- حجامت یک روش درمانی آزموده شدهاست که براساس قدیمیترین سند موجود از ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مقدونیه انجام میشده است. بعدها از مقدونیه به یونان باستان رخنه کرد که به گونهای که در آن زمان ملاک شاخص بودن یک پزشک، مهارت حجامت کردن و داشتن ابزار آن بوده است. با ظهور اسلام حجامت مورد تأیید فراوان پیامبر اسلام (ص) و امامان معصوم (علیهم السلام) قرار گرفت و محققان تاکنون توانسته اند بیش از ۶۰۰ روایت درموردحجامت جمع آوری کنند.
در فصل بهار برای زدودن سموم از بدن، حجامت بسیار توصیه شده است. اساسا حجامت بر دو نوع، حجامت تر (حجامت مع الشرط) و حجامت گرم و خشک (بادکش) است. حجامت تر عبارت است از ایجاد بادکش و تورم ثابت در نقطهای از بدن به مدت چند دقیقه و سپس ایجاد چندخراش سطحی در روی پوست به شکل پراکنده به نحوی که تمامی نواحی بادکش شده را بپوشاند و بادکش مجدد همان نقطه ۳ الی ۵ مرحله متوالی که هر مرحله ۳ تا ۵ دقیقه طول میکشد و با کمک بادکش و ایجاد انبساط و مکش در مویرگها از طریق خراشهای سطحی خون گرفته میشود و مجموع خون گرفته شده با این روش در حدود ۵۰ الى ۰۰اسیسی است.
حجامت گرم و خشک (بادکش) نوعی از حجامت است که بدون خونگیری انجام میشود و عبارت است از ایجاد بادکش در نقاط مختلف بدن به منظور انبساط عروق بدن و رفع انسداد عروق و متمرکز نمودن سم وارد شده بر بدن از طریق گزندهها و جلوگیری از پراکنده شده زهر به سراسر بدن. تزریق اکسین و ماساژ عمیق بدن که در این صورت با چرخش بادکش همراه با عضله متورم شده روی سطح بدن همراه خواهد بود.
حجامت و درمان بیماریها
حجامت در درمان بیماریهای هایپرلیپیدمی چربی خون بالا، دیابت غیر وابسته به انسولین، دردهای عضلانی، سردردهای عصبی و میگرنی، بیماریهای پوستی شامل آکنه، پسوریازیس، آلرژیهای دارویی غذایی، فصلی، اعتیاد به مواد مخدر، بیماریهای انسدادی عروق کرونر، عوارض بعد از یائسگی (منوپوز)، دردهای قاعدگی در زنان (دیسمنوره) و برخی بیماریهای عفونی، هورمونی و غدد کاربرد دارد.
این نکته نیز قابل ذکر است که در حجامت نه تنها در درمان بیماریها بلکه در بسیاری از موارد با تحریک سیستم ایمنی در پیشگیری از بیماریها و تقویت بدن در برخورد بیماریها میتوان بهره برد؛ لذا میتوان گفت حجامت همانند واکسیناسیون نقش پیشگیری کننده از ابتلا به بیماریها را نیز دارد.
چه افرادی نباید حجامت کنند
میتوان هر سال در فصل بهار حجامت کرد و حداقل فاصله زمانی برای حجامت از یک ماه شروع میشود تا اندازه سن روز فاصله یعنی چهل ساله، چهل روز یک بار، پنجاه ساله پنجاه روز یک بار و... (البته نظر پزشک درمانگر در این موردنافذ است)، ولی حجامت درمانی اگر توسط افراد غیرمطلع انجام شود ممکن است موجب درمان نگردیده و یا اشکالاتی را را پدید آورد. در مورد این افراد نباید حجامت صورت گیرد: الف: افرادی که با تعریف طب اسلامی و طب سنتی دچار غلبه شدید بلغم هستند.
کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی، زنان باردار تا چهار ماهگی، زنان در مدت ایام عادت ماهیانه، افراد دارای کمبود پلاکت خون، افرادی که دارای فشار مقطعی بالا هستند (در این افراد ابتدا باید با استفاده از حجامت گرم و خشک به طریق مخصوص فشارخون را کاهش داده و سپس اقدام به حجامت کرد).
ضمن اینکه اهدای خون کاری خداپسندانه و انسان دوستانه است، اما در حجامت با ایجاد بادکش در ناحیه بین دو کتف و سپس با استفاده از نیشتر خراش روی پوست حدود ۴۰ سی سی خون گیری انجام میگیرد، اما در اهدای خون حدود ۲۵۰ سی سی خون از وریدهای دست خارج میگردد.
از جمله دلایلی که استقبال مردم از حجامت علیرغم وجود امکان اهدای خون را باعث شده است شامل موارد زیر هست: رضایتمندی افراد از حال عمومی شان پس از انجام حجامت خروج میزان بیشتری چربی و اوره و ترکیبات زائد و بیماری را از بدن نسبت به اهدای خون، استفاده از حجامت به عنوان روشی در درمان بیش از ۲۰۰ مورد بیماری اثر حفاظتی و پیشگیری از بیماری در مقایسه با اهدای خون.
حجامت وتاثیر آن در زیبایی
حجامت با توجه به نقشی که در تصفیه خون دارد و با توجه به کمکی که در رفع سودا و صفرای بدن میکند نقشی مؤثر در روشنی پوست داشته و پزشکان به کرات برای رفع لکههای پوستی، بهقها، تیرگی چهره و ... در کنار داروهای گیاهی تجویز شده و از حجامت و خون درمانی نیز برای درمان موارد مذکور استفاده برده اند.
همچنین حجامت زیر زنخ (چانه) علاوه بر رفع جوشهای صورت، برای کمک به درمان مشکلات دهانی و گلو مانند عفونتدهانی، آفتهاو... میتواند مفید باشد. همچنین حجامت پشت گوش که درست بر روی برآمدگی پشت گوش انجام شده و از بیماریهای چشم و جوشهای صورت و ریزش مو پیشگیری کرده و سرگیجه و جنون را کاهش داده یا از بین میبرد. از موارد خاص درمانی دیگر حجامت، تاثیر ان در رفع و درمان آلرژی است. برای حساسیتهای فصلی و آبریزش بینی و سوزش چشم حجامت لازم و ضروری است و مکمل آن استفاده از داروهای بخور مرکب از تخم گشنیز، برگ گشنیز، آویشن، مرزنجوش و استفاده از قطره مرزنجوش است.
حجامت برای چه کسانی مفید و برای چه کسانی مضر است؟
حجامت برای افراد دارای طبع دموی، سوداوی و صفراوی مفید است، اما برای افراد بلغمی حجامت سفارش نشده است و این افراد احتمالا از حجامت سود زیادی نخواهند برد. حجامت برای افراد دارای کم خونی نه تنها مضر نیست بلکه میتواند مفید هم باشد. اکثر بیماران ما حتی ضعیفترین و ناتوانترین بیماران و افراد سالمند پس از حجامت اظهار دارند که ضعف بدن و سرگیجه و کسالت عمومی آنها برطرف شده و بسیار سرحال تر و بانشاطتر از قبل شده اند و در مجموع حجامت برای افراد کم خون مانعی ندارد. البته در افراد بسیار کم خون ابتدا با دستورات غذایی و گیاهی کم خونی آنها تعدیل و سپس اقدام به حجامت خواهد شد و پس از حجامت نیز دستورات غذایی و عرقیات خاصی سفارش خواهد گردید.
نکته دیگر اینکه بیماران مبتلا به فشارخون هم میتوانند حجامت کنند و همراه باحجامت و مصرف عرقیات خاص و داروهای گیاهی میتوان به کنترل و فشارخون آنها نیز پرداخت. بیشترین و مؤثرترین فواید حجامت اختصاص به اطفال دارد. حجامت تأثیر چشمگیری بر افزایش قد، افزایش اشتها، افزایش قدرت دفاعی و ایمنی بدن داشته و تأثیر بسزایی در کاهش اختلال رفتاری و عصبی اطفال و نوجوانان دارد. به جرأت میتوان گفت که اطفالی که حجامت شده اند نسبت به دیگران کمتر مبتلا به بیماریهایی نظیر سوختگی میشوند. همچنین افراد سالمند و ناتوان با مراعات برخی تمهیدات و لحاظ شرایط بیمار و کنترل فشارخون و بیماریهای زمینهای فرد، به راحتی میتوان حتی سالخوردهترین بیمار را حجامت کرد. البته حجامت این افراد کمی ملایم تر و ظریفتر از سایر بیماران است.
بهترین زمان حجامت
هر زمانی از سال میتوان حجامت کرد، اما بعضی روزها سفارش بیشتری به حجامت شده است. مثلا فصل بهار، و در ماه قمری روزهای هفدهم، نوزدهم و بیست و یکم سفارش بیشتری به انجام حجامت گردیده و طی هفته روزهای دوشنبه، سه شنبه و پنجشنبه و در طی سال دو روز شامل ۱۷ ربیع الاول و هفتم حزیران بهترین روزهای سال برای انجام حجامت است.
انواع حجامت تر
حجامت تر دارای انواع مختلفی است که برحسب ضرورت ونیازفردتحت درمان، پزشک درمانگر میتواند یک ویا چندنوع از آنها را تجویز نماید. انواع حجامت ترشامل موارد زیر است: حجامت عام (نافع اکتف)، حجامت ساکرال (چاربندیا رهاننده)، حجامت ساقین، حجامت کفل، حجامت لاله گوش حجامت نقره (مغاک)، حجامت موضعی، حجامت اخدعین، حجامت آلرژی، حجامت احتقان، حجامت بین الکعب والعرقوب، حجامت سر (شفا)، حجامت پس سر (قمحدوه) ، حجامت کلیه، حجامت زانو، حجامت تحت الذقن (چانه)، حجامت ماستوئید، حجامت پشت گوش.