مشکلات آموزش مجازی در «شاد»
- ایسنا نوشت: شیوع همه‌گیری کرونا، شرایط بی‌سابقه‌ای را بر سیستم آموزشی کشور تحمیل کرد. با اوج‌گیری این همه‌گیری و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، آموزش در بسیاری از کشور‌ها به صورت مجازی پیگیری شد.
در ایران با تعطیلی رسمی مدارس، وزارت آموزش و پرورش شبکه آموزش سیما را به عنوان جایگزینی برای مدرسه معرفی کرد و پس از ادامه‌دار شدن تعطیلی‌ها، با ایجاد یک شبکه اجتماعی به نام «شاد» در فضای مجازی، فرصتی برای ارائه دروس و ارتباط معلمان و دانش‌آموزان فراهم شد.
با توجه به ادامه‌دار بودن این شرایط و آموزش بر بستر فضای مجازی، پژوهشگران با انجام مطالعه‌ای، مشکلات آموزش در فضای مجازی با استفاده از برنامه شاد را بررسی کردند.
برای انجام این پژوهش با ۲۰ نفر از آموزگاران مدارس ابتدایی شهرستان مهاباد مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد که از نظر آموزگاران، مشکلات این شبکه به سه دسته مشکلات دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها، مشکلات مربوط به معلمان، مشکلات محتوای کتاب‌ها، مشکلات تجهیزات، مشکلات سازمانی، مشکلات ارزشیابی تقسیم می‌شود.
از نظر معلمان شرکت‌کننده در این پژوهش، «انگیزه کم دانش‌آموزان»، «وابستگی دانش‌آموزان به فضای مجازی» و «عدم همکاری والدین» از مشکلات مربوط به دانش‌آموزان و اولیای آن‌ها است.
همچنین «روش‌های تدریس کلیشه‌ای و نامناسب»، «عدم تعامل و هم‌فکری بین معلمان» و «استرس معلمان» از دیگر مشکلات عنوان شده هستند.
از نظر این شرکت‌کنندگان دسته سوم مشکلات مرتبط با محتوای کتاب است. «ناهماهنگی بین کتاب‌های قدیمی و فضای آموزشی جدید» و «سختی‌های تولید محتوا» از جمله مشکلات مربوط به این بخش هستند.
نبود اینترنت با سرعت مناسب و مشکلات زیرساختی برنامه شاد، همچنین دسترسی نداشتن برخی بچه‌ها به تلفن همراه هوشمند، از دیگر مشکلات این شرایط است.
همچنین آموزگاران شرکت‌کننده در این مطالعه در خصوص مشکلات سازمانی که در این شرایط داشتند، به موضوع دوره‌های ضمن خدمت ناکارآمد و نظارت شدید بر معلم‌ها اشاره کردند.
مشکلات ارزشیابی از جمله نبود نظارت دقیق و بروز تقلب، عدم وجود بازخورد مناسب و چهره به چهره، از دیگر مشکلاتی بود که معلمان از آن‌ها شکایت داشتند.
پژوهشگران، با استفاده از نتایج به دست آمده از این تحقیق، توصیه‌ها و پیشنهاداتی را ارائه کردند:
- برگزاری دوره‌های آموزشی و توجیهی برای والدین؛ برگزاری دوره‌های باکیفیت و کارآمد برای دانش‌افزایی معلمان؛ نظارت دقیق و اصولی بر کار معلمان و افزایش حیطه عمل و اختیار آن‌ها؛ تلاش برای فراهم کردن تجهیزات و امکانات مناسب برای دانش‌آموزان کم برخوردار با همراهی سایر ارگان‌ها؛ تلاش در جهت اصلاح و مناسب‌سازی محتوای کتاب‌ها؛ رفع مشکلات برنامه شاد.
در این مطالعه جمال حاجی؛ آموزگار ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان مهاباد، مژگان محمدی‌مهر؛ دکترای مطالعات برنامه درسی دانشگاه علوم پزشکی آجا تهران و حدیقه محمدآذر؛ دانشجوی کارشناسی رشته مشاوره دانشگاه فرهنگیان ارومیه، مشارکت داشتند.
یافته‌های این پژوهش، به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بازنمایی مشکلات آموزش در فضای مجازی با استفاده از برنامه شاد در دوره پاندمی کرونا: یک مطالعه پدیدارشناسی» در شماره بهار ۱۴۰۰ فصل‌نامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، منتشر شده است.