ارزان‌ترین جهیزیه برای جوانان چقدر آب می‌خورد؟
- روزنامه همشهری نوشت: آشفتگی در بازار لوازم خانگی قابل کتمان نیست. تولیدکنندگان لوازم خانگی معتقدند قیمت تولیداتشان با توجه به رشد هزینه تولید نه‌تن‌ها بالا نیست بلکه کفاف هزینه‌هایشان را هم نمی‌دهد. آن‌ها افزایش ۲۰ درصدی قیمت محصولات را با رشد چندین برابری قیمت مواداولیه همتراز نمی‌دانند و در عین حال واحد‌های فروش را به انبار کردن کالا‌ها برای سود بیشتر متهم می‌کنند.
فروشنده‌های لوازم خانگی، اما می‌گویند جنس را از تولیدکننده گران می‌خرند و ناچارند گران بفروشند. آن‌ها هم در عوض مردم را به احتکار کالا متهم می‌کنند و بر این باورند قیمت‌های نجومی موجود در بازار ناشی از خرید به‌موقع و فروش بی‌موقع خیلی از افرادی است که قصد سوءاستفاده از شرایط موجود را دارند. از نظر دولت شرایط عادی، آرام و حتی خوب است.
علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صمت به‌تازگی در یک برنامه تلویزیونی گفت که کارخانجات لوازم خانگی به‌رغم شرایط سخت تحریم با فعالیت شبانه‌روزی، صادرات خوبی به کشور‌های همسایه دارند و محصولات آن‌ها حتی به کشور‌های اروپایی هم صادر می‌شود. سهم مردم، اما در این هنگامه تولید و فروش و صادرات، تنها بهت و حسرت است. قیمت‌های بالا و دست‌های خالی توان خرید بسیاری از اجناس مورد نیاز از مردم گرفته و آن‌ها به ناچار برای رفع نیاز یا آغاز زندگی مشترک، به خرید لوازم دست دوم روی آورده‌اند. گفته می‌شود ۱۰ درصد جهیزیه‌ها با اجناس دست دوم تهیه می‌شود. امری که اگر با انتخاب شخصی و برای صرفه‌جویی باشد هیچ ایرادی ندارد، اما آنچه واضح است این است که این خرید‌ها از روی ناچاری است.
۴۵ میلیون تومان فقط برای ۵ قلم جنس
در شرایط ممنوعیت واردات لوازم خانگی، تولید داخلی کفاف تقاضا را نمی‌دهد و کمبود و گرانی در بازار لوازم خانگی بیداد می‌کند. برای خرید تنها ۵ قلم اصلی لوازم خانگی شامل یخچال فریزر، اجاق گاز، ماشین لباسشویی، تلویزیون و فرش، به‌طور متوسط ۴۵ میلیون تومان نیاز است.
این قیمت‌ها در شرایطی است که اقلام مورد نظر از رده‌های میانی برند‌های ایرانی انتخاب شوند. در نگاه جزئی‌تر، قیمت ارزان‌ترین یخچال فریزر دوقلوی ایرانی در بازار کشور ۱۵ میلیون تومان، قیمت ارزان‌ترین ماشین لباسشویی ایرانی با ظرفیت ۷ کیلوگرم ۱۲ میلیون تومان، قیمت متوسط یک اجاق گاز مبله از برند‌های ایرانی ۷ میلیون تومان، حداقل قیمت تلویزیون در بازار در ابعاد ۳۲ اینچ، ۴ میلیون و به‌طور متوسط برای تلویزیون‌هایی با ابعاد ۳۶ اینچ به بالا ۶ تا ۷ میلیون تومان و حداقل قیمت یک تخته فرش ۹ متری هم‌اکنون ۵ میلیون تومان است.
کنار گذاشتن حداقل ۴۵ میلیون تومان تنها برای ۵ قلم کالای اصلی در حالی است که هر زوج برای آغاز زندگی مشترک به اقلامی بسیار بیشتر از این ۵ قلم نیاز دارند.
۱۰ میلیون تومان برای کمترضروری‌ها
شاید ماکروفر و ماشین ظرفشویی را بتوان غیرضروری دانست، اما کمتر زوجی را می‌توان پیدا کرد که بتواند مبلمان و تخت و کمد را از لیست خریدش حذف کند. کمترین پولی که برای یک‌دست مبل راحتی در بازار مبلمان باید پرداخت ۶ میلیون تومان است و این درحالی است که زوج مورد نظر واقعا به حداقل‌ها از لحاظ کیفیت و دوام راضی باشند تا خانه‌شان فقط مبله شود. در روزگاری که هیچ دختری دیگر لحاف و تشک را جز برای مهمان‌های احتمالی، در جهیزیه‌اش نمی‌پذیرد، هر زوج یا در واقع براساس روال مرسوم در کشور ما هر دختر باید برای خرید یک دست تختخواب دونفره حداقل ۲.۵ میلیون تومان هزینه کند و اگر ست تختخواب شامل دراور و پاتختی هم به آن اضافه شود هزینه تا ۵.۵ میلیون تومان بالا می‌رود و این تازه حداقل است. تا اینجا حدود ۱۰ میلیون تومان دیگر به ۴۵ تومان اولیه اضافه شد؛ و این یعنی ۵۵ میلیون تومان پرداخت شده درحالی‌که کابینت‌های آشپزخانه هنوز کاملا خالی است، تختخواب بدون تشک و روتختی است و تلویزیون کنار دیوار روی زمین گذاشته شده است.
۲۱ میلیون تومان برای مثلا غیرضروری‌ها
ممنوعیت واردات لوازم خانگی و آشپزخانه در حالی است که تولیدات داخلی نیاز بازار را جواب نمی‌دهد و آنچه در بازار موجود است، قیمت بسیار بالایی دارد. یک دست سرویس قابلمه که حداقل نیاز یک آشپزخانه است هم‌اکنون کمتر از ۲ میلیون تومان نیست و اگر خارجی باشد قیمت تا ۵ میلیون تومان و بیشتر هم بالا می‌رود.
اما برای غذا خوردن، کاسه و بشقاب و قاشق و چنگال هم نیاز است. خوشبختانه کیفیت و کمیت و زیبایی ظروف چینی تولید داخل کشور به اندازه‌ای بالا هست که کمتر زوجی به فکر خرید خارجی بیفتد، اما مشکل اینجاست که قیمت تولیدات داخلی هم چندان پایین نیست. ارزان‌ترین محصولات برند‌های مطرح در این زمینه مثل چینی زرین ۲ میلیون تومان است که البته تا نزدیک ۲۰ میلیون تومان هم برای یک سرویس چینی بالای ۱۰۰ پارچه بالا می‌رود، اما در برند‌های کمتر شناخته شده می‌توان سرویس‌هایی در حد یک میلیون تومان هم پیدا کرد. سرویس قاشق و چنگال چه ایرانی باشد چه خارجی، کمتر از ۲ میلیون تومان نیست و این کف قیمت است. یک سرویس قاشق چنگال ۱۳۶ پارچه ناب استیل حداقل ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
برای میز تلویزیون هزینه زیادی لازم نیست، ولی دست‌کم باید ۲۵۰ هزار تومان برای ساده‌ترین مدل آن کنار گذاشت. البته امروزه کوچک بودن آپارتمان‌ها باعث شده خیلی از زوج‌ها قید میز را بزنند و تلویزیون خود را روی دیوار نصب کنند. اما شاید نشود به‌راحتی قید میز غذاخوری را زد و این یک قلم گرچه جزو واجب‌ها رده‌بندی نمی‌شود، اما اگر زوجی به خرید آن نیاز داشته باشند هزینه نسبتا سنگینی روی دستشان می‌گذارد. کمترین قیمت برای کوچک‌ترین میز ناهارخوری چهارنفره هم‌اکنون ۲.۵ میلیون تومان است.
کمی حساس بودن روی جزئیات و کیفیت بالاتر، هزینه را تا ۶ میلیون تومان در بهترین شرایط بالا می‌برد، آن هم فقط برای یک میز ناهارخوری چهارنفره و نه بیشتر. تشک برای تختخواب هم جزو واجب‌هاست. قیمت در تشک تا ۳۵ میلیون تومان هم بالا می‌رود، ولی ما به حداقل‌ها نیاز داریم؛ حداقل قیمت یک تشک طبی دونفره در بازار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
از قیمت پتو و روتختی و دیگر «غیرضروری‌ها» صرف‌نظر می‌کنیم. غیرضروری‌هایی مثل جاروبرقی، پلوپز و زودپز، کتری و قوری و سرویس چایخوری، پارچ و لیوان، ظروف نگهداری برنج و حبوبات و دیگر مواد که هرکدام از ضروریات یک زندگی مستقل محسوب می‌شوند. خرید هرکدام از این اقلام کمتر از یک میلیون تومان هزینه ندارد و در بعضی موارد مثل زودپز که مستلزم خریدی ایمن و مطمئن است ۶ میلیون تومان برای برند‌های متوسطی مثل تفال باید کنار گذاشت. برند‌های آلمانی که در این کالا حرف اول را می‌زنند اگر در بازار ایران باشند بالای ۱۳ میلیون تومان هستند. برای خرید قیمت ارزان‌ترین جاروبرقی موجود در بازار هم باید حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان کنار گذاشت.
حداقل ۱۷.۵ میلیون تومان برای لاکچری‌ها
گرچه این روز‌ها اجاق‌های ماکروویو در همه خانه‌ها پیدا می‌شود، ولی در مقایسه با اقلام ضروری، واجب محسوب نمی‌شوند و مسلما می‌شود بدون آن‌ها هم زندگی را آغاز کرد و حتی گذراند، اما اگر قرار به خرید باشد ارزان‌ترین مدل و حجم موجود در بازار کشور ۲.۵ میلیون تومان قیمت دارد. خرید ماشین ظرفشویی هم واجب نیست، اما درباره این کالا یک نکته جالب وجود دارد و آن این است که قیمت برند‌های داخلی تولیدکننده ماشین ظرفشویی هم کمتر از خارجی‌ها نیست. ماشین ظرفشویی پاکشوما هم‌اکنون ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان قیمت دارد و حداقل قیمت خارجی‌ها هم تقریبا همین است. البته برند‌های سامسونگ، ال جی و بوش، قیمتشان تا ۳۰ میلیون تومان هم بالا می‌رود.
حداقل یا حداکثر
آنچه در این گزارش محاسبه شده، کمترین هزینه‌ای است که برای خرید اقلام مورد نیاز یک خانه کاملا معمولی مورد نیاز است و کالا‌های غیرضروری در آن لحاظ نشده است. شاید بتوان با تغییراتی جزئی مثلا خرید ماشین لباسشویی دوقلو به جای اتوماتیک یا گاز رومیزی یه جای اجاق گاز مبله آن را اندکی کاهش داد، اما این کاری است که اغلب زوج‌ها با پیش‌بینی آینده از آن صرف‌نظر می‌کنند و سعی می‌کنند با آنچه دارند بهترین‌ها را تهیه کنند.
البته همزمان، خانواده‌هایی هم هستند که قدرت خرید بالایی دارند و برای جهیزیه دخترانشان بیش از این‌ها هزینه می‌کنند. شاید بهتر باشد در گزارشی جداگانه به حداکثر‌ها هم بپردازیم؛ به جهیزیه‌های میلیاردی. اما این گزارش درباره حداقل‌هاست و پدرانی که کمرشان زیر بار قیمت‌های حداقلی هم توان راست شدن ندارد.