نبود کپی رایت معضل بزرگ سینمای کرونا زده در سال ۹۹

- بعد از شیوع بیماری کرونا و بسته تمامی سالن‌های سینما در اسفند ماه سال ۹۸ نه تنها سینمای ایران بلکه سینمای سراسر جهان تحت الشعاع این بیماری قرار گرفت، تمامی سالن‌ها تعطیل شدند و از سویی چرخ تولیدات نیز متوقف شد.

اکثریت کارشناسان ضرر وارد شده بر سینمای جهان را میلیاردها دلار تخمین زدند، کرونا باعث شد تا بسیاری از آثار محبوب سینما در سال جدید به تعویق بیفتند، از سویی این بیماری بهترین زمان اکران در سینمای ایران یعنی اکران نوروزی را هم نابود کرد. 

***نبود قانون کپی رایت باعث قاچاق فیلم شده است

امیر غفارمنش در گفت‌وگو با ، درباره چرخه اکران آنلاین در سینماهای کشور و قاچاق آثار گفت: از نظر من تکنولوژی باید به داد سینمای امروز برسد، باید بستری مناسب و امن برای پخش آثار در اینترنت ایجاد کنیم، این اتفاق علاوه بر موفقیت سینما خدمتی به جامعه پزشکی هم خواهد بود، جامعه‌ای که طی ماه‌های گذشته ایثار فراوانی کرده است.

وی در همین راستا ادامه داد: نبود قانون کپی رایت به عنوان قانونی منسجم و قاطع باعث شده تا هرکسی جرات کپی فیلمها را به خودش بدهد، سینمای امروز ما نیازمند تغییری اساسی در سیستم پخش است، از نظر من می توان راهی پیدا کرد که سینماگران هم بدون ترس از قاچاق اثرشان راهی چرخه اکران آنلاین شوند.

در ابتدا بنا به تصور کوتاه مدت بودن تعطیلات اهالی سینما امیدوارانه به آینده نگاه می کردند اما نزدیک به چهار ماه درگیر این بحران تازه بودند، در این میان اتفاق تازه ای در سینمای کشور افتاد، چرخه اکران آنلاین به سینما راه یافت تا بتواند همچون نسخه های موفق خارجی در ایام قرنطینه گلیم خود را از آب بیرون بکشد. 

فیلم سینمایی «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی کیا نخستین فیلم چرخه اکران آنلاین بود، پس از این فیلم بسیاری از آثار راهی این چرخه شدند اما قاچاق سریع و نبود کپی رایت به راحتی توانست یکی از پتانسیل های خوب سینمای کشور را به راحتی رو به نابودی بکشاند. 

***فیلم «بهت» به دلیل نبود قانون کپی رایت نابود شد

عباس رافعی در گفت‌وگو با ، پیرامون اکران آنلاین فیلم سینمایی «بهت» گفت: به هیچ وجه از اکران آنلاین فیلم بهت راضی نیستم، این فیلم در همان روز اول اکران آنلاین به سرعت قاچاق شد و در همان شب از شبکه‌های ماهواره‌ای به پخش رسید.

وی در همین راستا ادامه داد: متاسفانه فیلم سینمایی «بهت» به دلیل نبود قانون کپی رایت و همچنین عدم نظارت صحیح برای جلوگیری از قاچاق فیلم حیف شد، این فیلم می‌توانست اتفاقات بسیار بهتری را تجربه کند منتها با قاچاقش در همان لحظات اول ورشکست شد.

کارگردان فیلم «فصل فراموشی فریبا» نبود قانون کپی رایت را معضلی بزرگ در سینما دانست و اظهار کرد: به دلیل نبود قانون کپی رایت شبکه‌های ماهواره‌ای به راحتی می‌توانند اثر را بدون هیچ ترسی پخش کنند و از سرانجام کار هم هیچ ترسی ندارند، این شبکه ها به راحتی فیلم قاچاق می‌کنند و هیچکس هم با آنها برخورد نمی کند.

وی در همین رابطه تاکید کرد: برای موفقیت در اکران آنلاین باید پلتفرم‌های اکران آنلاین امنیت خود را تقویت کنند، در حال حاضر هر فرد می تواند به راحتی فیلم چرخه اکران آنلاین را دانلود کند، بدون شک با این وضعیت شکست چرخه اکران آنلاین قطعی است.

آثار چرخه اکران آنلاین به امید فروش پا به این مدیوم می گذارند اما در کمتر از یک روز به دلیل نبود هیچ قانون بازدارنده ای در پدیده کپی رایت سر از فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای در می آورند و به نوعی سرمایه تولید اثر به راحتی از بین می رفت، همین قاچاق سریع السیر فیلم های چرخه اکران آنلاین باعث شد تا برخی از کارگردانان از اکران آنلاین فیلمشان منصرف شوند. 

البته در این میان همچنان برخی از فیلمسازان بر ادامه اکران آنلاین اصرار داشتند، نکته آنجاست که متاسفانه نبود هیچ قانون منسجمی و عملگرایی در زمینه رعایت کپی رایت باعث شده تا سودجویان به راحتی بتوانند محصولات سینمای کشور را به مرز نابودی بکشانند. 

 ***نیازمند وضع قوانین سختگیرانه کپی رایت هستیم

سیروس الوند در گفت‌وگو با ، پیرامون پدیده قاچاق فیلم طی ماه‌های اخیر گفت: ما نیازمند آن هستیم که مقابل قاچاق فیلم بایستیم، البته پلیس فتا برخورد‌های قابل توجه و خوبی با قاچاق فیلم انجام داده است، اما به شدت نیازمند وضع قوانینی سختگیرانه در مقوله کپی رایت هستیم تا کسی جرات قاچاق فیلم را به خودش ندهد. این بحث قاچاق فیلم سال‌ها پیش هم یکبار پررنگ شد، اما بعد از برخورد قاطع با متخلفان این پدیده از بین رفت، در وضعیت فعلی هم ما نیازمند چنین برخورد‌هایی هستیم تا دیگر شاهد قاچاق فیلم نباشیم.

وی با اشاره به پخش همزمان فیلم‌های چرخه اکران آنلاین در شبکه‌های ماهواره‌ی خارج از کشور افزود: شبکه‌های ماهواره‌ای خلاف اینکه همیشه خودشان را حامی هنرمندان و سینما اعلام می‌کنند، اما به راحتی فیلم‌هایی که در حال اکران هستند را به نمایش می‌گذارند، آن‌ها فکر نمی‌کنند که این اقدامشان چه بلایی سر آن اثر خواهد آورد.

کارگردان فیلم «پرتغال خونی» در همین راستا اظهار کرد: بدون شک پخش فیلم‌های سینمایی ایرانی در حال اکران از شبکه‌های ماهواره اقدامی ناشایست و غیر قانونی است و امیدوارم راهی برای برخورد جدی با این شبکه‌ها هم پیدا شود. تاکنون برخوردهای خوبی با قاچاق داخل کشور رخ داده اما باید دنبال راهکاری درست برای مقابله به این شبکه ها باشیم. 

کارگردان فیلم سینمایی «زن دوم» پخش غیرمجاز فیلم‌های ایرانی از شبکه‌های ماهواره‌ای ویران کننده خواند و افزود: شبکه‌های ماهواره‌ای با پخش فیلم‌ها به صورت قاچاق هزینه حداقل ۳ میلیاردی تولید یک فیلم و همین طور زحمت ۷۰ یا ۸۰ نفر را نابود کرده و با خاک یکسان می‌کنند، متاسفانه فعلا کاری نمی‌توان کرد، زیرا دستمان به آن‌ها نمی‌رسد، اما امیدوارم کمی انسانیت داشته باشند و فیلم‌ها را به این شکل پخش نکنند.

***راهکار موفقی در مقابله با قاچاق فیلم نداریم

پوریا رحیمی سام در گفت‌وگو با ، اکران آنلاین سینما را عجیب خواند و گفت: از نظر من کارگردانانی که آثارشان را اکران آنلاین می‌کنند، ریسک بزرگی انجام می‌دهند، زیرا اکران آنلاین یک هندوانه کاملاً در بسته است و مشخص نیست چه آینده‌ای در انتظارش است.

وی برخورد مناسب با عوامل قاچاق آثار سینمایی را لازم دانست و افزود: متاسفانه ریسک بزرگی که درباره اکران آنلاین آثار سینمایی وجود دارد، نبود راهکار مستند و استانداردی برای مقابله با قاچاق این آثار است، بسیاری از شبکه‌های خارجی مثل نت فلیکس سالهاست که آثار را آنلاین اکران می‌کنند و اتفاقا بسیار هم موفق بوده‌اند اما به دلیل عدم قانون کپی رایت در کشور کمی این نوع از اکران برای سینما سخت خواهد بود.

سینمای جهان تجربه بسیار موفقی در عرصه اکران اینترنتی و آنلاین داشته و در وضعیت فعلی پاندمی کرونا بسیاری از شبکه های پخش اینترنتی به بالاترین سود خود در سالهای گذشته دست یافته اند، این استقبال به حدی بوده که آثار مطرحی همچون «نگهبانان قدیمی» توانستند رکورددار فروش شوند. 

اما در نقطه مقابل چرخه اکران آنلاین در کشور نه تنها نتوانست دوام بیاورد بلکه تنها به اکران آثاری ختم شد که در شرایط عادی هم امیدی به اکران در سینماها نداشتند. آثاری که شاید در شرایط عادی سینما هم با نقد منتقدان روبرو می شدند و حال شانس نداشته خود را در شبکه های اینترنتی جستجو می کنند. 

***اکران آنلاین بدون رعایت کپی رایت شکست خواهد خورد

پوران درخشنده در گفت‌وگو با ، با تاکید بر ایجاد قوانینی محکم برای رعایت قانون کپی رایت گفت: سینمای اکران آنلاین نیازمند مراقبت است، مهمترین چیزی که باید در اکران آنلاین به آن توجه کرد بحث کپی رایت است، اکران آنلاین بدون پیگیری درست بحث کپی رایت در طولانی مدت به شکست می انجامد، ما باید قوانین سختی را در بحث کپی رایت لحاظ کنیم تا قانون شکنان به راحتی نتوانند از کنار آن بگذرند. 

وی با توصیف نیاز امروز مخاطب سینمای ایران افزود: اکران آنلاین آثار سینمایی نیاز امروز مردم ایران است، مخاطب ایرانی طی دو ماه گذشته انواع و اقسام فیلمها را دیده است، پس با تماشای اینترنتی آثار سینمایی اخت پیدا کرده است، پس در صورت برنامه ریزی مناسب به خوبی می توانیم مخاطب فراوانی را برای تماشای آنلاین آثار سینمایی کشور به وجود آوریم. 

کارگردان فیلم «بچه های ابدی» لزوم فرهنگ سازی در عرصه رعایت کپی رایت را لازم دانست و افزود: البته بحث کپی رایت و رعایت آن نیازمند یک فرهنگسازی بزرگ است، در حال حاضر تمامی آثار هالیوود و خارجی به سرعت در کشور پخش می شود، این نشان می دهد که جامعه باید برای رعایت حق کپی رعایت آموزش داده شود، در ابتدا به امر ما باید بستری ایمن و همچنین آسان را برای تماشای آثار اینترنتی به وجود بیاوریم، بستری ارزان که مخاطب را به هیچ وجه نیازمند دانلود غیرقانونی اثر نکند.