ناامیدی بازنشستگان از طرح متناسب‌سازی مستمری‌ها
- روزنامه همشهری نوشت: چند‌ماه قبل بود که دولت با اختصاص منابعی به صندوق‌های بازنشستگی تلاش کرد، درآمد بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین‌اجتماعی را متناسب با نرخ تورم و وضعیت معیشت افراد افزایش دهد؛ طرحی که در ابتدا همسان‌سازی خوانده شد، ولی بعد به متناسب‌سازی تغییر کرد. در حال حاضر مجموع بازنشستگان تامین‌اجتماعی ۶ میلیون و ۸۳۰ هزار نفر و مجموع بازنشستگان کشوری یک میلیون‌و ۴۹۰ هزار نفر است؛ در واقع تعداد بازنشستگان تامین‌اجتماعی دست‌کم ۳برابر تعداد کشوری است. اما، سهم اختصاص یافته به صندوق تأمین‌اجتماعی از بودجه پرداختی دولت کمتر از صندوق‌های بازنشستگی کشوری بود. چنین وضعیتی منجر به افزایش شکاف میان دریافتی بازنشستگان تامین اجتماعی با کشوری و لشکری شد.
اعتراض‌ها از جایی شروع شد که متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در صندوق‌های کشوری و لشکری، براساس سنوات خدمت، مدارج شغلی، مدرک تحصیلی از مبلغ درنظر گرفته شده در مرحله اول همسان‌سازی بود. مبلغی که کف آن حدود ۵۰۰هزار تومان و برای گروه‌های شغلی بالا، به حدود ۸میلیون تومان هم می‌رسید اما، در تأمین‌اجتماعی همسان سازی از کمتر از ۱۰۰هزار تومان برای حداقل بگیران و کمتر از آن آغاز و تا حدود ۱ میلیون تومان برای سقف‌بگیران افزایش یافت.
اعتراض‌هایی که در نهایت دولت را ناچار کرد در قالب لایحه بودجه سال آینده، ۱۵۰هزار میلیارد تومان برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، مستمری‌بگیران و نیز اجرای رتبه‌بندی معلمان درنظر بگیرد. از این مبلغ ۸۹ هزار میلیارد تومان برای اجرای مرحله دوم متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان پیشنهاد شد که با موافقت مجلس روبه‌رو شده است.
مرحله اول اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی، مرداد سال‌جاری اجرا شد، اما به‌گفته بسیاری از بازنشستگان افزایش‌هایی که در فیش حقوقی مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی لحاظ شد به قدری ناچیز بود که انتظار‌ها را برآورده نکرد.
بهنام یزدانیان، سال ۹۲ با دریافتی ماهانه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بازنشسته شده است. با گذشت ۷ سال و افزایش معمول حقوق‌ها و تا پیش از متناسب‌سازی انجام شده در مرحله اول، دریافتی‌اش ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بوده است.
او می‌گوید به‌رغم امید‌هایی که از سوی مسئولان برای متناسب‌سازی به بازنشسته‌های تأمین‌اجتماعی داده شد، حقوقش کمتر از مقداری که انتظار داشت افزایش پیدا کرد؛ «وقتی گفتند متناسب‌سازی انجام می‌شود، فکر کردم حقوقم حداقل یک میلیون تومان بیشتر می‌شود. اما وقتی واریزی‌ها شروع شد دریافتی من تنها ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافت. همکاری که با بازنشسته شدن من جایم را در شرکت گرفت، اردیبهشت امسال بازنشسته شد. الان دریافتی او با اجرای متناسب‌سازی ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شده است و این روند متناسب‌سازی عادلانه نیست.»
همسان‌سازی نه متناسب‌سازی
بسیاری از بازنشستگان بر این باورند حقوقی که می‌گیرند باید با دیگر بازنشستگان صندوق‌های بازنشستگی یکسان باشد. محمود حسینی‌کیا، یکی از این بازنشسته‌هاست. او می‌گوید حقوقی که هنگام بازنشسته شدن دریافت می‌کرد سقف حقوق سال بازنشستگی‌اش بود درحالی‌که امروز، حقوقی که دریافت می‌کند با سقف حقوق فعلی و نه حتی پست‌های مشابه در سایر صندوق‌های بازنشستگی فاصله زیادی دارد؛ «درصندوق بازنشستگی کشوری و لشکری با اجرای همسان‌سازی حقوق‌ها، افرادی که پست مدیریتی یا درجه نظامی مشخصی داشتند به شکل همسان حقوق‌شان اضافه شد. درتأمین‌اجتماعی خبر از همسان‌سازی نیست بلکه مسئولان از متناسب‌سازی حرف می‌زنند. حالا در وضعیتی هستم که مستمری ماهانه‌ام از سقف حقوقی فاصله زیادی دارد.
حسینی‌کیا، با تأکید بر اینکه اجرای متناسب‌سازی خواسته او و دیگر بازنشستگان تأمین‌اجتماعی نیست بلکه، باید همسان‌سازی در تأمین‌اجتماعی برای احقاق حقوق افراد اجرا شود، ادامه می‌دهد: «مسئولان تأمین‌اجتماعی تلاش دارند از همسان‌سازی به‌سادگی عبور کنند درحالی‌که متناسب‌سازی خواسته من و بسیاری از بازنشستگان نیست.»
فرمول افزایش مستمری را به نفع بازنشسته‌ها کنید
اکبر بادره، اسفندسال گذشته با احتساب مشاغل سخت و زیان‌آور و سابقه ۳۵ سال خدمت بازنشسته شده است. او هنگام بازنشستگی ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان حقوق دریافت می‌کرد. او می‌گوید، درمرحله اول اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین‌اجتماعی در اواسط سال حقوقش به ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است؛ افزایشی که کمک چندانی به بهبود معیشت او نکرده است؛ «یک‌ماه بعد از افزایش حقوق بازنشستگی‌ام، ماهانه ۱۰۰ هزارتومان از این مبلغ کم می‌کنند. کسی هم درباره اینکه چرا از حقوقم کم شده، توضیح نمی‌دهد. حالا هم که می‌گویند قرار است مرحله دوم متناسب‌سازی حقوق‌ها اجرا شود تا زمانی که حکم جدید و واریزی به بانک را نبینم به موضوع اعتماد نمی‌کنم.»
او در ادامه به مسئله مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید، نگران است با فروکش کردن خبر‌ها درباره اختصاص منابع به تأمین‌اجتماعی، امید به بهبود درآمد بازنشسته‌ها به یاس مبدل شود؛ «مسئولان صحبت‌های زیادی درباره متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان می‌کنند. در رسانه‌ها هم حرف از این موضوع زیاد است اما، حتی اگر همین فردا شورای نگهبان مصوبه ۹۰ هزار میلیاردتومانی مجلس برای اختصاص به تأمین‌اجتماعی و اجرای طرح متناسب‌سازی را تأیید کند، افزایش احتمالی حقوق بازنشستگان دست‌کم تا خرداد، به تقویت جیب آن‌ها منجر نمی‌شود.»
بادره در پاسخ به این سؤال که فکر می‌کند در مرحله دوم متناسب‌سازی به حقوق او چقدر اضافه شود، می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌داند که مسئولان تأمین‌اجتماعی برای افزایش حقوق‌ها از چه فرایندی استفاده می‌کند. این فرمول‌ها با روند زندگی که در جریان است نمی‌خواند اما، امیدوارم فرمول‌های تأمین‌اجتماعی این بار جانب بازنشسته‌ها را بگیرد.»
یک گام به جلو برای تحقق خواسته بازنشستگان تأمین اجتماعی
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری نیز می‌گوید، مطالبات تأمین‌اجتماعی از دولت‌های گذشته دست‌کم ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است که با احتساب نرخ بهره بازار این عدد بالغ برچند ده تریلیون تومان می‌شود؛ «نزدیک کردن دستمزد بازنشستگان تأمین‌اجتماعی با حقوق دریافتی بازنشستگان کشوری و لشکری از خواسته‌های کارگران تأمین‌اجتماعی است و تصویب پرداخت این مبلغ در صحن علنی مجلس گام بزرگی برای تحقق این خواسته جامعه بازنشستگان تأمین‌اجتماعی است.»
حسن صادقی، با بیان اینکه مجلس ۸۹ هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و اجرای تدابیری برای پایدارسازی روند متناسب‌سازی در سال‌های آینده به سازمان تأمین‌اجتماعی اختصاص داده است، می‌گوید: «سازمان تأمین‌اجتماعی باید بخشی از این مبلغ را برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تأمین‌اجتماعی و کم کردن شکاف دستمزدی میان مستمری تأمین‌اجتماعی با مستمری صندوق‌های دیگر بازنشستگی به‌کار بگیرد.»
او حرفش را اینطور ادامه می‌دهد: «البته نباید انتظار داشت همه منابعی که در این مصوبه در اختیار تأمین‌اجتماعی قرار خواهد گرفت، صرف متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران شود چراکه، تأمین‌اجتماعی باید با سرمایه‌گذاری بخشی از این مبلغ در فعالیت‌های مولد اقتصادی و درآمد‌زا به‌نحوی عمل کند که بتواند در سال‌های آینده با ادامه روند متناسب‌سازی مشکلات بازنشستگان تأمین‌اجتماعی را برطرف کند.»
تا قبل از پایان سال علی‌الحساب پرداخت می‌شود
رئیس سازمان تأمین‌اجتماعی در روز‌های گذشته از تلاش این سازمان برای اجرای متناسب‌سازی حقوق مستمری‌بگیران خبر داده بود که مدیرکل مستمری‌های سازمان تأمین‌اجتماعی به همشهری می‌گوید، این سازمان در حال ایجاد زیرساخت‌های لازم برای اجرای متناسب‌سازی مرحله دوم حقوق مستمری‌بگیران است. ناهید حیدری می‌گوید: «مبلغی که برای متناسب‌سازی حقوق مستمری‌بگیران تأمین‌اجتماعی اختصاص یافته به تازگی مصوب شده است و از این رو، در تلاشیم با به‌کارگیری همه ظرفیت‌های موجود در سازمان تأمین‌اجتماعی با سرعت دادن به ایجاد زیرساخت‌های لازم به‌گونه‌ای عمل شود تا فاصله حقوق میان بازنشستگان تأمین‌اجتماعی با دیگر صندوق‌ها به حداقل برسد.»
مدیرکل مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی، از واریز علی‌الحساب نخستین مرحله از پرداخت‌های طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در روز‌های آینده خبر می‌دهد و می‌گوید: «در این مرحله به همه افرادی که در سازمان تأمین‌اجتماعی پرونده بازنشستگی دارند فارغ از مؤلفه‌هایی مانند سابقه بیمه‌پردازی و سال‌های بیمه‌پردازی مبلغی به شکل علی‌الحساب پرداخت می‌شود. این مبلغ تا قبل از پایان سال به‌حساب همه بازنشستگان تأمین‌اجتماعی واریز خواهد شد.» حیدری ادامه می‌دهد: «پس از ایجاد زیرساخت‌ها و اعمال فرمول‌های مرتبط، مبالغ قطعی ناشی از متناسب‌سازی به‌حساب افراد واریز خواهد شد.»