته شده چقدر است؟

بر اساس قانون هر واحد مسکونی واقع در شهر‌های بالای ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه املاک و اسکان بیش از ۱۲۰ روز ساکن نداشته باشد در سال اول مشمول شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم ۱۲ برابر و سال سوم ۱۸ برابر مالیات متعلقه می‌شود.

مالیات متعلقه در واقع مالیاتی است که به خانه‌های اجاره‌ای تعلق می‌گیرد. طبق قانون واحد‌های بالای ۱۵۰ متر در تهران و بالای ۲۰۰ متر در شهرستان‌ها که اجاره داده می‌شوند مشمول مالیات هستند. بدین صورت که تا ۳ میلیون تومان درآمد اجاره مشمول ۱۵ درصد، بین ۳ تا ۱۰ میلیون مشمول ۲۰ درصد، بین ۱۰ تا ۲۵ میلیون شامل ۲۵ درصد، بین ۲۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان مشمول ۳۰ درصد و بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان شامل ۳۵ درصد مالیات خواهد شد.

حالا این رقم‌ها با ضرایب شش برابر در سال اول مشمول خانه‌های خالی می‌شود. البته این بدان معنا نیست که قرار است از همه واحد‌های اجاره‌ای مالیات دریافت شود بلکه ضرایب مالیاتی مربوط به خانه‌های اجاره‌ای بالای ۱۵۰ متر و بالای ۲۰۰ متر مبنایی برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی قرار می‌گیرد. یعنی کماکان واحد‌های اجاره‌ای کمتر از ۱۵۰ متر در تهران و بالای ۲۰۰ متر در شهرستان‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند.

همچنین در اصلاحیه موادی از قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت‌های مشروط برای واحد‌های مسکونی موقوفه، دانشجویان، طلاب، دانش آموزان، شاغلان و مبتلایان به بیماری‌های خاص در صورت اقامت در شهری غیر از اقامتگاه اصلی و فرعی در نظر گرفته شده است. واحد‌های مسکونی محل اشتغال صاحبان صنوف و مشاغل از جمله گردشگری و زیارتی در صورت درج در سامانه از مالیات معاف هستند. متن کامل قانون را می‌توانید در «قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم» مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مشاهده کنید.

مالیات خانه‌های خالی به صندوق ملی مسکن می‌رود

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: هر مالیاتی که از خانه‌های بدون سکه اخذ شود به صندوق ملی مسکن می‌رود و به پرداخت تسهیلات برای مسکن گروه‌های کم درآمد اختصاص می‌یابد.

محمود محمودزاده در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: سامانه املاک و اسکان یک اقدام پایه برای شناسایی وضعیت مسکن کشور است. هدف هم صرفا مالیات نیست بلکه برنامه اصلی، شناسایی اوضاع سکونتی خانوار‌ها برای برنامه ریزی‌های حوزه مسکن است. هم میهنان عزیز از این منظر به ثبت اطلاعات ملکی خود نگاه کنند که اگر موضوع مسکن قرار است ساماندهی شود نیاز به این اطلاعات پایه دارد و از طریق این سامانه انجام می‌شود.