ایرانی‌ها سالانه چقدر دور ریز غذا دارند؟
دورریز مواد غذایی فقط مختص مراسم‌های عزا و عروسی نیست، بلکه هر کدام از ما در زندگی روزمره خود نیز غذاهای دورریز زیادی داریم که با مدیریت غلط این غذا‌ها به محیط‌زیست، آسیب زیادی وارد می‌کنیم و به گفته رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دورریز مواد غذایی در ایران هفت برابر فرانسه است.
خبرگزاری میزان -
-روزنامه جوان نوشت: در گوشه‌ای از شهر، جشن عروسی گرفته‌اند، غذاهای رنگارنگ چیده‌شده و وقت شام نزدیک است. مهمانان را برای صرف غذا صدا می‌زنند تا از خودشان پذیرایی کنند. همه چیز روی میز چیده شده؛ جوجه کباب، زرشک پلو با مرغ و چند نوع غذای دیگر.
مهمانان نمی‌دانند کدام غذا را انتخاب کنند و دلشان می‌خواهد همه آن‌ها را بچشند. برای همین در گوشه‌گوشه بشقاب‌شان از همه مدل غذا می‌ریزند تا بعد از رسیدن به میزشان آن‌ها را بخورند. کمی آنطرف‌تر انواع دسر چیده شده؛ ژله، سالاد و چندین دسر دیگر که تنوع رنگی‌شان هر کسی را وسوسه می‌کند به سراغ‌شان برود. حالا نوبت به امتحان دسر‌ها می‌رسد و مهمانان که نمی‌خواهند از بقیه جا بمانند در بشقاب دیگری از انواع دسر‌ها می‌ریزند تا آن‌ها را هم امتحان کنند. همه چیز خوب است و خیلی خوش می‌گذرد، اما کمتر از یک ساعت بعد، دیدن میز‌ها و غذاهای نیمه‌تمام، ناراحت‌کننده است.
شاید صاحب این مراسم عروسی بگوید که یک شب است و چه اشکالی دارد؟! یا هر کدام از مهمانان که خیلی بیشتر از ظرفیت شکم خود غذا کشیده‌اند، بگویند برای یک شب که اتفاقی نمی‌افتد! اما متأسفانه آنقدر اسرافکار شده‌ایم که آمار و ارقام دورریز غذاهایمان سرسام آور شده است، چیزی بیشتر از نصف صادرات مواد نفتی!
علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دورریز مواد غذایی در ایران را هفت برابر فرانسه اعلام کرد و گفت: «دورریز مواد غذایی در مجموع ۲۷ کشور اروپایی، ۹۰ میلیون تن در سال گزارش شده که این آمار در کشور ما ۳۵ میلیون تن در سال، یعنی معادل ۵۰ تا ۶۰ درصد صادرات مواد نفتی است.»
او به آمار وحشتناک دورریز محصولات غذایی در کشورمان حتی پیش از آنکه به دست مصرف‌کننده برسد نیز اشاره کرد و گفت: «از فرآیند تولید تا بسته‌بندی باید در مراکز رشد صنایع غذایی مورد توجه قرار گیرد. نکته بسیار مهم این است که بخش عمده دورریز محصولات غذایی، پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده صورت می‌گیرد. در حالی که در کشور‌های توسعه‌یافته، اینگونه نیست و محصولات پس از رسیدن به دست مصرف کننده، دورریز دارند.»
زالی ادامه داد: «سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) بار‌ها اعلام کرده‌است هر شهروند ایرانی، بالغ بر ۱۳۴ کیلوکالری در روز، محصولات غذایی را هدر می‌دهد. اگر فرض کنیم از ۹۰ میلیارد متر مکعب مصرف سالانه آب، ۸۰ میلیارد متر مکعب سهم صنعت کشاورزی است، میزان اهمیت این هدررفت را درک می‌کنیم.»
آسیب دورریز مواد غذایی به محیط‌زیست
دورریز مواد غذایی فقط مختص مراسم‌های عزا و عروسی نیست، بلکه هر کدام از ما در زندگی روزمره خود نیز غذاهای دورریز زیادی داریم که با مدیریت غلط این غذا‌ها به محیط‌زیست، آسیب زیادی وارد می‌کنیم. معصومه حسینی‌نسب، دکترای منابع طبیعی در این‌باره می‌گوید: «تولید موادغذایی گیاهی و حیوانی با مصرف مقدار زیادی آب، کود‌های شیمیایی و آفت‌کش‌ها همراه است که همه این‌ها می‌تواند منجر به افزایش گاز‌های گلخانه‌ای، گرم شدن سطح زمین، آلودگی آب و آلودگی خاک شود. در واقع محیط‌زیست برای تولید مواد غذایی، هزینه سنگینی را پرداخت می‌کند، حالا اگر در مصرف آن‌ها دقت نکنیم و دورریز موادغذایی‌مان زیاد شود، صدمه‌ای که به محیط‌زیست از سوی ما وارد می‌شود، چند برابر خواهد شد.»
حسینی‌نسب ادامه می‌دهد: «دورریز‌های موادغذایی نه فقط آن دسته از غذا‌هایی که در بشقاب باقی می‌ماند و در سطل زباله ریخته می‌شود، بلکه پوست میوه و سبزیجات، مواد غذایی کهنه و فاسد‌شده یا تاریخ گذشته نیز جزو همین موارد است. این مواد غذایی با قرار گرفتن در سطل زباله و شیرآبه‌های حاصل از آن می‌تواند در خیابان جاری شود و آلودگی بصری ایجاد کند، همچنین این زباله‌ها موجب تغییر عادت غذایی حیوانات خیابانی و افزایش تعداد موش‌ها در سطح شهر شده که مشکلات دیگری را ایجاد می‌کند.»
او تأکید می‌کند: «مدیریت یخچال یکی از راهکار‌هایی است که می‌توانیم در این زمینه انجام دهیم؛ آن دسته از خوراکی‌هایی که داخل یخچال در حال خراب شدن است را زودتر مصرف کنیم تا مجبور به انداختن آن‌ها در سطل زباله نشویم. همچنین می‌توانیم از فریزر بیشتر استفاده کنیم که یکی از بهترین شیوه استفاده از مواد غذایی سالم است. همچنین می‌توانیم نان را در داخل فریزر و در پارچه‌های نفوذناپذیر نگهداری کنیم تا کیفیت آن حفظ و از دورریز شدنش جلوگیری شود.»
حسینی‌نسب با اشاره به اینکه هر کسی باید نسبت به زباله‌ای که تولید می‌کند احساس مسئولیت داشته‌باشد، می‌گوید: «تا جایی که ممکن است و به قدر نیاز، غذا تهیه کنیم تا مجبور به دورریختن آن‌ها نشویم. باید میوه و سبزیجات را هفتگی تهیه کنیم تا با خراب شدنشان به سطل زباله ریخته نشوند.»
دکترای منابع طبیعی با بیان اینکه باید با جدا کردن زباله‌های‌تر و خشک، کمتر به محیط‌زیست آسیب وارد کنیم، اظهار می‌دارد: «هر کدام از ما باید پایش زباله داشته باشیم و حواسمان باشد که چه چیز‌هایی را داخل سطل زباله می‌ریزیم. همچنین جداسازی زباله «تر» و «خشک» یکی دیگر از کار‌هایی است که منجر به کاهش آسیب به محیط‌زیست خواهد شد و در صورت امکان زباله‌های‌تر را ابتدا خشک و سپس به بیرون از خانه ببریم.»
درست غذا خوردن را بلد نیستیم!
دکتر مجید ابهری، رفتارشناس و آسیب‌شناس اجتماعی نیز در این‌باره می‌گوید: «سبک زندگی یکی از محور‌های تعیین‌کننده در روش تغذیه و اقتصاد خانواده است. متأسفانه از دیرباز تاکنون بسیاری از ما در دورریختن غذا و مازاد آن جایگاه قابل‌توجهی در دنیا داشتیم. مثلاً دورریز نان به علت روش غلط پخت نان و نداشتن الگو استاندارد مناسب موجب می‌شود که روزانه بخش قابل‌توجهی از نان مصرفی دور ریخته شود.»
ابهری با بیان اینکه براساس اعلام مسئولان سالانه ۳۵ میلیون تن غذا دور ریخته می‌شود و از طرفی تعدادی از هموطنان در سطل‌های زباله به دنبال غذا هستند، اظهار می‌دارد: «جمع‌آوری غذاهای اضافی در سالن‌های عروسی یا عزا و جلوگیری از دورریز آن‌ها و سپس ساماندهی این غذا‌ها به مراکزی که از نیازمندان نگهداری می‌کنند، می‌تواند حرکت خداپسندانه‌ای باشد و در عین حال از اسراف مواد غذایی جلوگیری کند.»
این رفتارشناس ادامه می‌دهد: «در ۹۰ درصد از سالن‌های پذیرایی، کودکان و حتی بزرگ‌تر‌ها دو برابر غذای مورد نیاز را در بشقاب خود می‌کشند و، چون نمی‌توانند آن را بخورند حیف و میل می‌گردد. همچنین برخی از خانواده‌ها، برنج با این قیمت گران را اضافه‌تر پخته و تبدیل به ته‌دیگ می‌کنند که بخش زیادی از آن دور ریخته می‌شود.»
او به مدیریت غذاهای مانده در سایر کشور‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «در کشور‌های اروپایی خانواده‌ها، غذای مازاد خود را در ظروف مخصوص گذاشته و به مراکز خیریه تحویل می‌دهند. همچنین در بسیاری از کشور‌های پیشرفته اگر هنگام ترک رستوران غذای اضافی در ظرف افراد مانده باشد، به آن‌ها به دید اسراف‌کننده نگاه می‌شود. باید سبک غذا و نان تغییرات اساسی پیدا کند. خانواده‌ها باید از خود شروع به اصلاح کنند.»
ابهری تأکید می‌کند: «جامعه امروز در شرایط مناسبی نیست. رسانه‌ها مخصوصاً صدا و سیما باید نحوه مصرف منطقی غذا را خصوصاً در مجالس عزا و عروسی آموزش دهند. نکته قابل‌توجه اینکه بسیاری از خانواده‌ها بعد از صرف غذا در رستوران‌ها به اتفاق خانواده خود، خجالت می‌کشند که غذای اضافه را در ظرفی ریخته و همراه خود به خانه ببرند. همچنین این موضوع به قدری مهم است که در مدارس نیز باید روش مصرف درست غذا به دانش‌آموزان آموخته شود.»
این آسیب‌شناس اجتماعی با بیان اینکه ۸۰ درصد از ما ایرانی‌ها درست غذا خوردن را بلد نیستیم، بیان می‌کند: «تصور ما این است که اگر با قاشق و چنگال و امثال آن‌ها غذا بخوریم، امروزی و پیشرفته هستیم، در صورتی که درست غذا خوردن با ابزار نیست، بلکه با انتخاب نوع درست و اندازه آن است.»
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *