- مجلس شورای اسلامی برای انجام وظایف محوله و استفاده بهینه از ابزارهایی که در اختیار دارد، وظایف خود را به ۱۳ کمیسیون تخصصی تفویض کرده است. البته چند کمیسیون ویژه هم وجود دارد.
طبق ماده ۳۸ قانون «آئیننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مجلس دارای کمیسیونهای تخصصی و کمیسیونهای خاص با محدوده وظایف مشخص بهشرح مذکور در این قانون است. تعداد اعضای کمیسیونهای تخصصی، حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است و تعداد اعضای کمیسیونهای خاص طبق مواد ۳۹ تا ۴۴ آئیننامه داخلی تعیین میشود.
کمیسیونهای «آموزش، تحقیقات و فناوری»، «اجتماعی»، «اقتصادی»، «امنیت ملی و سیاست خارجی»، «انرژی»، «برنامه، بودجه و محاسبات»، «بهداشت و درمان»، «شوراها و امور داخلی کشور»، «صنایع و معادن»، «عمران»، «فرهنگی»، «قضائی و حقوقی» و «کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست» ۱۳ کمیسیون تخصصی مجلس هستند که کنار ۶ کمیسیون خاص از قبیل «مشترک»، «ویژه»، «تلفیق»، «تحقیق»، «تدوین آئیننامه داخلى مجلس» و «اصل ۹۰ قانون اساسی» به امور محوله میپردازند.
«بررسی طرحها و لوایح ارجاعی و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی، بررسی و تصویب آزمایشی طرحها و لوایح و همچنین تصویب دائمی اساسنامه سازمانها»، «شرکتها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت طبق اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی»، «رسیدگی به درخواستهای تحقیق و تفحص»، «رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیسجمهور و وزیران»، «بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق»، «کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارشهای عملکردی و نظارتی از اجرای قوانین مربوط به دستگاههای ذیربط»، «تهیه گزارش موردی و سالانه در خصوص امور اجرایی دستگاهها و نحوه اجرای قوانین بهخصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارائه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت» از جمله وظایف و اختیارات کمیسیونهای تخصصی مجلس است.
کمیسیون «برنامه، بودجه و محاسبات» مجلس شورای اسلامی طبق ماده ۳۹ قانون «آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی»، برای انجام وظایف محوله در محدوده برنامه، بودجه، نظارت برنامه و بودجه و دیوان محاسبات و امور مالی مجلس و آمار و خدمات عمومی فنی مطابق ضوابط این آییننامه تشکیل شده است.
البته این کمیسیون علاوه بر انجام وظایف تخصصی در ماده (۳۳)، موظف است نسبت به امور ذیل اقدام کند:
۱. «نظارت و مراقبت بر اجرای مقررات بودجه و امور مالی مجلس و نحوه هزینه کرد آن»
۲. «رسیدگی به عملکرد بودجه سالیانه مجلس و ارائه گزارش آن حداکثر تا پایان شهریورماه سال بعد. این گزارش جهت اطلاع نمایندگان چاپ میشود»
۳. «بازرسی و رسیدگی دقیق و نظارت درمورد کلیه اموال و اشیاء منقول و غیرمنقول مجلس شورای اسلامی و ارائه گزارش سالیانه جهت چاپ وتوزیع بین نمایندگان.»
حمیدرضا حاجبابایی نماینده ۶ دوره مجلس از حوزه انتخابیه همدان و فامنین، رئیس کمیسیون «برنامه، بودجه و محاسبات» و محمد خدابخشی، حجتالاسلام سید محمدرضا میرتاجالدینی، محمدمهدی مفتح، غلامحسین کرمی و آرش زرهتن اعضای هیئت رئیسه این کمیسیون هستند.
کمیتههای «اقتصادی»، «دیوان محاسبات، امور مالی و اموال مجلس»، «امور اجتماعی و فرهنگی»، «امور عمومی و دفاعی»، «فناوری اطلاعات، دولت الکترونیک و دیجیتال»، «برنامهریزی، آمایش و آمار» و «اصلاح ساختار بودجه» نیز ۷ کمیتهای هستند که ذیل این کمیسیون فعالیت کنند.