چند توصیه برای مدیریت غم‌ها در دوران کرونا
رضا دانشمند در گفت‌وگو با میزان در خصوص بحران سوگواری‌های حل نشده در دوران کرونا گفت: مدیریت سوگ در دوران کرونا یکی از مباحثی است که از همان روز‌های اول نگرانی‌هایی را به وجود آورد، چرا که افرادی که در این دوران دچار فقدان می‌شوند و یکی از عزیزاتشان را از دست می‌دهند، متاسفانه فرصت سوگواری به شکل معمول را پیدا نمی‌کنند و اینگونه نیست که بتوانند از حمایت‌های عاطفی اطرافیان خود بهره‌مند باشند و از موارد این چنینی که به شخص عزادار کمک می‌کنند تا زودتر دوره سوگ را پشت سر بگذارد، محروم هستند.
کسی که دچار فقدان می‌شود، بیش از هر چیز به حمایت‌های عاطفی اطرافیان خود احتیاج دارد
وی ضمن اشاره به اینکه کسی که دچار فقدان می‌شود، بیش از هر چیز به حمایت‌های عاطفی اطرافیان خود احتیاج دارد، ادامه داد: در چنین مواقعی نیاز است شخص عزادار با دوستان و اطرافیان خود که می‌توانند از او حمایت عاطفی کنند، بازدید‌های کوتاه مدت، اما مکرر داشته باشد، اما در این دوران فردی که دچار فقدان می‌شود حتی نمی‌تواند به طور کامل مراسم تدفین و ترحیم برگزار کند.
این روانپزشک افزود: به علاوه در زمان شیوع کرونا استرس این بیماری در افراد وجود دارد و ممکن است عده‌ای از اشخاص هم از این جهت احساس گناه داشته باشند که شاید این بیماری از آن‌ها به فرد متوفی سرایت کرده باشد و مواردی از این دست به ماجرا اضافه شود و اوضاع را پیچیده‌تر کند، ضمن اینکه بسیاری از این فقدان‌های این دوران در افرادی اتفاق می‌افتند که مرگ‌ومیر برای آن‌ها چندان انتظار نمی‌رود و این مرگ ناگهانی می‌تواند شرایط را سخت‌تر کند.
رییس مرکز روانپزشکی رازی اظهار کرد: مرگ ناگهانی عزیزان، نداشتن حمایت عاطفی کامل اطرافیان در دوران سوگ، ابتلای فرد عزادار به بیماری‌های جسمی و روحی، اینکه شخص بازمانده در از دست رفتن متوفی نقش داشته‌باشد و احساس گناه یا تقصیر کند و همچنین احساس نا امنی به دلیل از دست دادن از جمله معیار‌هایی هستند که احتمال دارد برای فرد سوگوار مشکل ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه بیشتر این معیار‌ها در شخصی که در این دوران به دلیل کرونا عزیزی را از دست داده‌است، وجود دارد، توضیح داد: احساس گناه به این دلیل در فرد سوگوار وجود دارد که ممکن است، فکر کند که شاید او موجب انتقال بیماری به متوفی شده و همچنین احتمال دارد از این جهت احساس ناامنی داشته باشد، که نکند خود فرد و یا سایر اطرافیانش به این بیماری مبتلا شده‌باشند و این اتفاق مجددا رخ دهد.
از طریق فضای مجازی و تماس‌های تلفنی از فرد سوگوار حمایت عاطفی کنید
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه وقوع مرگ ناگهانی عزیزان، عدم حمایت عاطفی بازماندگان و همچنین استرس که سبب افزایش آسیب پذیری می‌شود، می‌تواند فرد عزادار را در معرض سوگ بیمار گونه و حل نشده، قرار دهد، متذکر شد: درست است که در این دوران بستر ملاقات‌های اجتماعی و تماس‌های فیزیکی به درستی محدود شدهاند، اما راهکار‌هایی برای حمایت عاطفی افراد سوگوار وجود دارد و دوستان و آشنایان می‌توانند از طریق فضای مجازی با شخص بازمانده در ارتباط باشند و تماس‌های تلفنی خود را با او افزایش دهند.
افراد سوگوار را در صورت لزوم به مراکز حمایتی معرفی کنید
رییس مرکز روانپزشکی رازی با بیان اینکه می‌توان در صورت لزوم افراد سوگوار را به مراکز حمایتی معرفی کرد و برای مثال در بیمارستان روانپزشکی رازی گروه مداخله‌گر در سوگ برای افراد بازمانده فعال هستند و خدماتی را هم به صورت آنلاین و هم در قالب جلسات مشاوره سوگ به آن‌ها ارائه می‌دهند، گفت: تماس‌های مکرر، ولی کوتاه افراد نزدیک به بازماندگان که بدون قضاوت باشد و به نحوی باشد که نزدیکان زیاد صحبت کنند و بیشتر در نقش شنونده فعال عمل کنند، بسیار در احساس آرامش شخص عزادار کمک کننده است.
لزوم حمایت‌های جسمی و غربالگری بازماندگان افرادی که بر اثر کرونا درگذشته اند
وی با بیان اینکه حمایت‌های جسمی و غربالگری بازماندگان افرادی که بر اثر کرونا درگذشته اند، موجب می‌شود این اشخاص نسبت به سلامتی خود اطمینان خاطر حاصل کنند، ادامه داد: فرایند سوگواری نیازمند زمان است و لازم است فرد به مرحله‌ای برسد که بتواند درد سوگ را بپذیرد و با احساسات شدید و دردناک خود رو به رو شود و ممکن است در مواردی فرد عزادار توان ابراز احساسات خود را نداشته باشد و طور کلی در چنین شرایطی که مجبور به رعایت فاصله گذاری اجتماعی هستیم، اطرافیان فرد بازمانده باید بیشتر او را درک کنند.
چند باور غلط در مورد سوگواری
این روانپزشک اظهار کرد: باور‌های غلطی در مورد سوگواری وجود دارد که از جمله می‌توان به این مسئله اشاره کرد که بازماندگان نباید در مورد فرد از دست رفته صحبت کنند که این امر اشتباه است و اتفاقا باید در خصوص فرد متوفی صحبت شود و از دیگر باور‌های غلط در مورد سوگ توصیه به عدم بروز احساسات است و این در حالی است که فرد سوگوار باید احساسات خود را به طور کامل بروز دهد و گریه کند و حتی اگر احساس خشم و یا گناه دارد، طبیعی است و شخص باید فرصت بیان آن‌ها را داشته باشد.
دانشمند افزود: شخص عزادار باید فرصت زندگی کردن با خاطرات متوفی را داشته باشد، درست است که متوفی از دنیا رفته، اما خاطراتش همچنان وجود دارند و دیدن فیلم‌های و عکس‌های شخص از دست رفته و صحبت کردن درباه او به راحت‌تر طی شدن فرایند سوگ کمک می‌کند و همچنین لازم است سبک جدیدی از زندگی و روابط تازه‌ای برای فرد بازمانده آغاز شود، البته نه به سرعت چرا که برای شروع روابط تازه باید بازمانده به پذیرش رسیده باشد، که البته با توجه شرایط این اقدام هم کمی دشوار است.
در فرایند سوگ احتیاج به درمان دارویی نیست
وی ضمن تاکید بر اینکه معمولا در فرایند سوگ احتیاج به درمان دارویی نیست و حتی برای کوتاه مدت هم مصرف آرام بخش‌ها توصیه نمی‌شود و بیشتر حمایت عاطفی اطرافیان نیاز است، یادآورشد: چنانچه سوگ طولانی شود و به سمت افسردگی رود و زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است نیاز به درمان افسردگی زیر نظر روانپزشک باشد و به طور کلی یکی از بهترین کار‌هایی که با وجود همه محدودیت‌ها می‌توان برای مدیریت سوگ در این دوران توصیه کرد، کمک گرفتن از متخصصین و گروه‌های حمایتی است.