جرایمی که صرفا سازمان یافته نیستند

به گزارش به نقل از باشگاه خبرنگاران؛ فناوری های جدید‏، فرصت های جدیدی را برای مجرمان پدید می آورند‎. کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی هوشمند، تبلت و سایر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی چند سالی است ‏که در ادبیات گفتاری و کاری ما جای خود را به گونه ای باز کرده که گاه سپری کردن یک روز ‏بدون این وسایل غیر ممکن به نظر می رسد.‏

اما این فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی که وابستگی انسان به رایانه را به شدت افزایش داده زمینه ‏توسعه جرایم رایانه ای را نیز محیا کرده است. این جرایم نرم که شاید اغلب عاری از خشونت و بی ‏خطر جلوه کند بیشتر مسایل مادی و انتقال پول از حساب های مختلف را شامل می شود. حال دیگر جرایم در فضای مجازی صرفا سرقت های دولتی و یا هک های سازمان یافته ‏نیست بلکه اخبار گوناگون از زن جوانی که عکس های خانوادگی اش در فضای مجازی دست ‏به دست می چرخد تا آن مردی که حساب بانکی اش خالی شده و شاید صدها مورد دیگر، همه و ‏همه قربانی امیال و جرایم واقعی مجرمان فعال در فضای مجازی هستند‎ لذا ‏ارتکاب به این عمل نیازمند مهارت رایانه ای و برنامه ریزی است که با گسترش تکنولوژی هایی ‏مانند اینترنت که به راحتی در دسترس همگان قرار دارد بدون محدویت رو به افزایش است.‏

با توجه به اینکه تاریخچه مشخصی از پیدایش جرایم رایانه‌ای و اینترنتی وجود ندارد، اما به هرحال این دسته از ‏جرایم را باید نتیجه فن آوری ارتباطات و اطلاعات دانست.‏‎  

کارشناسان رایانه بر این باورند که منشا پیدایش جرایم رایانه‌ای و اینترنتی به ماجرای «رویس» باز ‏می‌گردد.‏‎ این شخص که در یک شرکت فروش عمده میوه و سبزی، به عنوان حسابدار مشغول به کار بود با ‏تغییر قیمت‌ها و تنظیم درآمدها در رایانه، مبلغی از مرجع آن را کاهش می‌داد و به حساب دیگری ‏واریز می‌کرد.‏‎ این عملکرد «رویس» موجب شد تا در کمتر از شش سال به بیش از یک میلیون دلار دست پیدا ‏کند، اما به دلیل نداشتن مکانیزم برای توقف این روند، «رویس» خودش را به محاکم قضایی معرفی ‏کرد و به 10 سال زندان محکوم شد.‏‎ 

براساس اطلاعات موجود، نخستین جرم اینترنتی در ایران در تاریخ 26 خرداد 1378 اتفاق افتاد. در ‏آن زمان یک کارگر چاپخانه و یک دانشجوی رایانه اقدام به جعل چک‌های تضمینی مسافرتی ‏کردند.‏‎ بعد از آن گروه‌های هکر، جرم‌های دیگری را مرتکب شدند و به تدریج مواردی نظیر جعل اسکناس، ‏اسناد و بلیت‌های شرکت‌های اتوبوس رانی، جعل اسناد دولتی از قبیل گواهی نامه، کارت پایان ‏خدمت، مدرک تحصیلی و جعل چک‌های مسافرتی و عادی به این جرایم اضافه شد.‏

اما گاهی جرایم تنها ماهیت مالی و اقتصادی را در بر نمی گیرد چراکه فناوری های اطلاعاتی، ‏انقلابی را ایجاد کرده که دیگر رویا پردازی های کنترل امورات زندگی بشر به دست هوش مصنوعی ‏دور از ذهن نیست.‏ انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی؛ شرکت ها و حتی دولت ها را مجاب کرده تا مهمترین اسرار خود را در ‏حافظه رایانه ها و سیستم های اداری پیشرفته بسپارند به همین علت وابستگی افزایش جرایم علیه ‏سیستم های پردازش داده طی دهه اخیر در بسیاری از کشورها خطری برای شرکت ها و دولت ها ‏محسوب می شود. لذا  در سطح ملی و بین المللی دغدغه هایی در مورد تهدید جدید «جرایم رایانه ‏ای» مورد توجه قرار گرفته است.‏

سازمان پلیس جنایی بین المللی، جرایم رایانه ای را به شرح زیر طبقه بندی کرده است:‏

1- کلاه برداری رایانه ای‎  

کلاهبرداری رایانه ای از دسته جرائم اصلی سوء استفاده های رایانه ای در باب جرائم اقتصادی‎ رایانه ای می باشد. دارایی های عینی غیر ملموس در قالب «داده های رایانه ای » مانند وجوه ‏سپرده یا ساعات کاری، معمول ترین راه های کلاهبرداری کامپیوتری را تشکیل می دهند. در ‏تجارت مدرن (تجارت الکترونیک) نقل و انتقال پول و نقد و خرید و فروش کالای تجاری، به سرعت ‏جای خود را به انتقال سپرده ها از طریق سیستم های کامپیوتری می دهد. که در نتیجه امکانات ‏بسیاری را برای سوء استفاده فراهم می آورد‎. در ادامه به چند نمونه از سوء استفاده رایانه ای در باب کلاهبرداری اشاره می شود‎:
 

الف) سوء استفاده از شبکه تلفنی‎ 

ب) سوء استفاده از صندوقهای پرداخت‎ 

ج) سوء استفاده از کارتهای پلاستیکی (اعتباری‎) 

2- ‎جعل رایانه ای‎

وارد کردن، تغییر ، محو یا موقوف سازی داده های رایانه ای یا برنامه های رایانه ای یا دیگر ‏مداخلات در زمینه داده پردازی از طریق یا تحت شرایطی که در قوانین ملی تشریح شده است، ‏متشکله جرم جعل است اگر به خاطر هدفهای مرسوم، چنین جرمی ارتکاب یافته باشد‎. صولا جعل برخلاف کلاهبرداری رایانه ای، به منظور ایراد خسارت به اموال و تحصیل امتیاز مالی ‏ارتکاب نمی یابد لیکن در اسناد به کار می رود‎.

‎ایجاد خسارت (تغییر، تخریب) در داده ها و یا برنامه های کامپیوتری؛ که این نوع فعالیت مجرمانه شامل دست یابی مستقیم یا مخفیانه غیر مجاز به سیستم ها و برنامه های ‏رایانه ای با استفاده از برنامه های جعلی به نام ویروس، کرم، یا بمب های منطقی به منظور ایجاد ‏خسارت از طریق پاک‎  

3-‎ ‎سابوتاژ‎ 

اصلاح، موقوف سازی، و یا پاک کردن غیر مجازداده ها یا عملیات رایانه ای به منظور مختل ساختن ‏عملکرد عادی سیستم، آشکارا فعالیت مجرمانه به حساب می آید و به آن سابوتاژ رایانه ای می ‏گویند‎. عناصر متشکله جرم سابوتاژ رایانه ای عبارت است از: ۱- ابزار و راهها ۲- هدف‎

‎ ‎نفوذ کردن رایانه ای خدشه زننده ها:‏‎ این نوع عمل مجرمانه شامل دسترسی های غیر مجاز به رایانه ها و نفوذ به سیستم های رایانه ای‎  می شود که دارای انگیزه های گوناگونی می باشد که مهمترین آنها که قصد کنجکاوی، تفریح و ‏تفنن بوده اصولا به قصد آسیب رساندن و بهره برداری مالی انجام نمی گیرد و از نظر سنی بیشتر ‏خدشه زنندگان جوانان و رده سنی ۱۵ تا ۲۴ قرار دارند‎. 

4-‎ ‎استقراق سمع غیر مجاز‎ 

بنا به تعریفی که ارائه شده استراق سمع عبارت است از: استراق سمع یا قطع، که بدون حق و توسط ‏ابزارهای تکنیکی بر روی ارتباطات، (وارده یا خارجه) در حدود یک سیستم یا شبکه رایانه ای انجام ‏شود‎. 

5- ‎سرقت و تکثیر غیر مجاز برنامه های رایانه ای حمایت شده‎

تکثیر و توزیع یا انتشار همگانی و بدون داشتن مجوز یک برنامه رایانه ای که تحت حمایت قانون ‏است‎. 

6- ‎پورنوگرافی غیر مجاز رایانه ای‎ 

تعریف لغوی آن عبارت است: هرگونه نوشته، فیلم، تصاویر و مطالب مربوط به امور جنسی که فاقد ‏هر گونه ارزش ادبی، هنری، سیاسی و علمی است و اعمال مجرمانه در پورنوگرافی عبارتست از اینکه ‏شخصی از ابزار سمعی و بصری یا وسایلی که حاوی اینگونه تصاویر و عکسهای هرزه باشد را ‏بفروشد، پخش کند یا چنین وسایل را در معرض نمایش گذارد یا کودکان و جوانان را به شرکت در ‏این نمایش یا پورنوگرافی اغوا یا تشویق نماید‎. 

7- جرایم چند رسانه ای‎  

این نوع جرم که با جرائم نسل سوم رایانه و اینترنت وابسته است اصولا در محیط مجاز یا همان ‏سایبرا سپیس قابل تحقق می باشد. جرم چند رسانه ای شامل هرگونه فعالیت ممنوعه قانونی و یا ‏اخلاقی در ارتباط با سوء استفاده از تکنولوژی ارتباطات و رسانه می باشد که به طور عمده مرتکبان ‏ناشناس به طور اجتماعی در فضای ناشناخته دست به اعمال خود می زنند.‏

به منظور حفظ حریم کاربران در فضای مجازی قانون جرایم رایانه‌ای‎ ‎در سال ۱۳۸۸ برای تعیین ‏مصادیق استفاده‎ ‎مجرمانه‎ ‎از سامانه‌های‎ ‎رایانه‌ای‎ ‎و‎ ‎مخابراتی‎ ‎به تصویب‎ ‎مجلس شورای ‏اسلامی‎ ‎رسید‎.‎

قانون جرایم رایانه‌ای در سه بخش و 56 ماده تنظیم شده‌ که حبس و جریمه نقدی یا هر دو ‏مجازات‌هایی است که برای مرتکبین این جرایم وضع شده‌است‎.‎

به گفته سرهنگ کامبیز اسماعیلی  رئیس پلیس فتا استان کرمان، در حال حاضر استفاده از اینترنت و فضای مجازی ‏از شبکه های ثابت که با استفاده از ابزار ثابت بود، تغییر شکل داده و طراحی به نحوی شده که استفاده از آن از ‏فضای ثابت خانگی به تلفن همراه های هوشمند و شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه تبدیل شده است‎. 

‎ 

وی در این خصوص می افزاید: تغییر شکل استفاده از اینترنت موجب افزایش و تسهیل دسترسی های کاربران به ‏فضای مجازی و کاهش نظارت ها شده است‎. 

‎ 

وی خاطرنشان کرد: افزایش جرایم را بیشتر در حوزه مسایل ضد فرهنگی، ضد اخلاقی، هتک حیثیت افراد و جرایم ‏اقتصادی داشته ایم‎.

‎ 

سرهنگ اسماعیلی گفت: هم اکنون بالغ بر 200 شبکه پیام رسان در دنیا وجود دارد که 12 شبکه با جنبه شبکه ‏اجتماعی در ایران بیشتر مورد استفاده کاربران است‎. 

‎ 

وی به راهکارهای سلسله وار و نیازمند استمرار برای کاهش آسیب های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ‏مبتنی بر تلفن همراه اشاره و تاکید کرد: فرهنگسازی، افزایش نظارت خانواده و ارتقای دانش والدین در این زمینه به ‏عنوان یک الزام و استفاده از نظرات کارشناسان فرهنگی، روانشناسی، مذهبی و روانی در این رابطه مطرح است‎. 

‎ 

رییس پلیس فتا استان کرمان افزود: در کنار استفاده از شبکه های اجتماعی ایرانی باید آسیب ها و تهدیدهای شبکه ‏های اجتماعی غیر ایرانی را نیز مورد توجه قرار داده و با آگاهی بخشی به جامعه، از آسیب های این شبکه ها ‏پیشگیری کنیم‎.

/انتهای پیام/

خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

.‎