هوو سازی برای همسان سازی!
- روزنامه خراسان نوشت: بند «و» تبصره ۲ لایحه بودجه ۱۴۰۰، همان بخش بودجه است که ۳.۵ میلیون بازنشسته تامین اجتماعی به آن چشم امید داشتند و تصور می‌کردند بودجه کافی برای تکمیل همسان‌سازی حقوق‌هایشان در این بند پیش‌بینی خواهد شد؛ اما چه سود که در این بند فقط ۹۰ هزار میلیارد اعتبار غیرنقدی درنظرگرفته‌شده، که به جز همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، باید برای طرح‌های دیگری هم استفاده شود که جزئیات تفکیک‌شده آن هم مشخص نیست!
همسان‌سازی؛ شروع خوب، ادامه نگران کننده
طرح همسان‌سازی یا همان متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان از مردادماه امسال اجرایی شد و بدون‌تردید باید آن را یکی از مهم‌ترین و موفق‌ترین طرح‌های دولت دانست که پس از سال‌ها، پاسخی نصفه‌نیمه به مطالبه حدود ۶ میلیون بازنشسته بود.
طبق قانون، دولت وظیفه داشت با اجرای این طرح، حقوق بازنشستگان را به حداقل ۹۰ درصد حقوق شاغلان هم‌پایه برساند تا در این شرایط نفس‌گیر اقتصادی، باری از روی دوش آن‌ها برداشته شود. با اجرای این طرح، حقوق دریافتی ۱.۵ میلیون بازنشسته کشوری و ۷۰۰ هزار بازنشسته لشکری بهبود قابل‌توجهی پیدا کرد، اما ۳.۵ میلیون بازنشسته تامین اجتماعی که بیش از ۶۰ درصد آن‌ها حداقل‌بگیر هستند، از اجرای طرح همسان‌سازی رضایت کامل نداشتند؛ چراکه با وجود قابل توجه بودن میزان افزایش حقوق برای برخی از این بازنشستگان، فاصله حقوقی آن‌ها با دیگر بازنشستگان همچنان زیاد باقی ماند. در این شرایط امید به این بود که در لایحه بودجه ۱۴۰۰، اعتبار کافی برای اجرای مرحله دوم همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی پیش‌بینی شود، اما این اتفاق نیفتاده است.
آن‌چه در لایحه آمده است
«نوبخت» رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است که «دولت با توجه به بند (و) تبصره (۲) بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان منابع برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی لحاظ کرده است»؛ اما بررسی دقیق لایحه نشان می‌دهد که این گفته نوبخت همه ماجرا نیست.
نوبخت به درستی به اعتبار ۹۰ هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی‌شده اشاره کرده، اما این نکته را نگفته است که این اعتبار محل‌های دیگری برای هزینه‌کرد هم دارد. مراجعه به متن لایحه بودجه ۱۴۰۰، موضوع را شفاف می‌کند: «به منظور استمرار پرداخت‌های ناشی از متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی، رد بخشی از بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی، تامین بخشی از پاداش پایان خدمت کارکنان دستگاه‌های اجرایی، رتبه‌بندی معلمان، تأمین بخشی از مطالبات ایثارگران و بیمه‌های تکمیلی، تأمین پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی خانواده شهدا و ایثارگران بازنشسته مشمول قانون حالت اشتغال، به دولت اجازه داده می‌شود تا سقف ۹۰۰ هزار میلیارد ریال از محل ارائه حق‌اﻻمتیاز، واگذاری سهام و حقوق مالکانه، واگذاری طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و طرح‌های سرمایه‌گذاری متعلق به دولت و شرکت‌های دولتی و همچنین واگذاری اموال و دارایی‌های غیرمنقول مازاد تأمین کند».
اگر از غیرنقدی‌بودن این ۹۰ هزار میلیارد بگذریم، از این موضوع نمی‌توان گذشت که این بودجه، چند محل هزینه‌کرد مجزا دارد و مشخص نیست سهم هر کدام از این اعتبار غیرنقدی چقدر خواهد بود.
مطالبه سهم اختصاصی ۷۲ هزار میلیاردی
«علی دهقان‌کیا» رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی تهران در این‌باره می‌گوید: مطالبه ما این است که اعتبار لازم برای اجرای مرحله دوم همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی در لایحه بودجه لحاظ شود تا فاصله حقوقی این عزیزان با سایر بازنشستگان کاهش یابد و بتوانند زندگی‌شان را مدیریت کنند.
وی می‌افزاید: سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگان این سازمان به کمک بلاعوض و لطف دولت نیاز ندارند، بلکه تنها خواسته‌شان پرداخت مطالبات معوق دولت به تامین اجتماعی است و اگر طبق قانون تسویه شود، ما خودمان می‌توانیم همسان‌سازی حقوق‌ها را هم اجرایی کنیم.
دهقان‌کیا تصریح می‌کند: طبق قانون دولت باید هر سال ۱۰ درصد معوقات قبلی خودش به تامین اجتماعی را تسویه کند و هیچ بدهی جدید هم ایجاد نکند؛ بر همین اساس مطالبه ما این است که ۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های قبل (۱۰ درصد ۳۰۰ هزار میلیارد بدهی دولت به تامین اجتماعی تا پایان سال ۹۸) و همچنین ۴۲ هزار میلیارد تومان بدهی جدید ایجادشده در سال جاری (در مجموع ۷۲ هزار میلیارد تومان) را در لایحه بودجه و به صورت یک ردیف بودجه تفکیک‌شده و مستقل برای همسان‌سازی پیش‌بینی کنند.
وی با گلایه از اجرای غیرعادلانه قانون همسان‌سازی در سال جاری هم می‌افزاید: امیدوارم نمایندگان مجلس در کمیسیون تلفیق به مطالبه به‌حق بازنشستگان تامین اجتماعی توجه داشته باشند و با اصلاح لایحه دولت، دولت را موظف کنند بخش بیشتری از بدهی خود به سازمان را تسویه کند تا از آن برای همسان‌سازی حقوق‌ها استفاده شود.
وی تصریح می‌کند: با توجه به این‌که این اعتبارات به صورت غیرنقدی و از طریق واگذاری دارایی‌های دولت به تامین اجتماعی است، امکان افزایش آن وجود دارد و پس از آن تامین اجتماعی می‌تواند از طریق سرمایه‌گذاری دارایی‌های دریافتی، خودش منابع لازم را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین کند.
پیشنهاد افزایش ۶۶ درصدی به کمیسیون تلفیق
آن‌طور که رئیس فراکسیون کارگری مجلس می‌گوید، نمایندگان مجلس در کمیسیون اجتماعی مجلس هم به این موضوع بی‌توجه نبوده‌اند و در حال رایزنی برای افزایش اعتبار همسان‌سازی بازنشستگان در لایحه بودجه ۱۴۰۰ هستند. «علی بابایی» در گفتگو با خراسان اظهار می‌کند: این بند لایحه بودجه در جلسات کمیسیون اجتماعی مجلس بررسی شد و با توجه به کم‌بودن ۹۰ هزار میلیارد تومان درنظرگرفته‌شده، پیشنهاد شد این مبلغ به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان برسد. بابایی تصریح می‌کند: با این میزان افزایش اعتبار در بودجه علاوه بر همه طرح‌های ذکر شده در تبصره لایحه، دغدغه‌های تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی برای اجرای طرح همسان‌سازی حقوق رفع خواهد شد و امیدواریم این پیشنهاد در کمیسیون تلفیق بودجه تصویب شود. حالا باید منتظر تصمیم‌گیری اعضای کمیسیون تلفیق مجلس بود و دید آیا آن‌ها اعتبار لازم را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ خواهند گنجاند یا همسان‌سازی حقوق ۳.۵ میلیون بازنشسته تامین اجتماعی ناتمام خواهد ماند.
شریک تراشی برای همسان سازی حقوق بازنشستگان
«اکبر شوکت» عضو هیئت امنای تامین اجتماعی هم از این شیوه بودجه‌ریزی دولت گله‌مند است و در گفتگو با خراسان توضیحاتی را ارائه می‌کند. وی می‌گوید: بودجه پیش‌بینی‌شده در لایحه ۱۴۰۰ برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی و پرداخت بخشی از بدهی‌های دولت به این سازمان، به طور مستقل در نظر گرفته نشده بلکه در یک ردیف ۹۰ هزار میلیاردی آمده و شریک‌هایی هم برایش درنظر گرفته شده است؛ البته آن‌طور که آقای نوبخت به طور شفاهی اعلام کرده، ۳۰ درصد از این ۹۰ هزار میلیارد تومان مربوط به تامین اجتماعی خواهد بود. وی می‌افزاید: با این حساب ۲۷ هزار میلیارد تومان به تامین اجتماعی می‌رسد که ۱۶ هزار میلیارد تومان آن مربوط به همسان‌سازی فعلی (۵۰ درصد باقی مانده از اعتبار ۳۲ هزار میلیاردی تخصیص‌یافته) خواهد بود و فقط ۱۱ هزار میلیارد به عنوان پرداخت بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی باقی می‌ماند که مبلغ قابل اعتنایی نخواهد بود. شوکت با اشاره به این‌که این نوع همسان‌سازی‌ها دردی از بازنشستگان دوا نمی‌کند، می‌افزاید: تنها راه حل این مشکل، افزایش سالانه حقوق‌ها متناسب با تورم است که در صورت اجرای آن، دیگر هیچ نیازی به همسان‌سازی هم نخواهد بود.
وزیر رفاه: بازنشستگان نگران نباشند
دغدغه همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در جلسه اخیر وزیرکار با نمایندگان صندوق‌های بازنشستگی کشوری هم مطرح شد و «محمد شریعتمداری» وعده داد اجرای این طرح ادامه داشته باشد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دراین‌باره گفت: «روند همسان‌سازی و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان در سال‌های آتی هم تداوم خواهد داشت، نظرات و دیدگاه‌های روسا و اعضای کانون‌های بازنشستگی دریافت و احصا شده و متناسب با آن، دستورالعمل‌های لازم به صندوق بازنشستگی کشوری و دستگاه‌های ذی‌ربط ابلاغ شده است».