چالش‌های اساسی شورای همکاری خلیج فارس در ۲۰۲۱

– کارشناسان اندیشکده «چتم هاوس» به بررسی چالش‌های پیش روی شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۲۱ پرداختند.

 

براساس گزارش این اندیشکده، گذشته از تحولات موجود در منطقه، پایان دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، چهل و پنجمین رییس جمهور آمریکا نیز می‌تواند تغییرات عمده‌ای در سراسر خلیج فارس رقم بزند.

 

در حالی که نخستین سفر خارجی وی به ریاض بود و دولت آمریکا در آن دوره در موارد متعددی مانند کارزار فشار حداکثری علیه ایران، دفاع از «محمد بن سلمان»، در جنگ علیه یمن وموضوع قتل «جمال خاشقجی»، منتقد سعودی، با عربستان همراهی می‌کرد، به نظر می‌رسد بایدن اولویت‌های متفاوتی را در رابطه با کشور‌های منطقه و البته عربستان در نظر بگیرد.

 

از این منظر اولویت‌های ادعایی بایدن، جنگ یمن و موضوع‌های حقوق بشری خواهند بود.

 

چشم کشور‌های حاشیه خلیج فارس برای رفع چالش‌های پیش رو به توافق نامه «العلا»، نمایشگاه اکسپوی «دبی» در اکتبر ۲۰۲۱ و جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ است تا بتواند با این ابزار عدم توافق بر سر موضوع ایران و پایان حمایت‌های واشنگتن را پوشش دهد.

 

«فریا المسلمی»، از یمن و روند اتفاق‌های محتمل در مسیر توافق صلح به عنوان چالش جدی برای شورای همکاری خلیج فارس در ۲۰۲۱ نام می‌برد.

 

«نیل کوئلیام»، از تناقض میان کشور‌های حاشیه خلیج فارس در موضوع تولید نفت به عنوان چالش پیش روی کشور‌های حاشیه خلیج فارس نام برد.

 

آینده اوپک به دلیل اختلاف‌های متعدد میان این کشور‌ها و احتمال خروج امارات از این نهاد، خطری قابل درک است.

 

«جان اسفاکیاناکیس» نیز از شیوع «کرونا» که تحول ساختاری در اقتصاد کشور‌های منطقه را ضروری کرده به عنوان یک چالش مهم در سال ۲۰۲۱ نام می‌برد.

از مهم‌ترین مسائل موجود در این زمینه، اجرای سیاست‌های اقتصادی توسط دولت، سیطره دولت بر اقتصاد به موازات ضعف بخش خصوصی، نیاز دولت‌های منطقه به منابع جدید ثروت به دلیل غیرقابل اعتماد بودن منابع درآمدی هیدرو کربنی، بی ثباتی ژئوپلتیک، سرمایه گذاری مالی خارجی، وابستگی کشور‌های منطقه به نیاز هیدروکربنی کشور‌های آسیایی و نداشتن بازار رقابتی هستند.

 

رکود نفتی ۲۰۱۴ که در صورت بروز در آینده مخاطره آمیزتر خواهد بود، باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.

 

«کریستین کوتس اولریسشن» نیز روابط پسامحاصره «قطر» را به عنوان چالش جدی شورای همکاری حلیج فارس توصیف می‌کند.

 

از این منظر این سازمان که مکانیسم‌های اندکی برای حل و فصل اختلاف‌ها دارد با توافق اخیر میان قطر و کشور‌های محاصره کننده باید به حل عمیق‌ترین و طولانی‌ترین شکاف تاریخ ۴۰ ساله خود بپردازد.