حرکت تکراری «سامان سالور» در سینمای اجتماعی/«سه کام حبس» اثری بدون حرف تازه

- فیلم سینمایی «سه کام حبس» تازه‌ترین ساخته سامان سالور سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر اکران شد اما نتوانست نظر مثبت اهالی سینما و منتقدین را به خود جلب کند، فیلمی که به گفته سازنده برای تاثیرگذاری بر جامعه ساخته شده است.

سالور نسبت به آثار قبلی خود به دنبال سوژه جدیدی رفته اما این سوژه در کلیت سینما تا چه حد تازگی دارد را باید به مخاطب سپرد. «ساکنین سرزمین سکوت»، «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین»، «ترانه تنهایی تهران»، «آمین خواهیم گفت»، «سیزده ۵۹» و «تمشک» از ساخته‌های پیشین سامان سالور است.

ایزدیار در سه کام حبس با بازیگرانی همچون محسن تنابنده، سمیرا حسن‌پور، متین ستوده، محمود نظرعلیان، یداله شادمانی، محمد اشکان فر، علیرضا مهران همبازی شده است.

«سه کام حبس» از لحاظ حال و هوای اثر ادامه‌ای بر سینمای اجتماعی مرسوم سالهای گذشته سینمای ایران است، اثری که معضل اعتیاد پرداخته اما نتوانسته در برابر آثاری همچون متری شیش و نیم و یا ابد و یک روز حرفی تازه را به سینمای ایران تزریق کند.

مشکل اصلی و عمده سه کام حبس ضعف شدید منطق در روایت فیلمنامه است، ضعفی که توسط منتقدان بارها به سامان سالور تذکر داده شده اما وی همچنان اصرار دارد که این فیلم روایت چند فرد درگیر با معضل اعتیاد است، شاید حفره بزرگ فیلمنامه سه کام حبس را باید در کمرنگ بودن عنصر پلیس دانست.

فردی با بازی «محسن تنابنده» به جرم حمل و فروش مواد مخدر که در این مورد مقدار بسیار زیادی هم هست تحت تعقیب قرار می گیرد، پلیس وی را شناسایی کرده و رد خانه وی را نیز می‌زند، اما نکته عجیب اینجاست که پلیس بعد از پیدا کردن خانه محسن تنابنده در فیلم دیگر به هیچ وجه نمودی پیدا نمی کند. 

این در حالی است که بدون شک وقتی فردی به اتهام حمل و قاچاق مواد مخدر تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرد، آن هم با آن حجم زیاد قطعاً خانه‌اش به مدت طولانی تحت نظر قرار می گیرد، اتفاقی که به هیچ عنوان در سه کام حبس دیده نشد. نکته دیگر این است پلیس مواد مخدر برای شناسایی مواد مخدر سگ های مخصوص به این عمل را وارد خانه می کند که اگر باز هم منطقی در فیلمنامه سه کام حبس دیده می‌شد به راحتی مواد مخدر داخل دبه ترشی قابل شناسایی بود. 

نکته دیگر آنجاست که فردی وقتی با این حجم از مواد مخدر تحت تعقیب پلیس قرار می گیرد، نمی تواند به راحتی به مدت یک هفته در بیمارستان بستری باشد و هیچ استعلامی از وی صورت نگیرد. فیلمنامه سالور با وجود تلاش بیش از حد وی برای قرار دادن نشانه ها ضعیف عمل کرده است، انگار وی خارج روایت می‌خواهد به زور هم که شده نشانه های غیبی را وارد متن کند که از جمله آنها می‌توان به سربازی اشاره کرد که روبروی پریناز ایزدیار می ایستد. 

یکی از نکات مثبت سه کام حبس بدون شک فیلمبرداری مسعود سلامی است که به نوعی دارای امضایی شخصی در کارش شده است، وی فضاسازی این اثر را نیز با توجه به متن به تصویر کشیده است، تصویری هرچند تاریک اما در خدمت اثر. 

مجموعه بازی‌های سه کام اما یکی دیگر از نقاط نسبتاً خوب اثر است که البته در کنار بازی قابل قبول محسن تنابنده مخاطب سینما بار دیگر پریناز ایزدیاری می بیند که انگار در ایفای چنین نقش‌های گیر کرده است، بازیگری که حضورش در این فیلم فرق چندانی با فیلم‌هایی همچون «ابد و یک روز» نمی کند. 

به طور کلی سه کام حبس اثری متوسط رو به پایین برای کارگردانی است که سالها از سینما دور بوده است، این فیلم نشان می دهد که سالور نه تنها از ساخت آثار سینمایی دور شده بلکه سالهاست سینمای ایران را دنبال نمی کند، که در غیر این صورت به دنبال ایده ای تازه تر در این سینما می گشت.