غنی سازی ۲۰ درصد خلاف برجام است؟

_ باشگاه خبرنگاران نوشت: ۱۵ دی ماه  بود که علی ربیعی، سخنگوی دولت درباره چگونگی اجرایی شدن آیین نامه قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها گفت که دولت پیش از این هم اعلام کرده که قانون مصوب مجلس را لازم الاجرا می‌داند و به آن پایبند خواهد بود. هرچند دولت از ابتدا این طرح را به مصلحت ندانسته و به دلیل طرف مشورت قرار نگرفتن دولت در تصویب نهایی آن انتقاد‌هایی را وارد می‌دانست، اما این مسائل تاثیری بر تعهد دولت به اجرای این قوانین نداشته است.

 

سخنگوی دولت همچنین گفت که رئیس‌جمهور در روز‌های گذشته دستور راه اندازی غنی سازی ۲۰ درصد را صادر کرد و از پس از انجام اقدامات اولیه از قبیل اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تحویل پرسشنامه طراحی بر مبنای تعهدات پادمانی کشور، فرآیند تزریق گاز شروع شد.

در ادامه کاظم غریب‌آبادی نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز دوشنبه از تأیید رسمی آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی در ایران توسط مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد و گفت که به دنبال ارائه اصلاحیه پرسشنامه اطلاعات طراحی سایت فردو به آژانس و حضور بازرسان در این سایت در صبح روز جاری برای راستی آزمایی اطلاعات ارائه شده و برداشتن مهر و موم سیلندر حاوی اورانیوم ۴.۱ درصد، مدیرکل آژانس طی گزارشی آغاز تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را تایید کرد.  در این گزارش آمده است که بازرسان آژانس مهر و موم یک سیلندر ۱۳۷.۲ کیلوگرمی اورانیوم ۴.۱ درصد را برداشته و این سیلندر به خط تولید وصل و تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد از سوی ایران آغاز شد.

 

آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی در تأسیسات فردو به دنبال نامه مورخ ۱۱ دی جمهوری اسلامی ایران به آژانس انجام شد؛ در این نامه که طی گزارشی از سوی آژانس به اطلاع کشور‌های عضو نیز رسیده، آمده است که مطابق مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی و به منظور پایبندی به این مصوبه، سازمان انرژی اتمی قصد دارد اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را در کارخانه غنی سازی سوخت فردو تولید کند. پرسش‌نامه اطلاعات طراحی سایت فردو نیز متعاقبا بروز رسانی خواهد شد.

 

بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در تأسیسات غنی سازی فردو گفت که معمولا این کار ۲۴ ساعت طول می‌کشد، اما با تمهیدات و روش‌های جدیدی که همکاران ما به کار بردند، ظرف ۱۲ ساعت عملی شده است و این در راستای قانون اجرای اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران است. در واقع پنج ماده داریم که به مسائل فنی مرتبط می‌شود که در ارتباط با سازمان انرژی اتمی است. البته این ظرفیت جدیدی نیست و سال ۱۳۸۹ بعد از اینکه سوخت ۲۰ درصد را ندادند، حسب دستور آقای صالحی در آن زمان، سازمان انرژی اتمی وارد تولید شد و توانستیم سوخت ۲۰ درصد را تولید کنیم.

 

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که ما توانایی غنی سازی بالاتر از ۲۰ درصد را هم به راحتی داریم و در حال بررسی آن هستیم.

 

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی کشورمان هم در این باره در توییتر خود نوشت: ما بر اساس مصوبه پارلمانمان، غنی‌سازی ۲۰ درصدی را از سر گرفتیم. به نحو مقتضی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع‌رسانی شده است. اقدامات جبرانی ما در انطباق کامل با بند ۳۶ برجام است و بعد از سال‌ها عدم پایبندی چند عضو دیگر برجام اجرا شده است. وزیر خارجه کشورمان در تدابیر ما در صورت پایبندی همه به تعهداتشان، کاملا بازگشت‌پذیر است.

سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه هم در گفت‌وگوی ویژه خبری ۱۵ دی، با بیان اینکه سوخت ۲۰ درصد مورد نیاز برای استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران است، گفت که از مهم‌ترین مباحث مربوط به برنامه هسته‌ای ایران، غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم است، راکتور تحقیقاتی تهران یکی از راکتور‌های قدیمی است که سوخت آن همواره از خارج از کشور وارد می‌شد و بعد از انقلاب هم سوخت این رآکتور را از خارج وارد می‌کردیم، حدود سال ۸۸ بود که این سوخت به انتها رسید و درخواست ما برای واردات مجدد اجابت نشد و کشور‌هایی که به ما می‌فروختند به فروش شان ادامه ندادند.

 

معاون وزیر خارجه همچنین تاکید کرد که وقتی آمریکا از برجام خارج شد و در قسمت رفع تحریم‌ها منافع ما در برجام کاهش یافت و حتی به صفر رسید، پنج گام را اتخاذ و تعهدات خود را کاهش دادیم، اما به شکلی که راه دیپلماسی باز باشد. در گام دوم اعلام کردیم دیگر به درصد غنی سازی ۳.۶۷ مقید نیستیم و هر نیازی که لازم بدانیم درصد غنی سازی را بالا خواهیم برد. حدود یک سال پیش بعد از این گام درصد غنی سازی را بالا برده و زیر ۵ درصد نگه داشتیم، مجلس در قانون راهبردی اخیر دولت را مکلف کرد که غنی سازی ۲۰ درصد را سریع‌تر شروع کند فارغ از اینکه اختلاف نظر‌هایی بین مجلس و دولت بود، ولی زمانی که قانون تصویب شد لازم الاجراست و آیین نامه‌های اجرایی آن تهیه و کار انجام شد.

 

سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل بین الملل گفت که غنی سازی ۲۰ درصد بازگشت جمهوری اسلامی ایران به قبل از برجام است، بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شرایطی برای ایران پدید آمد که به نظر آمد بسیاری از حوزه‌های هسته‌ای کشورمان به نیمه تعطیلی کشیده شد، بر این اساس بخش عمده‌ای از افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت بودند یک نوع دلسردی برایشان به وجود آمد.

 

کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: بعد از خروج آمریکا از برجام که بیش از ۲ سال طول کشید، به نظرمی‌آمد که در طول این مدت اقدامی از جانب تروئیکای اروپایی به وجود بیاید، قول‌هایی در این رابطه داده شد، اما ۲ سال صبر ملت ایران برابر به عملی آن‌ها شد، اکنون هم دوران ریاست جمهوری ترامپ به پایان رسید، در این دوران تجربیات قابل توجهی نصیب دولتمردان کشورمان شد، در واقع همکاری اروپا و آمریکا در این مسئله مشهود بود، اینکه جمهوری اسلامی نباید در حوزه‌های «هایتک» به موفقیت برسد و استقلال صنعتی در حوزه هسته‌ای پیدا کند، مقامات اروپایی در این مدت واقعیت چهره خود را بیش از گذشته به ملت ایران نشان دادند.

عراقچی معاون وزیر خارجه گفت که روال قانونی انجام غنی سازی به آژانس اعلام و آژانس راستی آزمایی کرد و غنی سازی ۲۰ درصد با شفافیت انجام شد. طبق موافقتنامه پادمان این کار را صورت دادیم، تمام روال حقوقی این قضیه طی شده است. وقتی که به کاهش گام‌ها شروع کردیم این کار را براساس حقوقمان در برجام اتخاذ کردیم. ضمانت اجرای برجام خود ماست که هر زمان طرف مقابل تعهداتش را انجام ندهد سازوکار حل اختلافات (اسنپ بک) را اجرا کنیم و ماده ۳۶ این اختیار را به ما می‌دهد و زمانی به جمع بندی برسیم ایران می‌تواند تعهداتش را جزیی یا کلی متوقف کند.

 

عراقچی با اشاره به اینکه شروع مجدد غنی سازی ۲۰ درصد هم براساس NPT و معاهده پادمان و هم براساس برجام قانونی است، گفت: اسنپ بک ایران هم بازگشت به وضعیت قبلی خود و کنار گذاشتن تعهداتش است و این ما هستیم که اسنپ بک را اجرا کردیم. غنی سازی ۲۰ درصد به لحاظ نیاز راکتور است و اینگونه نیست نیاز فوری داشته باشیم ما براساس قانون مجلس مکلف به اجرا هستیم. قانون مجلس می‌گوید اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل کرد مجلس می‌تواند تصمیم دیگری بگیرد. اگر طرف‌های مقابل تعهداتشان را اجرا کردند ما هم بازگشت می‌کنیم. غنی سازی ۲۰ درصد خیلی سریع به قبل برمی‌گردد.

 

عراقچی در خصوص واکنش‌های صورت گرفته به غنی سازی ۲۰ درصد تاکید کرد که اروپایی‌ها در این زمینه حق صحبت کردن ندارند. اگر انحراف در برجام است عدم اجرای تعهداتشان در برجام انحراف کامل از برجام است. اروپایی‌ها اگر خواهان حفظ توافق هسته‌ای هستند، بهتر است اول مسیر و انحرافات خود را اصلاح کنند و آن موقع خواهند دید ایران به تعهداتش برخواهد گشت. راه حفظ برجام در این است که طرف‌های غربی به اجرای تعهدات خود در برجام شامل رفع تحریم‌ها برگردند.

 

معاون سیاسی وزیر خارجه اضافه کرد: ما میز مذاکره و برجام را ترک نکرده‌ایم و تعهداتمان را کنار نگذاشته ایم. آمریکا از ابتدای اجرای برجام در اجرای تعهداتش کاستی‌های زیادی داشت و ترامپ خارج شد و آن‌ها برجام را ترک کردند. اگر قرار بر این باشد به برجام برگردند و برجام احیا شود آمریکاست که باید برگردد و باید تحریم‌هایی که در برجام پیش بینی شده و تحریم‌هایی که در چهار سال گذشته وضع شده، رفع کنند. اگر آن‌ها تحریم‌هایشان را برگردند ایران هم تصمیم مقتضی را اتخاذ می‌کند. این گونه نیست که برای برگشت به برجام برای ایران شروطی را تعیین کنند. ایران هیچ شرطی را برای بازگشت آمریکا به برجام نمی‌پذیرد. هیچ مذاکره مجددی نخواهد کرد. برجام پلاس برای ما پذیرفتنی نیست. بحث‌های موشکی را از فکرشان کامل خارج کنند. اگر می‌خواهند به برجام برگردند هیچ شرطی از آن‌ها پذیرفتنی نیست.