ریشه اختلافات خانوادگی کجاست؟

- مبینا آقاخانی: کسب مهارت‌های زندگی، لازمه یک زندگی مشترک همراه با آرامش و محبت است که می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات خانوادگی جلوگیری کند.

قاسم آزاد در گفت‌وگو با میزان گفت:اختلافات خانوادگی یکی از علت‌های اصلی مراجعه افراد به مراکز مشاوره، روانشناسی و مددکاری اجتماعی است. اختلافات خانوادگی خاص جامعه ما نیست و همیشه در همه ادوار و جوامع مختلف وجود داشته و خواهد داشت.

وی اظهار کرد: آنچه در این میان مهم است این است که باید عوامل موثر در بروز این اختلافات را شناسایی کنیم چرا که هر کدام از مسائل و موضوع‌ها قابل بررسی است. توجه داشته باشیم که چند نکته به صورت محوری در حوزه اختلافات خانوادگی قابل تامل است. بخش مهمی از اختلافات خانوادگی مربوط به حوزه اقتصادی خانواده‌ها است. مسکن، تجملات و هزینه‌های جانبی به مشکلات اقتصادی درون خانواده‌ها مربوط می‌شود.

این مددکار بیان کرد: برخی از زوجین در خانواده ها، مشکلاتی دارند که مهم هستند، اما به انقدر وخیم نیستند که به طلاق ختم شود، بنابراین این افراد نیز برای حل مشکلات و جلوگیری از وخامت شرایط، باید به مشاور و روانشناس مراجعه کنند.

وی افزود: این مشکلات شامل روابط عاطفی، مشکلات رفتاری، تعارضات زناشویی و ... است که باید با تغییر در رفتارها، حل شود.

بیشترین علت اختلاف در خانواده‌ها
این مشاور ادامه داد: در حال حاضر ۳ مشکل عمده در خانواده‌ها مشاهده می‌شود که اولین و تاثیرگذارترین آن، مشکلات مالی اعم از بیکاری است که بستری برای مشکلات بیشتر می‌شود.

آزاد گفت:دومین عامل اختلافات خانوادگی، اعتیاد است که متاسفانه گرفتاری همسر، پدر یا فرزندان در این دام، باعث بروز مشکلات جدی برای سایر اعضای خانواده می‌شود.

وی اظهار کرد: همچنین خیانت زوجین در سنین مختلف، از دیگر علل اختلافات خانوادگی است که در این موارد شاهد هستیم فرد خیانت کار، قصد جدایی دارد و بیشتر موارد، از کرده خود پشیمان است و تلاش می‌کند همسرش او را ببخشد.

تاثیر آموزش مهارت‌های زندگی

این مشاور و روانشناس خانواده گفت: در واقع زوجین، افرادی هستند که از دو فرهنگ مختلف و دو خانواده متفاوت با هم ازدواج کرده و زیر یک سقف می‌روند.

وی افزود:اما متاسفانه به دلیل عدم یادگیری و مهارت آموزی شاهد هستیم که زوجین نمی‌توانند نیاز‌های یکدیگر را رفع کنند و بلد نیستند خانواده خود را مدیریت کنند.

این مشاور ادامه داد: به عنوان مثال در زندگی مشترک، باید خواسته‌ها و نیاز‌های دو طرف پاسخ داده شود و شرایط را در نظر گرفت بنابراین نمی‌توان در زندگی، «من» بود و باید یاد گرفت «ما» شد.

وی با اشاره اهمیت آموزش در دوران کودکی افزود: بسیاری از مشکلات فردی، ریشه در کودکی افراد دارد. به عنوان مثال وقتی هنوز یک کودک و نوجوان شناخت دقیقی از خود و جامعه ندارد، با در دست گرفتن تلفن همراه، وارد فضای دیگری می‌شد که می‌تواند آسیب زیادی داشته باشد؛ بنابراین ابتدا باید آموزش و فرهنگ سازی مدنظر خانواد‌ها قرار گیرد و بعد تجهیز کردن کودکان به وسایل به روز.

این مشاور ادامه داد: در جامعه ما، مهارت‌های زندگی آنطور که باید آموزش داده نمی‌شود، بنابراین افراد بدون شناخت صحیح از خود و دیگران و بدون داشتن آمادگی‌های لازم، وارد زندگی مشترک می‌شود که ممکن است در آینده تبعات بسیاری داشته باشد.

آزاد گفت: مقایسه و چشم و هم چشمی، از دیگر مشکلات زوجین جوان است که به عنوان مثال در همین مناسبت اخیر که روز زن و روز مرد بود، پرونده‌هایی داشتیم که زن و شوهر از کادوی خود راضی نبودند و به خاطر مقایسه کادو‌های خود با کادو سایرین، با یکدیگر به مشکل برخورده اند.

وی اظهار کرد: در بسیاری از موارد، سطح توقعات برابر نیست و، چون آموزش کافی ندیده اند، بستر مشکلات مهم‌تر ایجاد می‌شود.

این مشاور و روانشناس خانواده گفت: اگر مشکلات کوچک زوجین، هرچه سریع‌تر رفع نشود، شدت درگیری‌ها افزایش پیدا کرده و حتی ممکن است درگیری فیزیکی بر اثر نوسانات خلقی ایجاد شود که رفع آن‌ها قطعا سخت‌تر خواهد بود.

شناخت علمی قبل از ازدواج

آزاد گفت: در گذشته تصور می‌شد همینکه پسر خداشناس باشد و اهل کار و دختر خانه دار خوبی باشد و باحیا رفتار کند برای ازدواج کافی به نظر می‌رسید، اما امروزه قبل از ازدواج باید معیار‌های مختلفی را سنجید.

وی اظهار کرد: در مشاوره‌های پیش از ازدواج، به صورت کاملا علمی و با گرفتن تست‌های مختلف اعم از تست شخصیت، نگرش، انگیزه، و. به شناخت دختر و پسر از یکدیگر کمک می‌کنیم و در آخرجلسات با جمع بندی نتایج به آن‌ها توصیه میکنیم از ازدواج خودداری کنند یا ازدواج آن‌ها به صلاح آن هاست.

این مشاور و روانشناس خانواده گفت: اگر با ازدواج بیشتر جوانان موافقت کنیم هم آن‌ها را رها نمی‌کنیم و توصیه میکنیم در دوره‌های آموزشی مشارکت داشته باشند.

وی در پاسخ به این سوال که اگر ازدواج به صلاح نباشد، مشاوران از ازدواج جلوگیری می‌کنند، افزود: مشاوران و روانشناسان تنها به مراجعین توصیه می‌کنند و هیچ اجباری در کار نیست.

کرونا و مشکلات آن برای خانواده

این مشاور درباره اینکه در یک سال اخیر، چه مشکلی برای خانواده‌ها ایجادشده است، ادامه داد: شیوع ویروس کرونا در کشور باعث ایجاد اضطراب، استرس‌های شدید و وسواس‌های فکری شده است.

آزاد گفت: همچنین از آنجایی که بسیاری از مشاغل تعطیل شده یا آسیب دید، مشکلات مالی ناشی از آن‌ها باعث اختلافات خانوادگی شده است.

وی اظهار کرد: البته تعطیلی بسیاری از مراکز و توصیه به قرنطینه افراد در خانه ها، باعث تشدید اختلافات و افزایش خشونت‌های خانگی نیز شده است که ما سعی می‌کنیم روش‌های حل مسئله و کنترل خشم را به افراد آموزش دهیم.

از مشاوره کمک بگیرید

وی بیان کرد: توجه داشته باشیم، حضور مشترک اعضای خانواده به صمیمیت در بین اعضای آن کمک می‌کند. اعضای خانواده باید در برنامه‌های گروهی مانند کوهنوردی، مهمانی و تفریحات سالم شرکت کنند، اما متاسفانه این برنامه‌ها بنا به دلایل متعددی کم شده است، ولی هرچه تعامل و برنامه‌های مشترک بیشتر باشد به ادبیات مشترک در زندگی خواهیم رسید.

آزاد بیان کرد: در هر حال توجه داشته باشیم؛ در اغلب مسائل خانوادگی می‌توانیم با مراجعه به منابع اجتماعی مانند مراکز مشاوره ای، مددکاری اجتماعی یا از طریق تماس با خطوط تلفنی مانند ۱۴۸۰ کمک بگیریم یا اگر اختلافات حادتر شود می‌توانید با تماس با ۱۲۳ از اورژانس اجتماعی کمک بگیرید.

تضاد سنت و مدرنیته

این مشاور و روانشناس خانواده با اشاره به سنتی بودن خانواده‌ها گفت: متاسفانه در بیشتر نقاط کشور، ما شاهد این هستیم که والدین کاملا سنتی هستند، اما فرزندان و جوانان با توجه به شرایط مدرن‌تر شده اند و در واقع افراد در این میان گیر افتاده اند.

وی افزود: این موضوع در میان زوجین نیز دیده می‌شود، به عنوان مثال مرد بسیار سنتی است و ترجیح می‌دهد زن تنها یک مادر خوب باشد، اما زن می‌خواهند در خارج از خانه هم نقش تاثیرگذاری داشته باشد که این اختلافات ناشی از انتخاب‌های نادرست است که در آینده زوجین تبعاتی خواهد داشت.

این مشاور در پاسخ به این سوال که اگر انتخاب‌ها اشتباه باشد، نظر مشاوران طلاق گرفتن است یا خیر، ادامه داد: این ازدواج ها، قطعا ازدواج‌هایی چالشی خواهند بود، اما ما سعی میکنیم مشکلات را حل کنیم.

آزاد درباره اعتیاد گفت: با توجه به این که موادمخدر نیز عامل اصلی در حوزه اختلافات خانوادگی است خانواده‌ها می‌توانند با برقراری تماس با خط ۰۹۶۲۸ از مددکاران و مشاوران یاری بگیرند.

وی ادامه داد: باید یاد بگیریم برای داشتن زندگی بهتر وقت بگذاریم تا بتوانیم خانواده‌ای با نشاط تر، باثبات‌تر و سالم‌تر داشته باشیم. تاثیرپذیری خانواده‌ها از حوزه رسانه‌ها به معنای عام و گسترش تکنولوژی مانند تلفن همراه، اینترنت و شبکه‌های ماهواره‌ای می‌تواند زمینه ساز اختلافات خانوادگی باشد.

این مشاور خانواده بیان کرد: نکته آخر این که باید صداقت را در تعامل با اعضای خانواده سرلوحه اخلاق قرار دهیم، زیرا دروغگویی بزرگ‌ترین عامل تهدید خانواده و جامعه است.