سال ۱۴۰۰ سال توسعه ظرفیت‌ها و فعالیت‌های پژوهشگاه قوه‌قضاییه/ ارائه گزارش کارشناسی در ۲۴ طرح و لایحه مجلس
- سیدحجت‌اله علم‌الهدی در جلسه تبیین اهداف و برنامه‌های پژوهشگاه قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰ که به صورت مجازی و با حضور مدیران و پژوهشگران این پژوهشگاه برگزار شد، اظهار کرد: سال ۱۳۹۹، سال تثبیت جایگاه پژوهشگاه قوه قضاییه در بخش‌های مختلف بود و بسیاری از کار‌هایی که سال گذشته با رویکرد تثبیت جایگاه پژوهشگاه انجام شد، بستر خوبی را به منظور توسعه فعالیت‌ها و ظرفیت‌ها در سال جدید فراهم کرد.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه، با اشاره به اقدامات انجام شده در سال ۱۳۹۹ گفت: در سال گذشته، خوشبختانه جایگاه پژوهشگاه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات تثبیت شد. البته موافقت اصولی پژوهشگاه در سال ۹۷ توسط مدیران قبلی گرفته شده بود و با پیگیری‌های صورت گرفته در سال ۹۹، موافقت‌نامه قطعی اخذ شد و اساسنامه پژوهشگاه نیز به تصویب شورای گسترش وزارت علوم رسید.
تشکیل هیات اجرایی جذب پژوهشگاه قوه‌قضاییه
علم‌الهدی همچنین از تصویب هیات اجرایی جذب پژوهشگاه قوه قضاییه در آخرین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۹ خبر داد و گفت: هیات اجرایی جذب پژوهشگاه پیشتر در دانشگاه علوم قضایی بود و بعد به دانشگاه علامه منتقل شد. خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده، در آخرین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۹ که مرجع تصویب تشکیل هیات‌های اجرایی جذب است، هیات اجرایی جذب اعضای هیات علمی پژوهشگاه به تصویب رسید.
وی ادامه داد: برای تشکیل هیات اجرایی جذب، حدود ۵۰ هیات علمی نیاز است، اما با رایزنی‌های صورت گرفته و استدلال‌های انجام شده، شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل هیات اجرایی جذب پژوهشگاه قوه قضاییه را پذیرفت و از این پس به طور کامل در خود پژوهشگاه انجام می‌شود.
تثبیت استقلال مالی پژوهشگاه قوه‌قضاییه
رئیس پژوهشگاه قوه‌قضاییه اضافه کرد: پژوهشگاه در سال ۹۹ در فراخوان جذب اعضای هیات علمی شرکت کرد و سهمیه قابل توجهی نیز داشت به طوری که در سال گذشته، ۱۵ سهمیه داشتیم که حکم چهار نفر از اعضای هیات علمی توسط مرکز جذب وزارت علوم صادر شده است.
علم‌الهدی از دیگر اقدامات انجام شده در راستای تثبیت استقلال نهادی پژوهشگاه را اخذ شناسه ملی و کد اقتصادی عنوان کرد.
وی همچنین به تثبیت استقلال مالی پژوهشگاه قوه قضاییه در سال ۹۹ اشاره کرد و افزود: با پیگیری‌های انجام در دوران مدیریت قبلی، پژوهشگاه حساب مستقلی در بودجه کل کشور داشت که در سال ۹۸ این حساب عملیاتی شد و با حذف ذیحساب از نهاد‌های وزارت علومی، در حال حاضر کار‌های مالی را با مدیرمالی انجام می‌دهیم.
علم‌الهدی بودجه تخصیص یافته به پژوهشگاه قوه قضاییه در سال ۹۹ را قابل قبول خواند و گفت: بودجه سال جاری نیز با توجه به پیگیری‌هایی انجام شده، افزایش نسبتا خوبی داشته است.
فراهم‌سازی دسترسی پژوهشگران به ۲۴ پایگاه اطلاعاتی خارجی
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه همچنین با اشاره به برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی به منظور ارتقای دانش پژوهشگران گفت: این دوره‌ها در سال جدید نیز ادامه خواهد داشت.
وی به فراهم‌سازی دسترسی پژوهشگران پژوهشگاه قوه قضاییه به ۲۴ پایگاه اطلاعاتی خارجی اشاره کرد و افزود: در کنار این پایگاه‌ها، دسترسی پژوهشگران به پایگاه‌های داخلی مانند پایگاه ملی قوانین و پایگاه نور نیز فراهم است.
علم‌الهدی با بیان اینکه پژوهشگاه قوه قضاییه در سال گذشته در زمینه مباحث علمی و پژوهشی توفیقاتی خوبی بدست آورد، گفت: در سال گذشته، پژوهشگاه قوه قضاییه ۱۱۷ اثر علمی و پژوهشی منتشر کرد که از این تعداد ۲۹ عنوان کتاب، ۱۲ مجله و مابقی نیز گزارش‌های پژوهشی، نشست علمی، نقد رأی و ... بوده است.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه به برگزاری رویداد‌های علمی همچون کرسی علمی الگوی قضای اسلامی و دادگاه شبیه‌سازی محاکمه آمران و عاملان ترور سردار شهید سلیمانی اشاره کرد و افزود: در سال گذشته در مجموع ۱۲۴ نشست علمی توسط پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد.
ثبت ۲ هزار ایده در سامانه ایده قوه قضاییه/ارائه گزارش کارشناسی در خصوص ۲۴ طرح و لایحه
علم‌الهدی همچنین از ثبت دو هزار ایده در سامانه ایده قوه قضاییه خبر داد و گفت: در سال گذشته ۳۱ جلسه شورای راهبری سامانه ایده داشتیم که ایده‌های واصله به همراه نظرات کارشناسی برای بخش‌های مختلف قوه قضاییه ارسال می‌شود.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه به برقراری تعاملات خوب با مجلس شورای اسلامی به ویژه کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اشاره کرد و گفت: در همین راستا، در سال گذشته، پژوهشگاه قوه قضاییه در خصوص ۲۴ طرح و لایحه مطرح در مجلس شورای اسلامی، گزارش کارشناسی تهیه و ارائه کرده و علاوه بر این گزارش‌ها، حضور اثربخشی در مجلس و کمیسیون قضایی داشته است.
ارائه گزارش کارشناسی در پرونده‌های وحدت رویه دیوان عالی کشور
وی در ادامه به اثرگذاری پژوهشگاه در صدور آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور اشاره کرد و افزود: بر اساس تعاملات بوجود آمده، پرونده‌های وحدت رویه پیش از طرح در هیات عمومی دیوان، برای پژوهشگاه ارسال و در پژوهشکده‌های مربوطه، گزارش کارشناسی تهیه می‌شود تا در صدور رای وحدت رویه مدنظر قرار گیرد.
علم‌الهدی بیان کرد: یکی دیگر از اقدامات مثبت انجام شده در سال گذشته، توزیع هدفمند کار‌های پژوهشی به صورت فیزیکی و الکترونیکی است به طوری که در حال حاضر برای هر اثر پژوهشی حدد ۸۰ مقصد فیزیکی اعم از حوزه ریاست قوه قضاییه، روسای دادگستری‌ها و مسئولا عالی قضایی و ۴۰۰ مقصد الکترونیکی تعریف شده است.
پایه‌ریزی جشنواره شهید بهشتی به عنوان بزرگترین رویداد حقوقی و قضایی کشور
رئیس پژوهشگاه قوه‌قضاییه در ادامه سخنان خود به برگزاری جشنواره شهید بهشتی در اواخر سال ۹۹ اشاره کرد و افزود: اگرچه به دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا، با ایده‌آل‌های مدنظر پژوهشگاه در برگزاری جشنواره شهید بهشتی فاصله وجود داشت، اما تصمیم بر این است، جشنواره شهید بهشتی را به عنوان بزرگترین رویداد حقوقی و قضایی کشور پایه‌ریزی کنیم.
برگزاری ۴۰ دوره آموزشی با مشارکت ۱۵۰۰ نفر/راه‌اندازی سامانه جامع کتابخانه‌های قوه‌قضاییه
علم‌الهدی اظهار کرد: همچنین در سال گذشته، مرکز آموزش و نوآوری‌های پژوهشگاه قوه قضاییه ۴۰ دوره آموزشی برگزار کرد که نزدیک به ۱۵۰۰ نفر در این دوره‌ها شرکت داشتند.
رئیس پژوهشگاه قوه‌قضاییه در ادامه به راه‌اندازی سامانه جامع کتابخانه‌های قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: با ایجاد این سامانه، بستر لازم برای اتصال کتابخانه‌های دادگستری‌های سراسر کشور فراهم می‌شود و تا کنون نیز هشت کتابخانه برای اتصال به این سامانه درخواست داده‌اند.
وی توضیح داد: راه‌اندازی مرکز اسناد علمی تاریخی از دیگر اقدامات انجام شده در سال ۹۹ بود که تا کنون در این مرکز، حدود ۱۸۰۰ سند تاریخی حقوقی به صورت دیجتالی وارد سامانه کتابخانه شده و در معرض مشاهده و رویت همگان قرار دارد و در آینده نیز اسناد بیشتری بارگذاری خواهد شد.
علم‌الهدی ادامه داد: اتفاق دیگری که سال گذشته رخ داد، راه‌اندازی سامانه ملی آرای قضایی بود که دو هزار رأی جدید نیز در این سامانه بارگذاری شده و در تعامل با مرکز آمار برای دریافت آرای جدید به منظور بارگذاری در سامانه هستیم.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه از برگزاری ۱۲ جلسه نقد رأی در استان‌ها در سال گذشته خبر داد و گفت: از این نشست‌ها، چهار جلسه چاپ شده و چهار جلسه نیز در دست چاپ است.
وصول ۴۸ تقاضا برای حمایت از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی و حوزوی
وی در ادامه سخنان خود به استفاده از ظرفیت‌های بیرونی اشاره کرد و افزود: در این راستا، پژوهشگاه قوه قضاییه با پیگیری‌های انجام شده، سهمیه بهره‌مندی از سرباز نخبگان را به ۴۰ نفر رسانده که تمام این افراد با تأیید بنیاد ملی نخبگان به همکاری با پژوهشگاه قوه قضاییه می‌پردازند.
علم‌الهدی توضیح داد: یکی دیگر از بستر‌های بهره‌مندی از ظرفیت‌ها بیرونی، حمایت از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی و حوزوی است که به صورت کاملا حرفه‌ای انجام می‌شود. در همین راستا در سایت پژوهشگاه قوه قضاییه ۳۲ آر اف پی بارگذاری شده و ۴۸ مورد تقاضای حمایت از پایان‌نامه‌ها داشتیم که در دست بررسی است.
رئیس پژوهشگاه قوه‌قضاییه ادامه داد: در هفته پژوهش یکی از کار‌های بزرگی که انجام شد، فعال کردن ظرفیت پسادکتری بود که یکی از امتیازات دانشگاه‌ها و مراکز علمی معتبر است. در همین ارتباط، ۱۹ درخواست در سامانه مدیریت پژوهش ثبت که باید مورد رسیدگی قرار گیرد.
علم‌الهدی همچنین درباره تعاملات صورت گرفته با بخش‌های مختلف داخل و خارج از قوه قضاییه اظهار کرد: در یکسال گذشته در این حوزه کار‌های ارزشمندی انجام و فقط در سال گذشته، ۴۳ تفاهم‌نامه همکاری مشترک علمی و پژوهشی با نهاد‌های مختلف به امضا رسید. البته تعاملات ما محدود به تفاهم‌نامه نبوده و اقدامات دیگری در این حوزه انجام شده است.
وی ادامه داد: در خصوص کار‌های بین المللی نیز کار‌هایی انجام شده که ان شالله در سال ۱۴۰۰ ثمرات آن را شاهد خواهیم بود.
راه‌اندازی سامانه و شورای نشریات علمی قوه‌قضاییه
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه اضافه کرد: در ارتباط با نشریات علمی نیز سال گذشته اقدامات خوبی انجام شد. پژوهشگاه قوه قضاییه در حال حاضر مجله رأی و مجله حقوقی دادگستری را دارد و مجله حقوق ثبت نیز در دست راه‌اندازی است.
وی گفت: در سال گذشته برای بروزرسانی چاپ مجله رای و مجله حقوقی دادگستری تلاش زیادی صورت گرفت به طوری که هفت شماره فیزیکی از مجله رأی چاپ شد و یک شماره نیز بر روی سایت قرار گرفته است که به زودی چاپ می‌شود. مجله حقوقی دادگستری نیز ۵ شماره به صورت فیزیکی چاپ شد و علاوه بر آن چهار شماره نیز به صورت الکترونیکی بر روی سایت قرار گرفته ست.
علم‌الهدی افزود: مجله حقوقی دادگستری ۹۱۷ نویسنده و ۵۷۴ داور دارد و آمار مقالات ورودی این مجله در سال گذشته، ۷۳۹ مقاله بوده است که نشان از اعتبار آن دارد.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه ادامه داد: همچنین سال ۹۹، سامانه نشریات علمی قوه‌قضاییه و نیز شورای نشریات علمی قوه قضاییه با حضور مدیران نشریات بخش‌های مختلف دستگاه قضایی تشکیل شد.
انتشار ۱۹۰ اثر علمی توسط مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه در سال ۹۹
علم‌الهدی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه هوشمندسازی فرایند‌های کاری پژوهشگاه در سال گذشته با قوت دنبال و عملیاتی شد گفت: راه‌اندازی سامانه مدیریت پژوهش و نوآوری قوه قضاییه مهمترین کاری بود که در این حوزه انجام و در کنار آن، سامانه اداری و مالی و سامانه مدیریت فناوری اطلاعات نیز راه‌اندازی شد.
وی بیان کرد: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه هم که وابسته به پژوهشگاه است و به صورت خودگران اداره می‌شود، سال گذشته توفیقات خوبی داشته و بر اساس آمار‌های موجود، ۱۹۰ اثر علمی توسط این مرکز منتشر شده است که از این تعداد، ۱۱۷ اثر مربوط به پژوهشگاه بوده است.
توسعه فعالیت‌های پژوهشگاه قوه قضاییه در سال ۱۴۰۰
رییس پژوهشگاه قوه قضاییه در ارتباط با اهداف و برنامه‌های پژوهشگاه در سال جدید توضیح داد: با توجه به اینکه سال گذشته سال تثبیت پژوهشگاه قوه قضاییه بود، در سال ۱۴۰۰ تمرکز و رویکرد پژوهشگاه بر توسعه ظرفیت‌ها و برنامه‌های پژوهشگاه خواهد بود بنابراین باید حداکثر ظرفیت‌های موجود در داخل و خارج پژوهشگاه، فعال شود تا خروجی‌های پژوهشی از نظر کمی و کیفی اثرگذار باشد.
علم‌الهدی گفت: در سال جدید برنامه‌های قبلی را با جدیت بیشتری در دستور کار قرار داده و افزایش کمی و کیفی آثار علمی مدنظر خواهد بود. به لحاظ کمی خروجی‌ها باید بیشتر شود و از نظر کیفی نیز خروجی‌ها باید ارتقا یابد.
وی بر برقراری ارتباط وسیع و وثیق با بدنه قوه قضاییه تاکید کرد و افزود: در واقع طرح تحول پژوهشگاه مدون شده و توسط پژوهشکده‌ها انجام می‌شود.
علم‌الهدی برگزاری جشنواره ایده‌های برتر، تدوین نظام جامع آموزشی پژوهشگران پژوهشگاه و توسعه و تسهیل دسترسی پژوهشگران به پایگاه‌های اطلاعاتی را از جمله برنامه‌های سال ۱۴۰۰ خواند و گفت: همچنین در سال جدید راه‌اندازی آزمایشگاه حکمرانی قضایی در دستور کار خواهد بود و تفاهم‌نامه‌های امضا شده در این حوزه، عملیاتی می‌شود.
رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه ادامه داد: در سال جدید تلاش خواهیم کرد، آموزش پودمانی قضات توسط پژوهشگاه ساماندهی شده و نظام جامع اطلاع رسانی مدون و اجرا شود.
وی تأکید کرد: تمام اعضای پژوهشگاه قوه قضاییه به مثابه یک تیم و خانواده هستند و دستاورد‌های امروز حاصل زحمات شبانه‌روزی تمام همکاران است.
علم الهدی ابراز امیدواری کرد در سال جدید برنامه‌ها و اهداف تدوین شده با قوت و جدیت پیگیری شود تا پژوهشگاه قوه قضاییه به نقطه مطلوب برسد.