عصاره برگ «به لیمو»؛ درمانی برای از بین بردن باکتری‌ها

_ ایسنا نوشت: استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها باعث شیوع گونه‌های میکروبی مقاوم به آنتی‌بیوتیک و همچنین بروز اختلالات و عوارض جانبی حاصل از آن شده است. به همین دلیل پژوهشگران به دنبال یافتن آنتی‌بیوتیک‌های جدید برای مقابله با باکتری‌های مقاوم هستند.

 

گیاهان از دیرباز به عنوان یکی از منابع درمان، استفاده می‌شدند و از نظر پزشکی اهمیت زیادی داشتند. امروزه نیز پژوهشگران گیاهان و ترکیبات آن‌ها را برای یافتن دارو‌های با منشا گیاهی و با اثرات جانبی کم‌تر، بررسی می‌کنند.

 

گیاه به‌لیمو، یکی از گیاهان بومی کشور است که در شمال ایران کشت می‌شود. در طب سنتی از این گیاه برای درمان سوء هاضمه، نفخ، سردرد‌های یک‌طرفه، درد‌های عصبی و ... استفاده می‌شود. برخی از پژوهش‌ها تاثیر ضد باکتریایی این گیاه را تایید کرده‌اند. به همین دلیل پژوهشگران با طراحی مطالعه‌ای تاثیر عصاره‌های مختلف برگ گیاه به‌لیمو را بر باکتری‌های باکتری‌های استرپتوکوکوس پیوژن، استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس، کلبسلا پنومونیه و بروسلا ملی تنسیس بررسی کردند.

 

«شهرزاد نصیری سمنانی»؛ استادیار گروه میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان و «نسترن قاسم‌پور»؛ دانشجوی دکتری عمومی دامپزشکی دانشگاه رازی کرمانشاه در این مطالعه مشارکت داشتند.

 

پژوهشگران برای انجام این مطالعه، برگ‌های درخت به‌لیمو را در فصل بهار از استان گلستان جمع‌آوری کردند و پس از جدا کردن قسمت‌های زاید، برگ‌ها را خشک کردند.

 

برای انجام این مطالعه با استفاده از برگ آسیاب‌شده به‌لیمو، عصاره‌های آبی، اتانولی و استونی برگ‌ها استخراج شدند و اثر آن‌ها بر چهار نوع باکتری، هم در شرایط آزمایشگاهی و هم بر روی موش‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.

 

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی و محیط کشت، با افزایش غلظت عصاره‌های گیاهی اثر ضد میکروبی عصاره‌های اتانولی، استونی و الکلی افزایش می‌یابد. در این بررسی مشخص شد که اثر ضد میکروبی عصاره‌های اتانولی و استونی بسیار بیشتر از عصاره آبی است.

 

برای بررسی تاثیر عصاره‌های مختلف برگ بر موش‌های آزمایشگاهی نیز ۴۸ موش آزمایشگاهی در چهار دسته ۱۲ تایی قرار گرفتند و هر گروه با یک نوع باکتری آلوده شدند. پس از یک روز نیز با تزریق عصاره‌های مختلف از گیاه به‌لیمو، تاثیر این گیاه در از بین بردن عفونت مورد بررسی قرار گرفت.

 

این بررسی نشان داد که عصاره‌های استونی و اتانولی به لیمو در موش‌ها اثر ضد میکروبی بیشتری نسبت به عصاره آبی به‌لیمو دارند. پژوهشگران مشاهده کردند که باکتری بروسلاملی تنسیس کم‌ترین حساسیت و باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز بیشترین حساسیت را به عصاره‌های مختلف به لیمو دارند.

 

پژوهشگران در خصوص نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه می‌گویند: «در مجموع نتایج این بررسی نشان داد که عصاره‌های آبی، اتانولی و استونی استخراج شده از گیاه دارویی به‌لیمو در شرایط In vitro و In vivo دارای فعالیت ضد میکروبی و باکتری‌کشی علیه باکتری‌های استرپتوکوک پیوژن، استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس، کلبسلا پنومونیه و بروسلا ملی تنسیس هستند».

 

یافته‌های این مطالعه پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی اثر ضد میکروبی عصاره‌های برگ گیاه به‌لیمو بر باکتری‌های استرپتوکوکوس پیوژن، استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس، کلبسلا پنومونیه و بروسلا ملی تنسیس در شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی» در فصل‌نامه علمی پژوهشی فیزیولوژی و تکوین جانوری، منتشر شده است.