برجام و دولت جدید آمریکا
- توافق هسته‌ای ایران با ۱+۵ در چارچوبی قرار داشت که طرف مقابل آن چارچوب را شکست و در پی آن در صدد برآمد تا از ابزار برجام برای فشار بیشتر به ایران بهره بگیرد.
آمریکای دوران جو بایدن اگرچه ادعای بازگشت به توافق را دارد، اما عملا همان سیاست دوران اوباما و ترامپ را پی خواهد گرفت.
اکنون ایران به برجام بی نیاز شده است چرا که در طول ۵ سال گذشته ذره‌ای از تعهدات آمریکا و اروپا اجرا نشد، اما ایران توانست این دوران را سپری کند.
زمانی که اجرای تعهدات از سوی ایران با پاسخ مخرب آمریکا و اروپا در اجرای توافق روبرو شد و توانست تحریم‌ها و فشار حداکثری را پشت سر بگذارد، اصرار و عجله‌ای برای بازگشت بایدن به برجام معنی ندارد.
جو بایدن و تیم کابینه او اگر اعتقاد به توافق و تعهد به امضای آمریکا در پیمان هسته‌ای با ایران داشته باشند این همه کش و قوس به این ماجرا لازم نیست، کافی است تعهدات را اجرا کند و ایران نیز به شرایط قبل بازگردد.
در این میان این ایران است که نسبت به عمل و رفتار آمریکا و اروپا بی‌اعتماد و مشکوک است و دلیلی ندارد که آنها نسبت به عملکرد ایران شک داشته باشند.
ایران ۳ سال تعهدات برجامی خود را به طور کامل اجرا کرد و پس از خروج رسمی آمریکا از برجام و بدعهدی اروپایی‌ها، به کاهش تعهدات خود اقدام کرد.
آمریکا شرط گذاشته است که ایران به تعهدات خود باز گردد آنگاه برخی از تحریم‌ها را تعلیق کند.
درون آمریکا اختلافاتی بر سر بازگشت به برجام دیده می‌شود، مجلس نمایندگان آمریکا مخالف بازگشت بایدن به برجام است، در واقع اعلام کرده است که رییس جمهور با موانع زیادی برای بازگشت روبرو است و یک پروسه طولانی در پیش است.
علاوه بر آن اظهارات ضد و نقیض مقامات آمریکایی و اروپایی مانعی بر سر بازگشت بایدن به برجام ایجاد کرده است.
رسانه‌های آمریکایی نیز در همین راستا به ارائه گزارش و تحلیل پرداخته‌اند و بر این عقیده هستند که علاوه بر وجود اختلاف در آمریکا بر سر برجام، ایران باید گام نخست را بردارد و به برجام بازگردد آنگاه آمریکا دست به کار شود.
اما این سیاست که نشان از اختلاف درون آمریکا دیده می‌شود، مشکل ایران نیست؛ آمریکا و اروپا اگر خواهان زنده ماندن برجام هستند باید اختلافات خود را حل کنند و در این زمینه تصمیم سریع بگیرند.
بهانه اختلاف، دلیل منطقی برای بازگشت آمریکا و اروپا به توافق هسته‌ای و اجرای تعهدات از سوی آنها نیست.
در آمریکا مقامات این کشور نمی‌توانند تصمیم گیری کنند یا نمی‌خواهند به برجام بازگردند و تحریم‌ها علیه ایران را لغو کنند که به نظر می‌رسد گزینه دوم درست باشد.
سوم اسفند ماه زمانی است که ایران در مصوبه خود پروتکل الحاقی کنار خواهد گذاشت که قطعا برای آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها سنگین و گران تمام خواهد شد.
ایران نشان داده است که در اجرای تصمیمات خود مصمم است.
تاکنون جو بایدن پس از پیروزی در انتخابات و ورود به کاخ سفید شخصا خود درباره برجام سخن نگفته است اما دیگر مقامات این کشور از جمله وزیر خارجه، موضع رسمی دولت آمریکا را در باره توافق هسته‌ای اعلام کرده که همین موضع برای تصمیم گیری ایران کافی است.
بایدن و تیم او رایزنی‌هایی را با همپیمانان خود آغاز کرده‌اند و حتی رییس جمهور آمریکا با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه تلفنی درباره ایران و برجام گفت وگو کرده است.
نتیجه این رایزنی‌ها هر چه باشد، به نظر نمی‌رسد که به لغو تحریم‌ها و اجرای تعهدات از سوی آمریکا منجر شود.
چین و روسیه اعتقاد دارند که آمریکا و اروپا و باید تعهدات خود را اجرا کنند تا ایران نیز به تعهدات خود بازگردد.
شاید روسیه و چین بتوانند به بایدن فشار وارد کنند تا پیش از آنکه زمان اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی فرا برسد، آمریکا تصمیم درستی برای بازگشت به توافق هسته‌ای بگیرد.
مشکل آمریکا اختلافات درونی خود بر سر بازگشت به برجام نیست، بلکه مشکل اساسی کاخ سفید با ایران این است که اصلا اعتقادی ندارد که باید به ایران با لغو تحریم‌ها فرصت بازسازی داد، در حالی که ایران توانسته است بیش از ۴۰ سال تحریم‌های شدید را تحمل کند و اکنون این تحریم‌ها کارایی خود را از دست داده و تبدیل به فرصت شده است؛ آمریکا علیه ایران تلاش بیهوده می‌کند، تلاشی که تأثیر معکوس گذاشت و ایران را قدرتمندتر کرد.