نشانه‌های وجود حیات در مریخ
- ایسنا به نقل از آی‌ای نوشت: دانشمندان از قبل می‌دانستند که مریخ به مدت چندین دهه دارای آب مایع در سطح خود بوده است، اما تاکنون دشوار بود که بگویند این خواهر کوچکتر کره زمین تاکنون آب و هوای گرم را تجربه کرده است.
بر اساس مطالعه جدیدی که در مجله Nature Geoscience منتشر شده است، آب و هوای مریخ در روز‌های آغازین عمر خود تحت تأثیر دوره‌های متناوب گرمایی حاصل از افزایش گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از برخورد شهاب‌سنگ‌ها و فعالیت آتشفشان‌ها -در میان دوره‌های سرمای طولانی‌تر- بوده است که مسیر‌هایی را برای پیدایش حیات میکروبی باز می‌کرده، در حالی که برای زنده ماندن در دوره‌های سرد با چالش مواجه بوده است.
نویسندگان این مطالعه که تحت هدایت پروفسور "رابین وردورث" از دانشگاه "هاروارد" انجام شده است، بر لزوم تطبیق سطح‌شناسی مریخ با مدل‌های تکامل جوی تأکید کردند. این کار بسیار دشوار است، زیرا سطح‌شناسی مریخ شواهدی از آب مایع را شامل می‌شود، علاوه بر اینکه ژئوشیمی آن نشان می‌دهد که با افزایش سطح اکسیداسیون سطحی، یک تغییر آهسته و متناوب از رطوبت به خشکی وجود دارد.
تیم تحقیقاتی از یک "مدل جفت شده گرم شدن دوره‌ای، اکسیداسیون و انتقال‌های ژئوشیمیایی در اوایل مریخ" برای ایجاد مدل جدیدی که با انتشار گاز‌های گلخانه‌ای ترکیب شده است، استفاده کردند.
"جوئل هوروویتس" دانشیار گروه علوم در دانشگاه "استونی بروک" می‌گوید: مریخ وقتی که ترکیب جوی آن با ورودی گاز‌های ناشی از آتشفشان‌ها و شهاب‌سنگ‌ها تغییر می‌کرده، به طور متناوب گرم می‌شده است. این شرایط مطلوب آب و هوایی باعث می‌شده که آب در سطح مریخ جریان یابد و رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و سنگ‌ها و مواد معدنی موجود در مریخ را که با آب مرتبط می‌دانیم، تشکیل شوند.
وی همچنین یکی از اعضای تیم تحقیقاتی مریخ نورد "استقامت" (Perseverance) ناسا و یکی از دانشمندانی است که بر روی ابزار سیاره‌ای لیتوشیمی اشعه ایکس (PIXL) کار می‌کند.
وی افزود: این مطالعه مدلی را برای تنوع آب و هوایی در مریخ پیشنهاد می‌کند که می‌تواند با اندازه‌گیری شیمی و کانی‌شناسی سنگ‌ها توسط PIXL و مریخ نورد "استقامت در دهانه "جزرو" آزمایش شود.
این مدل آب و هوایی جدید، یک مریخ اولیه سرد را با دمای متوسط سالانه زیر ۲۴۰ درجه کلوین (منفی ۳۳.۳۳ درجه سانتیگراد) پیش‌بینی می‌کند. هنگامی که کاهش میزان انتشار گاز به اوج خود می‌رسد و سطح کربن دی اکسید به سطح کافی می‌رسد، تا دیواره‌های دهانه تخریب شود، شبکه‌های دره‌ها به هم متصل شوند و سایر ویژگی‌های جغرافیایی مختلف، رودخانه‌ای را ایجاد کند.
محققان همچنین می‌گویند که این مدل، تجمع موقتی اکسیژن در جو مریخ را پیش بینی می‌کند که به توضیح وجود انواع مواد معدنی اکسید شده مانند اکسید‌های منگنز که در دهانه "گیل" توسط مریخ نورد "کنجکاوی" مشاهده شده است، کمک می‌کند.
تیم تحقیقاتی همچنین افزود که تغییرات زمانی در مقیاس بزرگ در کانی‌شناسی سطح سیاره سرخ را می‌توان با سه پدیده ترکیبی توضیح داد. آن‌ها عبارتند از: اکسایش سیاره‌ای، کاهش در دسترس بودن آب‌های زیرزمینی و کاهش برخورد شهاب سنگ‌ها که همگی با هم به طور چشمگیری تجمع مجدد و از بین بردن ترموشیمیایی سولفات‌ها را در سطح مریخ کاهش می‌دهند.
برخی دانشمندان معتقدند که وجود اکسیژن در سیاره‌ها (مانند زمین) ممکن است به عنوان یک گاز نشانگر زیستی در جستجوی حیات در سیارات فراخورشیدی باشد، اما برخی هم بر این عقیده نیستند. نویسندگان این مطالعه می‌گویند: مدل ما جو‌های طولانی مدت نسبتاً غنی از اکسیژن را برای مریخ در دوره میانی تاریخ خود بدون نیاز به حضور حیات پیش بینی می‌کند و نشان می‌دهد که تشخیص اکسیژن به تنهایی نمی‌تواند نشان دهنده حیات باشد.
با این حال این مدل جدید آب و هوایی فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را برای بررسی حیات در فواصل گرم و مرطوب مریخ فراهم کرده است.