انتقاد خطیب موقت نماز جمعه تهران از گرانیها
– در ایام مقابله با کرونا که برای حفظ سلامت شهروندان نماز جمعه با حضور نمازگزاران اقامه نمیشود، هر هفته خطبای جمعه سخنرانی خود را که جایگزین خطبه محسوب میشود از طریق رسانه ملی (شبکه یک سیما و رادیو تهران) و بدون حضور نمازگزاران به سمع و نظر مردم میرسانند.
این هفته آیتالله امامی کاشانی در پیام خطبه گونه خود در تاریخ هشتم اسفند ماه بیاناتی ایراد کرد که در این مجال با هم میخوانیم.
بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم
الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العالَمینَ و الصَّلاةُ وَ السَّلامُ عَلی سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْمُرْسَلِین ابِی القاسِم مُحَمَّد و عَلی آلِهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرین سِیَّما بَقِیَّة الله فی الأَرَضین
اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَّةِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا
سالروز ولادت دومین شخصیت عالم امکان امیرالمؤمنین (علیه الصلاه و السلام) را تبریک عرض میکنم.
محمود عقاد از نویسندگان مشهور اهل سنت است. در کتابش مینویسد، تحت عنوان بزرگان اسلام به امیرالمؤمنین (علیه السلام) که میرسد، مینویسد علی (علیه السلام) از امتیازی برخوردار بود که در عالم امکان در اسلام و غیر اسلام این امتیاز بی نظیر بود و آن این که ولادت در کعبه و خانه خدا و شهادت در محراب و در جایی که بدو و ختمش بدایت و نهایتش خداست. آغاز خدا و پایان خدا. این بی نظیر است و مخصوص امیرالمؤمنین (علیه الصلاه و السلام) است. به همین مناسبت فرازی از خطبه ۱۸۳ نهج البلاغه را عرض میکنم که این فراز مربوط به آخرالزمان است و مربوط به زمانی است که اسلام از میان جامعه اسلامی خارج شده است. اسلام بیرون رفته است و زندگیها بر اساس هواها و هوسها استوار شده است.
یک چنین روزی را آخرالزمان، حضرت نام برده است و تشبیه میکند روزگاری که چنین است که در این روزگار اسلام در چه حالی است. تشبیه میکند اسلام را به شتری که این شتر خوابیده است؛ یعنی از بس خسته شده است، از بس خستگی بر او فشار آورده، خوابیده است، دمش را روی زمین گذاشته، شکمش را روی زمین گذاشته، گردنش را روی زمین گذاشته است و خواب است، درحال «بروک» است. بروک یعنی خوابیدن شتر و به خواب رفتن شتر و خسته شدن شتر. شتری که وسیله راه است، وسیله حرکت و سیر به همه جاست و در آن زمان، بهترین وسیله حرکت و سیر، شتر بود. میفرماید این شتر که اسلام است، به چنین روزگاری افتاده است. عبارت امیرالمؤمنین (علیه السلام) این است: «وَ ضَرَبَ بِعَسِیبِ ذَنَبِهِ» عسیب با عین و سین یعنی دمش را روی زمین گذاشته است «وَ أَلْصَقَ الْأَرْضَ بِجِرَانِهِ» و جرانه و شکمش را روی زمین گذاشته و گردنش را هم به زمین چسبانده وَ أَلْصَقَ الْأَرْضَ است، خواب است، دیگه بیدار نیست، نه امانت اسلام بیدار است، نه صداقتش بیدار است، نه حقوق اجتماعی بیدار است، نه توجه به خدا بیدار است، اسلام خواب است. «ضَرَبَ بِعَسِیبِ ذَنَبِهِ وَ أَلْصَقَ الْأَرْضَ بِجِرَانِهِ»، به این روزگار افتاده است. این بیان امیرالمؤمنین (علیه السلام) حکایت میکند از عصر آخرالزمان و لذا دنبالش میفرماید که «بَقِیَّةٌ مِنْ بَقَایَا حُجَّتِهِ» یعنی انبیا آمدند، اوصیا آمدند، حجتهای خدا آمدند، آخرین حجت خدا و آخرین مصلح و منجی باید بیاید. در عصر غیبت او، و در آخرالزمان، اسلام به این صورت افتاده است.
این نکته، نکتهای است که باید توجه کرد یعنی چه؟ اسلامی که مردم مسلمانند، نماز میخوانند، خدا میگویند، دعا میکنند، به اهل بیت (علیهم الصلاه و السلام) احترام میکنند، توسل هم میجویند، ولی بی محتوا است. در موقع زراندوزی و پول، خدا نیست، در موقعی که قلم روی کاغذ میآید، خدا نیست، نه عفت قلم است، نه عفت بیان است، در وقتی که مال پیش میآید، احتکار است، گرانفروشی است، ایثار اسلام کجاست که به این گرانفروشی افتادهایم؟ احسان اسلام کجاست که به این همه احتکار و زراندوزی افتادهایم؟ صداقت اسلام کجاست که به خیانت افتادهایم؟ این اوضاع جامعه و کشور، این همه هتک حرمت، این همه آبرو بردن مخصوصاً در فضای مجازی، هر چیز را خواستن و گفتن، این کجا، اسلام کجا؟ دعوت پیغمبر اکرم کجا و به قول حافظ؛ صلاح کار کجا، من خراب کجا سماع وصل کجا، نغمه رباب کجا
چه نسبت است به رندی صلاح و تقوا را ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا
چقدر پرت، جامعهای که این همه گرفتار است، احتکار کند انسان؟ گرانفروش باشد با این وضع مردم؟ جامعهای که اینچنین شهید میدهد، شهدا با توجه به خدا و راه خدا حرکت میکنند و میروند، همسرانی که تحمل میکنند، فرزندانی که صبر میکنند، پدران و مادران شهدایی که برای خاطر خدا میگویند بچه مان را فرستادیم، فرزندمان را فرستادیم، آن ایثار کجا و این بخل ما کجا؟ آن فداکاریها کجا و این خود بینیها و خودخواهیها کجا؟ این است که میفرماید «ضَرَبَ بِعَسِیبِ ذَنَبِهِ».
مثل شتری که خوابیده است روی زمین، خواب است، اسلام درخانه خواب است، در مغازه خواب است، در خیابان و بازار خواب است، در جامعه به خواب رفته است.
ایام ماه رجب است، زمان توبه است. روزها و شبهایی را خدای متعال برای سرعت دعا و سرعت استغفار قرار داده از جمله ماه رجب است. از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روایات زیادی است در اهمیت رجب. رجب یعنی بزرگ، رجب یعنی عظیم، رجب یعنی حیا، رجب یعنی شرم، رجب یعنی باران رحمت خدا.
تمام این الفاظ و این کلمات و مفاهیم، همه معنای رجب شده است. شرم از خدا، شرم از گناه، بزرگ شمردن این ماه. رسول اکرم فرمودند: ماه رجب که میرسد، ملکی در آسمان است «فِی السَّمَاءِ السَّابِعَةِ» در آسمان هفتم است. در تمام شب «یُنادی فی کُلِّ لَیلَةٍ من صَباح» تا صبح فریاد میکند، فریاد میزند، میگوید آیا کسی هست که خدا را بخواند؟ میگوید خدای متعال فرمود: «طُوبَی لِلذَّاکِرِینَ طُوبَی لِلطَّائِعِینَ» خوشا به حال آنها که یاد خدایند، خوشا به حال آنها که مطیع خدایند. یقول الله تعالى: «اَنَا جَلیسُ مَن جالَسَنی» هرکس با من بنشیند من با او مینشینم، «وَ مُطِیعٌ مَنْ أطاعَنِی» عجیبه! من مطیعم کسی که مرا اطاعت کند. یعنی خدا را اگر اطاعت کرد، خدا هم مطیع است، خدا هم رفیق است، گناهان را میبخشد، توبه را میپذیرد، «غافِرٌ مَنِ ٱسْتَغْفَرَنِی» کسی که از من طلب مغفرت کند من او را میبخشم.
«الشَّهرُ شَهری»، ماه رجب ماه من است. «و العَبدُ عَبدی»، بنده، بنده من است. «و الرَّحمَةُ رَحمَتی»، رحمت، رحمت من است. «دَعانی فی هذَا الشَّهرِ»، کسی که مرا در این ماه بخواند «أجَبتُهُ»، اجابتش میکنم. «و مَن سَألَنی أعطَیتُهُ» کسی که از من سؤال کند به او میدهم و هر کس که به اطاعت من شهادت بدهد، من او را هدایت میکنم و ماه رجب، ماهی است که «مَنِ اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إلَیَّ». کسی اگر دستش را به ماه رجب بگیرد، به روز و شب بگیرد، دعا کند، استغفار کند، اشک بریزد، بگوید خدایا از احتکارها توبه کردم، از بدزبانیها توبه کردم، از آبروریزیها توبه کردم، از اهانت به انسانها توبه کردم، از تحقیرها و دروغها توبه کردم، از آنچه مربوط به حقوق مردم عمل نکردم، توبه کردم، از این به بعد اهل ایثارم، اهل احسانم، اهل صدقه ام، اهل تقوایم، خودم را آماده کرده ام از این به بعد که مطیع تو باشم.
این ماه رجب است؛ بنابراین از این ماه بهره گرفتم. به اسلام گرچه در آخرالزمان چنین است، ولی بیان امیرالمؤمنین این است که باید متوجه بود، زمان این است. وقتی که شتر چنین خوابیده است و در غربت به سر میبرد، آن حضرت هم غریب است و لذا میفرماید که او مُغْتَرِبٌ او هم در غربت است، امام مهدی (علیه السلام) هم در غربت است، یعنی کسی به فکرش نیست، یادش نیست، در فکر اطاعتش نیست، این نکته بسیار مهمی است.
در اینجا این نکته را هم لازم است عرض کنم؛ در زمان ما که این همه گرفتاری است، از جمله همین گرفتاری کرونا و این ویروس خطرناک و منحوس، آن کسانی که دست اندرکار بهداشت کشورند، این همه اصرار میکنند، میگویند چرا عمل نمیکنید؟ چرا پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکنید؟ چرا چنین است؟ این چه فکری است که آدم بگوید اگر به خدا توکل کنم، به اهل بیت توکل کنم، من را حفظ میکنند. اگر در حرم امام رضا باشم، من را حفظ میکنند. اگر در حال نماز باشم، حفظ میکنند، این غلط است.
بله خدا، حافظ است، همه دست خداست، سلامت و بیماری دست خداست. ولی نظام آفرینش بر اساس علل و اسباب استوار است، اسباب است، علل است عوامل است، این اسباب را باید رعایت کرد، این علل و قوانین را باید رعایت کرد. رعایت این اسباب و این قوانین و این پروتکل هاست که میتواند بر آمار این همه فوتها اثر بگذارد. این همه عزیزانی که در دستگاه بهداشت، از پزشک از پرستار که شبانه روز زحمت میکشند و در راه سلامت، شهید میشوند و از دنیا میروند تأکید بر رعایت این اصول میکنند. تمام نظام کشور باید این اصل را اطاعت کنند، در رفت و آمدها، در ورود و خروج ها، در دعوتها در آمد و رفت از دیگر کشورها به ایران، این را باید همه رعایت کنند. این است معنای این که آدم به نظام اسلام و قوانین و آدابی که در اسلام است، باید عمل کند. در روایتی هم دارد که میفرماید به امام (علیه السلام) عرض کردند که در میدان جنگ بود، فلانی صبح بود احتیاج به آب داشت، میخواست غسل کند، آب گرم نداشت گفت من میخواهم با غسل نماز بخوانم، با آب سرد نماز خواند و بیمار شد و مرد. به حضرت که خبر دادند، فرمود قاتل او جهل اوست. جهل او قاتل اوست.
جهل به اسلام، جهل به موازین، جهل به قوانین؛ و از اینجاست که ما وظیفه داریم نسبت به آنهایی که در راه سلامت شهید شدند، نسبت به آنها وظیفهای داریم که برای آنها طلب مغفرت و رحمت کنیم و اینکه خودمان را مراقبت کنیم که به این روزها مواجه نشویم و از طرف دیگر، گرفتاری و مشکلاتی که در کشور توسعه پیدا میکند در اثر عمل نکردن به این پروتکل و به این قوانین است.
پس خلاصه عرضم این شد که امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نهج البلاغه در خطبه ۱۸۳ این سخن را دارد که بایستی مراقبت داشت، اسلام این است و خوب این «بَقِیَّةٌ مِن بَقایا انبیاء» یعنی امام عصر خاتم انبیاست و خاتم اوصیاست. تمام ارزشها اینجاست و تمام حل مشکلات با ظهور آن حضرت است. دعا برای ظهور آن حضرت، التماس برای توجه و عنایت آن حضرت، التماس، از خدا باید خواست و همراه بود. این که ما دعا را بخوانیم «اِلهى عَظُمَ الْبَلاَءُ وَ بَرِحَ الْخَفاَءُ وَانْکَشَفَ الْغِطاَءُ وَ ضاقَتِ الاْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّماء» با خواندن این دعا با لفظ، کار پیش نمیرود. عمل، فکر و استفاده از ماه رجب و استغفار و برگشتن به راه خدا. جامعه اگر جامعهای اصیل بود، همه پایبند به ضوابط اسلام بودند، این همه مشکلات و گرفتاریها پیش نمیآمد. از طرف دیگر در برابر دشمن، این همه دشمن دور ما حلقه زده و خیر ما را نمیخواهد. ایستادگی، مقاومت، حرکت بر اساس محور ولایت، سخن او، دستور او، فکر او، او را اطاعت کردن، یک انسجام در کشور، وحدت در کشور و اینچنین حرکت کردن این راه حل مشکلات است.
انشاءالله خداوند متعال همه را مدد کند، نظام جمهوری اسلامی را مدد کند، در ظهور آن حضرت انشاءالله خداوند متعال ظهورش را هرچه زودتر برساند و مشکلات رفع شود، بیماران ما انشاءالله شفای عاجل پیدا کنند. ما باید در این ماه رجب، ماه دعا و استغفار برگردیم و واقعاً از منتظران، ولی عصر ارواحنا له الفدا باشیم. انشاءالله
«و السّلام علیکم و رحمه الله»