آخرین ردپای فرازمینی‌ها در سال ۲۰۲۰
- ایرنا نوشت: درست است که در سال ۲۰۲۰ هیچ موجود سبزرنگی از آسمان به زمین نیامد، اما دانشمندان کشف‌های بزرگی در زمینۀ حیات فرازمینی انجام دادند. از مولکول‌های آلی در حال چرخش در اطراف منظومۀ شمسی گرفته تا سیگنال‌های رادیویی مرموز.
در ادامه بزرگ‌ترین یافته‌هایی که شواهدی از حیات فرازمینی را بررسی می‌کنیم.
۱- رد پای بیگانگان در زهره
در ماه سپتامبر، وقتی دانشمندان آثار احتمالی مولکول فسفین را در جو سیاره زهره کشف کردند، این سیاره به محبوب‌ترین سیاره زمین تبدیل شد. روی زمین، فسفین (ساخته شده از یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن) بیشتر با باکتری‌های تنفس‌کنندۀ غیر اکسیژن و همچنین برخی فعالیت‌های انسانی در ارتباط است. محققان نتیجه گرفتند که این مولکول به طور طبیعی توسط غول‌های گازی تولید می‌شود، اما قاعدتاً این گاز نباید در محیطی داغ و جهنمی همچون زهره وجود داشته باشد. به همین خاطر شاید نوعی حیات وجود داشته باشد که در آن ابر‌های مرموز و سیاه بر فراز زهره در جریان است.
۲- وجود فسفین کافی نیست
همانطور که انتظار می‌رفت کشف فسفین با شک و تردید شدید جامعه علمی مواجه شد. برخی می‌گویند حتی مشخص نیست که محققان واقعاً فسفین را در آنجا کشف کرده باشند. این دسته از دانشمندان اعتقاد دارند که مشاهدات فضایی آنقدر پیچ و تاب و گره دارند که ممکن است تصادفاً چیزی شبیه به گاز فسفین ظاهر شده باشد و نه خود فسفین.
لی‌کرونین، شیمیدان از دانشگاه گلاسگو در انگلستان گفت: حتی اگر درست هم تشخیص داده باشند باز هم می‌توان فسفین را از طریق یک سری فعل و انفعلات ایجاد کرد که لزوماً با حیات مرتبط نیست. این یافته مهم است، اما برای اثبات ادعای حیات چندان یافته محکمی نیست.
۳- تمدن‌های دیگر در کهکشان راه شیری
طبق یک پژوهش این امکان وجود دارد که ۳۶ تمدن در کهکشان راه شیری شکل گرفته باشد. اما محققان چگونه به این تعداد رسیدند؟ اولین بار فرانک دریک در سال ۱۹۶۱ چنین مسئله‌ای را پیش کشید و سعی کرد یک معادله طراحی کند تا به پاسخ برسد. این متغیر‌ها عبارتند از میزان شکل‌گیری ستاره و درصد ستاره‌ها نسبت به سیارات. درصد سیاراتی که امکان زندگی دارند. هرچند متغیر‌های بسیاری هنوز برای محققان ناشناخته‌اند، اما با متغیر‌های موجود معادله‌ای طراحی شد تا این احتمال بررسی شود. نتایج نشان می‌دهند که ۳۶ سیاره در کهکشان راه شیری وجود دارند که می‌توانند شرایطی مشابه زمین داشته باشند. نزدیک‌ترین آن‌ها ۱۷ هزار سال نوری با زمین فاصله دارد.
۴- دیگران می‌توانند ما را تماشا کنند
آیا قبل از اینکه آن‌ها را پیدا کنیم ما را پیدا می‌کنند؟ از بین منظومه‌های دیگری که در کهکشان هست دو منظومه هست که دید مناسبی به زمین دارند. یکی از آن‌ها در سال ۲۰۴۴ دیدی مستقیم روی زمین پیدا خواهد کرد. اگر آنجا موجود زنده‌ای وجود داشته باشد که در حال رصد آسمان باشد می‌تواند زمین را ببیند. تحقیقات بیشتر نشان داد که تقریباً ۱۰۰۰ منظومه وجود دارند که در فاصلۀ ۳۰۰ سال نوری از زمین می‌توانند سیارۀ ما را هنگام عبور ببیینند. آن‌ها خورشید ما را کم نور می‌بینند همانگونه که بشر در آسمان شب هزاران سیاره را که به گرد ستاره‌ها می‌چرخند کشف کرده است. اگر در آنجا موجوداتی وجود داشته باشند و به هوشمندی و پیشرفتگی انسان باشند می‌توانند اکسیژن و حیات را در روی زمین تشخیص دهند.
۵- بیگانگان و ارتباط با انفجار‌های سریع رادیویی
انفجار‌های سریع رادیویی (FRB) یک پالس هزارم ثانیه‌ای از موج رادیویی هستند که هزاران بار در روز در فضا منفجر می‌شوند. تا همین اواخر، هیچ کس تصوری نداشت که علت آن‌ها چیست. آیا موجودات فضایی دارند از فضاپیماهایشان استفاده می‌کنند؟ این ایده از جانب چند منجم طرح شده بود. اما ستاره‌شناسان منابعی غیر از فضاپیمای آدم فضایی‌ها برای این امواج شناسایی کردند. این منبع یک تودۀ سریع و بسیار مغناطیسی از ستاره‌ای قدیمی بود. منبع دیگری که برای این امواج کشف شد از یک ستارۀ مرده بود. اما یک بحث هم مطرح شد که شاید منبع همۀ این امواج از این توده‌ها نباشد و موجودات فضایی در حال فرستادن این امواج باشند. خصوصاً اینکه در یک مورد این امواج با طول موج‌هایی تکرارشونده شبیه به الگویی معنادار عمل می‌کرد.
۶- کوتوله‌های سفید؛ منبع حیات بیگانه
حدود ۴ میلیارد سال دیگر خورشید به یک غول سرخ متورم تبدیل خواهد شد و سپس به قالب یک کوتولۀ سفید در خودش جمع می‌شود. این اتفاق قطعاً برای خورشید ما روی خواهد داد. شاید در آن موقع بتوانیم از نور کمی که از این کوتولۀ سفید ساطع می‌شود بهره‌مند شویم. این موضوع یک مقاله بود که در آن ادعا شده بود که کوتوله‌های سفید به عنوان یک منبع برای زندگی‌های هوشمند دست کم گرفته شده‌اند. این کوتوله‌های سفید گاهی سیاره‌هایی را در مدار خود دارند و می‌توانند نقش یک خورشید را بازی کنند. به همین خاطر شاید این کوتوله‌های سفید بتوانند منشأ زندگی‌های فرازمینی باشند.
۷- موجودات فضایی ممکن است اکسیژن نفس نکشند
یکی از مسیر‌هایی که برای جست‌وجوی حیات چندان به آن توجه نشده است، سیارات بدون اکسیژن است. تصور رایج این است که برای حیات به اکسیژن نیاز است، اما یک مطالعه نشان می‌دهد که هوا و اکسیژن را نباید یکی فرض کرد. هلیوم و هیدروژن گاز‌های رایج‌تری در جهان ما هستند تا اکسیژن. اگر موجودی به‌وجود آمده باشد که بتواند به جای اکسیژن این گاز‌ها را تنفس کند چه؟ نوعی باکتری وجود دارد که اکسیژن مصرف نمی‌کند. این باکتری که‌ای کُویل نام دارد که هم می‌تواند در هلیوم خالص دوام بیاورد و هم در هیدورژن خالص. هرچند رشد آن‌ها متوقف شده بود، اما نشان می‌داد که بدون اکسیژن هم حیات ممکن است.
۸- بیگانگان و ساختن سنگ «امواموا»
یک سنگ عجیب به شکل سیگار وجود دارد به نام امواموا «Oumuamua» که دانشمندان را متحیر کرده است. این سنگ برای اولین بار در اکتبر ۲۰۱۷ در منظومۀ شمسی مشاهده شد. این جسم با سرعتی زیاد در حال حرکت بود. برخی می‌گفتند که این سنگ می‌تواند یک فضاپیما باشد. یک نظریه دیگر می‌گوید که این سنگ یک کوه یخی هیدروژنی است که از ستارۀ محلی خود جدا شده است. از آنجا که در اکتبر ۲۰۱۷ برای اولین بار در منظومه شمسی مشاهده شد. این جسم بسیار سریع در حال حرکت بود تا از منظومه شمسی منشأ بگیرد و به نظر می‌رسید بدون دلیل در حال شتاب گرفتن است. یک نظریه وجود دارد که می‌گوید این سنگ یک کوه یخی هیدروژنی است که بعد از فاصله گرفتن از ستاره‌ای که از آن منشأ گرفته در نتیجۀ تابش نور و فشار‌های مختلف به این شکل درآمده است.
۹- چهار جهان احتمال وجود حیات را دارند
به نظر می‌رسد در منظومه شمسی چهار جهان وجود دارند که امکان حیات در آن‌ها بیشتر است. مریخ یکی از مهمترین‌ها است. در اوایل سال ۲۰۲۰ یک دریاچه بزرگ در زیر یخ قطبی جنوبی مریخ کشف شد، و این امید قوت گرفت که میکروب‌های کوچکی ممکن است در آنجا وجود داشته باشند (به شرط اینکه چیزی برای خوردن داشته باشند). سه نامزد دیگر وجود حیات یکی قمر اروپا است که یکی از اقمار مشتری است و دیگری قمر‌های زحل هستند به نام‌های انسلادوس و تیتان. اروپا مانند مریخ آب دارد. سطح آن از یخ پوشیده شده است و ممکن است یک اقیانوس عظیم‌الجثه با عمق ۱۰۰ کیلومتر در آن باشد. تیتان جوی سرشار از نیتروژن دارد که عنصری مهم برای ساخت پروتئین است.
۱۰- کشف بیگانگان کمی سخت‌تر شد
در روز سه شنبه، اول دسامبر، سرانجام تلسکوپ رادیویی نمادین رصدخانه آرسیبو در پورتوریکو فرو ریخت. این سقوط غم انگیز به میراث ۵۷ ساله آرسیبو در جستجوی کیهان برای یافتن نشانه‌هایی از حیات فرازمینی پایان داد. در سال ۱۹۷۴، این تلسکوپ «پیام آرسیبو» را که اکنون معروف است، پخش کرد و مهارت فنی بشریت را به فرازمینی‌های هوشمند که ممکن است گوش دهند، اعلام کرد. تاکنون هیچ پاسخی به این پیام داده نشده است، اما این پیام به ستاره‌ها الهام بخش فیلم ۱۹۹۷ «تماس» بود که در آن تلسکوپ آرسیبو نقش اصلی را بازی می‌کند. از دست دادن تلسکوپ مشکلی را ایجاد کرده است که به راحتی حل نمی‌شود.